هرآنچه باید درباره پاوربانک و قابلیت‌های آن بدانید

پاوربانک امروزه به یکی از گجت های پرطرفدار و البته ضروری برای شارژ گوشی و سایر وسایل الکترونیکی تبدیل شده است. در این مطلب قصد داریم به معرفی پاور بانک و انواع آن و بیان ویژگی‌های یک پاوربانک خوب بپردازیم.

پاوربانک چیست؟

پاوربانک متشکل از چند باتری با ظرفیت‌های متفاوت است و بسته به ظرفیت خود می‌تواند وسایل الکترونیکی مختلف از جمله گوشی را چند بار شارژ کند. پاوربانک‌ها معمولاً سبک‌وزن هستند و می‌توانید آن‌ها را به‌راحتی حمل کنید. برخی از پاوربانک‌ها می‌توانند هم‌زمان چند وسیله با پورت‌های شارژ مختلف را شارژ کند.

نخستین پاوربانک در سال ۲۰۰۱ استفاده از دو باتری قلمی که با یک مدار ساده به یکدیگر متصل شده بودند، توسط شرکتی چینی به نام پایزن (Pisen) ساخته شد. ظرفیت پاوربانک‌ ها با واحد میلی‌آمپرساعت سنجیده می‌شود (مثلا ۲۰۰۰۰ میلی‌آمپر ساعت) و هرچقدر این عدد بالاتر باشد بهتر است؛ البته افزایش ظرفیت پاور بانک باعث افزایش وزن و اندازه آن می‌شود و زمان تکمیل شارژ آن هم بیشتر می‌شود. در صورت خرید پاوربانک‌ های با ظرفیت بالا حتماً دستگاه‌هایی را انتخاب کنید که از فناوری‌های مختلف شارژ سریع پشتیبانی کنند.

انواع مختلف پاور بانک

پاور بانک‌ها را می‌توان بر اساس معیارهای گوناگون مثل فناوری ساخت، کاربرد و ساختار به انواع مختلف تقسیم کرد:

انواع مختلف پاوربانک بر اساس فناوری ساخت

پاور بانک‌ها از این نظر به دو دسته یون لیتیومی و پلیمر لیتیومی تقسیم می‌شوند. دستگاه‌های یون لیتیومی دارای تراکم انرژی بالاتر هستند؛ بنابراین در مقایسه با پاور بانک‌های پلیمر لیتیومی با اندازه یا ظرفیت یکسان، می‌توانند انرژی بیشتری را در خود ذخیره کنند و هزینه ساخت آن‌ها نیز نسبت به دستگاه‌های پلیمر لیتیومی کمتر است؛ اما با افزایش عمر توانایی آن‌ها در ذخیره‌سازی انرژی کاهش می‌یابد.

در مقابل توانایی ذخیره‌سازی پاوربانک‌های پلیمری با گذشت زمان کاهش پیدا نمی‌کند؛ اما قیمت این پاور بانک‌ها به دلیل هزینه ساخت بالاتر نسبت به پاوربانک‌های یون لیتیومی بیشتر است و دستگاه‌های مقرون‌به‌صرفه‌ای نیستند؛ البته در کل هر دو نوع پاور بانک عملکرد بسیار خوبی دارند.

انواع مختلف پاوربانک از نظر ساختار

پاور بانک‌ها را از این نظر می‌توان پاور بانک‌های یونیورسال (Universal) یا استاندارد، پاوربانک‌های خورشیدی و پاور بانک‌های بی‌سیم تقسیم کرد

پاور بانک‌های استاندارد: این پاوربانک‌ها معمولاً دارای پورت‌های USB- A هستند و می‌توانند برای شارژ گستره وسیعی از وسایل مختلف استفاده شوند. این پاور بانک‌ها معمولاً دارای چند چراغ LED هستند که میزان شارژ آن‌ها را نمایش می‌دهد. برخی از این پاوربانک‌ها علاوه بر برخورداری از پورت USB- A از پورت USB-C نیز برخوردار هستند و می‌توانند برای شارژ وسایل الکترونیکی مدرن نیز استفاده شوند.

لازم به ذکر است به‌تازگی مدلی جدید از این پاور بانک‌ها تحت عنوان پاور استیشن یا پاور پک (power station یا power pack) عرضه شده‌اند که یک پایه شارژ دارای چند پاور بانک است و با استفاده از آن می‌توانید تعداد زیادی از دستگاه‌های مختلف (معمولاً ۶ یا ۸ دستگاه) را به‌صورت هم‌زمان شارژ کنید. این پاور بانک‌ها برای مکان‌های عمومی گزینه کاملاً مناسبی هستند.

پاوربانک‌های خورشیدی: همان‌طور که از نام این پاوربانک‌ها مشخص است، آن‌ها نیروی خود را با استفاده از پنل‌های خورشیدی کوچک از انرژی خورشیدی تأمین می‌کنند و برای طبیعت گردانی که معمولاً چند روز در دل طبیعت اقامت می‌کنند و به برق دسترسی ندارند، گزینه بسیار خوبی محسوب می‌شوند.

پاوربانک‌های خورشیدی برای شارژ وسایل مختلف باید کاملاً در معرض تابش مستقیم نور آفتاب باشند و چنانچه هوا آفتابی نباشد یا نور خورشید انرژی لازم را نداشته باشد، نمی‌توانید از این پاور بانک‌ها استفاده کنید؛ البته معمولاً شارژ این پاوربانک‌ها با برق نیز امکان‌پذیر است.

سرعت شارژ دستگاه‌های مختلف توسط این پاوربانک‌ها در مقایسه با پاوربانک‌های معمولی به میزان قابل‌توجهی کمتر است (حتی ممکن است مدت‌زمان شارژ یک گوشی توسط این پاور بانک‌ها به ۲۴ هم برسد)ِ؛ بنابراین اگر سرعت شارژ دستگاه‌های مختلف برای‌تان مهم است، باید از خرید این پاوربانک‌ها صرف‌نظر کنید. در ضمن درصورتی‌که پنل خورشیدی آن‌ها آسیب ببینند، دیگر قابل‌استفاده نیستند پاوربانک‌های خورشیدی نیز مانند پاوربانک‌های معمولی دارای انواع مختلف پورت‌های USB هستند.

پاوربانک‌های بی‌سیم: این پاور بانک‌ها جدیدترین نوع پاورها هستند که می‌توانند برای شارژ راحت گجت‌های کوچکی مثل ایربادها و گوشی‌های رده‌بالای نسبتاً جدید استفاده شوند. در این دستگاه‌ها برای شارژ بی‌سیم از استاندارد چی (Qi) استفاده می‌شود. استفاده از این پاوربانک‌ها بسیار راحت است و تنها باید دستگاه خود را روی سطح آن‌ها قرار دهید؛ البته روش استفاده از این پاوربانک‌ها بسیار مهم است و حتماً باید قبل از مصرف آن‌ها، دستورالعمل آن‌ها را با دقت مطالعه کنید.

جهت قرارگیری پاوربانک‌ها بسیار مهم است و ممکن است درصورتی‌که در جهتی مناسب قرار نگیرند، اصلاً عمل نکنند. در ضمن به دلیل اینکه نیرو از این نوع پاور بانک‌ به‌صورت بی‌سیم منتقل می‌شود و انتقال نیرو حتی پس از برداشتن دستگاه در حال شارژ از روی سطح پاوربانک، همچنان ادامه پیدا می‌کند، پس از اتمام شارژ دستگاه موردنظرتان پاوربانک را خاموش کنید تا شارژ آن خالی نشود.

نکات لازم در هنگام خرید پاور بانک

توصیه می‌کنیم در هنگام خرید پاوربانک دستگاهی را انتخاب کنید که تمام ویژگی‌های زیر یا حداقل تعدادی از آن‌ها را داشته باشد:

• برخورداری از ظرفیت مناسب: معمولاً افراد در هنگام خرید پاوربانک دستگاه‌هایی با ظرفیت بین ۱۰ تا ۲۰ هزار میلی‌آمپرساعت را برای خرید انتخاب می‌کنند؛ البته ظرفیت ذکرشده برای پاوربانک‌ها ظرفیت واقعی آن‌ها نیست و برای فهمیدن ظرفیت واقعی آن‌ها باید از فرمول زیر استفاده کنید

ظرفیت ذکرشده برای دستگاه تقسیم‌بر ۵ ضربدر ۳.۷= ظرفیت واقعی

بر اساس این فرمول به‌عنوان‌مثال چنانچه ظرفیت پاوربانک شما ۲۰هزار میلی‌آمپرساعت باشد، ظرفیت واقعی آن ۱۴۸۰۰ میلی‌آمپرساعت است؛ البته این ظرفیت نیز وضعیت کاملاً واقعی دستگاه نیست و برای اطلاع از ظرفیت کاملا .اقعی آن، ابتدا باید ببینیم راندمان دستگاه در تبدیل نیروی ذخیره‌شده به شارژ چقدر است (مقداری از نیروی ذخیره‌شده در باتری‌های پاوربانک در هنگام انتقال به دستگاه‌های در حال شارژ، به گرما تبدیل می‌شوند).

درصورتی‌که راندمان پاوربانک فرضی ما ۹۰ درصد باشد، ۱۴۸۰۰ را باید ضربدر ۰.۹۰ کنیم که نتیجه عدد ۱۳۳۲۰ می‌شود. درصورتی‌که ظرفیت باتری گوشی ما مثلاً ۳۰۰۰ میلی‌آمپرساعت باشد، یک پاوربانک ۲۰۰۰۰ میلی‌آمپر ساعتی می‌تواند گوشی شما را حدوداً چهار بار شارژ کند. برای دستیابی به این عدد باید ظرفیت ذکرشده پاور بانک را ابتدا به‌اندازه ظرفیت باتری دستگاهی که می‌خواهید آن را شارژ کنید، تقسیم کنید و سپس آن را ضربدر عدد ۰.۷ کنید (۲۰۰۰۰ تقسیم‌بر ۳۰۰۰ ضربدر ۰.۷= ۴.۶۶)

• جنس بدنه مناسب و مقاوم در برابر ضربه و شوک (ترجیحاً آلومینیومی یا پلاستیک مقاوم در برابر ضربه)

• بدنه ضد آب

• فناوری‌های مختلف شارژ سریع مثل نسخه‌های مختلف فناوری شارژ سریع Quick charge (ترجیحاً Quick charge 2 یا Quick charge 2) و Power Delivery برای شارژ سریع هم‌زمان چند دستگاه از طریق پورت USB (قدرت جریان به یک اندازه در بین دستکاه های مختلف تقسیم شود). در ضمن دستگاهی را انتخاب کنید که قابلیت شارژ سریع خودش را هم داشته باشد.

• قابلیت شارژ هم‌زمان چند دستگاه و دستگاه‌های دارای پورت های شارژ مختلف

• قابلیت مدیریت شارژ: زمانی که پاوربانک در حال شارژ چند دستگاه به‌صورت هم‌زمان است، این قابلیت به دستگاه کمک می‌کند زمانی که یکی از دستگاه‌ها کاملاً شارژ شد، دیگر جریانی به آن انتقال داده نشود.

• فناوری‌های شارژ ایمن: این فناوری‌ها باعث می‌شوند انتقال جریان توسط دستگاه در هنگام ایجاد مشکلاتی مثل افزایش دمای دستگاه در حال شارژ ، نوسان ولتاژ یا ایجاد اتصالی، انتقال جریان به‌صورت خودکار قطع شود.

• برند معتبر: تنها پاور بانک‌های دارای برندهای معتبر مثل انکر (Anker)، شیائومی و انرجایزر (Energizer) را خریداری کنید. استفاده از پاوربانک بی‌کیفیت می‌تواند منجر به ایجاد حوادث ناگوار مثل آتش‌سوزی و انفجار، برق‌گرفتگی‌های شدید که می‌توانند جراحت و سوختگی‌های شدید و عواقب جبران‌ناپذیری مثل نقص عضو یا حتی مرگ را به دنبال داشته باشد.

درضمن سرعت شارژ، میزان حفظ توانایی ذخیره‌سازی انرژی و عمر پاوربانک‌های بی‌کیفیت و بی‌نام‌ونشان که معمولاً با قیمت‌های بسیار پایین عرضه می‌شوند، با پاور بانک‌های باکیفیت قابل‌مقایسه نیست.

• اطمینان از اصل‌بودن پاور بانک: یکی از ساده‌ترین نشانه‌های اصل‌بودن پاوربانک این است که زمانی که خودش در حال شارژ است، می‌تواند دستگاه‌های متصل‌شده به خود را نیز بدون هیچ‌گونه مشکل شارژ کند؛ اما پاوربانک‌های تقلبی فاقد این قابلیت هستند.

از دیگر مشخصات پاوربانک‌های تقلبی می‌توان به کم‌رنگ بودن توضیحات روی جعبه دستگاه، بی‌کیفیت بودن و غیراستاندارد بودن پورت‌های مورداستفاده در دستگاه (ممکن است پورت‌ها به دلیل اندازه یا اتصالات غیراستاندارد اصلاً قابل‌استفاده نباشد) و بی‌کیفیت بودن کابل شارژ همراه اشاره کرد.

وجود نداشتن مشخصات و مدل دستگاه‌های تقلبی در وب‌سایت‌های رسمی شرکت‌های سازنده یا مطابقت نداشتن مشخصات دستگاه با مشخصات ذکرشده در وب‌سایت‌های رسمی (مثل ظرفیت و تعداد و نوع پورت‌ها) جنس بدنه نامناسب، نشت نور از چراغ‌های LED نمایشگر شارژ و برخورداری از نمایشگر دیجیتالی نشان‌دهنده میزان شارژ به‌جای چراغ‌های LED از دیگر ویژگی‌های پاوربانک‌های تقلبی هستند.

• انتخاب دستگاهی با راندمان بالا: همان‌طور که قبلاً گفتیم میزانی از نیروی ذخیره‌شده در پاوربانک در هنگام انتقال به دستگاه در حال شارژ، به گرما تبدیل می‌شود. هرچقدر میزان اتلاف انرژی به این صورت در دستگاه کمتر باشد، راندمان آن بالاتر است؛ راندمان پاور بانک‌ها معمولاً بین ۸۰ تا ۹۰ درصد است.

• انتخاب دستگاهی با تعداد سیکل شارژ مناسب: به‌عنوان‌مثال درصورتی‌که تعداد سیکل شارژ یک پاوربانک بین ۳۰۰ تا ۵۰۰ سیکل شارژ باشد، متوسط عمر آن ۳ یا ۴ سال خواهد بود. هر چقدر تعداد سیکل شارژ یک پاوربانک بیشتر باشد، عمر بیشتری خواهد بود. 

نکات لازم برای حفظ عملکرد پاوربانک و جلوگیری از کاهش عمر مفید آن

در صورت رعایت موارد زیر عمر مفید پاوربانک شما به حداکثر میزان ممکن خواهد رسید و در طول این مدت بهترین عملکرد را خواهد داشت.

• از شارژ کامل پاوربانک و همچنین جلوگیری از تخلیه کامل آن خودداری کنید. همیشه شارژ پاوربانک را بین ۲۰ تا ۸۰ درصد نگه دارید (هر یک از چراغ‌های LED نشانگر ۲۰ تا ۲۵ درصد میزان شارژ هستند)

• دستگاه را در محیطی با دمای مناسب شارژ کنید (حداقل ۵ و حداکثر ۴۰ درجه سانتی‌گراد). در ضمن در هنگام استفاده از آن سعی کنید از آن در محیطی با دمایی بین ۵ تا ۲۵ درجه سانتی‌گراد استفاده کنید. درصورتی‌که در محیط سرد از پاوربانک استفاده می‌کنید، از پوشاندن آن با پتو و سایر پوشش‌های مشابه جلوگیری کنید؛ زیرا این کار باعث افزایش دمای دستگاه و افزایش احتمال آتش‌سوزی و انفجار آن می‌شود

• حتی در صورت عدم استفاده از دستگاه آن را حداقل هر سه ماه یک‌بار شارژ کنید.

• دستگاه را در معرض دمای بالا قرار ندهید

• به دستگاه ضربه وارد نشود. این اتفاق باعث آسیب دیدن قطعات حساس مدار دستگاه می‌شود.

• دستگاه را هرگز در کنار اجسام فلزی قرار ندهید. این کار باعث کاهش ظرفیت ذخیره‌سازی پاوربانک می‌شود.

• زمانی که پاوربانک در حال شارژ دستگاه دیگری است، خود آن را شارژ نکنید. این کار سلامتی پاوربانک را تحت تأثیر منفی قرار می‌دهد و باعث افزایش دمای آن و دستگاه در حال شارژ می‌شود.

سوالات رایج کاربران درباره پاوربانک