کشف ریزذرات پلاستیک در جریان خون انسان برای اولین بار

دانشمندان روزبه‌روز درحال یافتن ابعاد جدیدتری از معضل آلودگی پلاستیک هستند و اکنون به‌نظر می‌رسد که این آلودگی بسیار بیشتر از گذشته روی بدن انسان در کنار حیات سایر جانداران، تاثیر گذاشته است. حالا پژوهشگران هلندی با استفاده از روش‌های نوین توانسته‌اند برای اولین بار ردپایی از حضور ریزذرات پلاستیک جذب شده در جریان خون انسان پیدا کنند.

زمانی که زباله‌های پلاستیکی مثل کیسه‌های نایلونی یا بطری‌های پِت وارد طبیعت می‌شوند، توسط نیروهای طبیعی مثل جریان‌های اقیانوسی، باد و تشعشعات UV تجزیه خواهند شد و ذراتی ریزتر با نام میکروپلاستیک را پدید می‌آورند. چنین ذراتی می‌توانند بسیار مضر باشند؛ زیرا نمی‌توان مسیر حرکت آن‌ها را بررسی کرد و امکان جذب آن‌ها توسط موجودات زنده وجود دارد.

ریزذرات پلاستیک چه مشکلاتی به دنبال دارند؟

تاکنون ثابت شده که ریزذرات پلاستیک می‌توانند در جانوران دریایی مثل ماهی‌ها، باعث بزرگ شدن و برآمدگی رگ‌ها شود و حتی اختلالات شناختی در سخت‌پوستانی مانند خرچنگ هرمیت ایجاد کند. اکنون با یافتن چنین ذراتی در بدن انسان، تمرکز بیشتری روی یافتن آسیب‌های احتمالی آن شکل خواهد گرفت. شایان ذکر است که در گذشته موارد بسیاری از حضور پلاستیک در نمونه‌های بافتی و مدفوع انسان در نقاط مختلف جهان به ثبت رسیده بود؛ اما برای اولین‌بار است که شاهد چنین پدیده‌ای در جریان خون انسان هستیم.

در پژوهش مذکور از روش طیف‌سنجی جرمی جهت یافتن آثار پلاستیک در خون استفاده شد. پس از بررسی ۲۲ داوطلب سالم، مشخص شد که پلیمرهای سازنده پلاستیک در خون سه چهارم از آن‌ها حضور دارد. غلظت میانگین پلاستیک در خون این افراد برابر با ۱.۶ میلی‌گرم در میلی‌لیتر اعلام شده که معادل یک قاشق چای‌خوری پلاستیک در هزار لیتر آب است.

پلی‌اتیلن ترفتالات (PET)، پلی‌اتیلن و استایرن رایج‌ترین فرم‌های پلاستیک مشاهده شده در نمونه‌های خون بوده‌اند. احتمال می‌رود که جذب ریزذرات پلاستیک‌ها به داخل خون از طریق غشای مخاطی (مثل دستگاه گوارش و سیستم تنفسی) صورت بگیرد. همچنین تحقیقات قبلی ثابت کرده است که پلاستیک می‌تواند اثرات سمی روی سلول‌ها داشته باشد و حالت طبیعی آن‌ها را تغییر دهد. بررسی روی موش‌ها، این احتمال را مطرح کرده که پلاستیک با گذر از سد خونی-مغزی می‌تواند افزایش کلسترول و بیماری‌های قلبی را در پی داشته باشد.