پژوهشگران از تغییرات عجیب و غیرمنتظره دمای نپتون خبر می‌دهند

تجزیه و تحلیل تغییرات دمای نپتون در مطالعه‌ای جدید، اطلاعات نسبتا عجیبی از جمله نوسانات مرموز دمای دوردست‌ترین سیاره منظومه شمسی را نشان می‌دهد.

مطالعه جدیدی که 17 سال مشاهدات دمای نپتون را گردآوری کرده، از افت عجیب و مرموز دمای متوسط جهانی حدود 8 درجه سلسیوس بین سال‌های 2003 تا 2018 نپتون خبر می‌دهد. همچنین داده‌ها نشان می‌دهند تشعشعات اتمسفر نیز از سال 2003 به بعد کاهش چشمگیری داشته‌اند.

«مایکل رومن»، دانشمند سیاره‌شناسی از دانشگاه «لستر» در بریتانیا می‌گوید:

«این تغییرات غیرمنتظره است. با توجه به اینکه نپتون را اوایل تابستان جنوبی رصد می‌کردیم، انتظار داشتیم دمای آن به آرامی گرم‌تر شود، نه اینکه سردتر‌ شود.»

با توجه به اینکه این سیاره سرد فاصله زیادی از زمین دارد، جمع آوری داده‌های قابل اعتماد دمای جو برای نپتون کار ساده‌ای نیست.

داد‌ه‌های مربوط به نپتون

از اوایل قرن حاضر، با کمک فناوری‌های اندازه‌گیری حساس فروسرخ در تلسکوپ‌های فضایی جدید، می‌توان چنین خوانش‌هایی را دریافت کرد. یکی از آنها VISIR تصویرساز و طیف‌سنج VLT برای مادون قرمز است که روی تلسکوپ بسیار بزرگ رصدخانه جنوبی اروپا (VLT) نصب شده است و می‌تواند دما را براساس سطح انتشار نور فروسرخ استنباط کند.

برای مطالعه تابش فروسرخ نپتون، رومن و تیم تحقیقاتی وی حدود 100 مشاهده مربوط به دمای این سیاره را تجزیه و تحلیل کردند که بسیاری از آنها توسط VISIR ثبت شده بودند، اما در این داده‌ها اطلاعاتی نیز از طریق تلسکوپ فضایی اسپیتزر ناسا و تلسکوپ‌های زمینی متعددی در شیلی و هاوایی جمع آوری شده بود.

نتایج بزرگترین مجموعه تصویربرداری زمینی موجود از نپتون نشان می‌دهد که دمای استراتوسفر نپتون علیرغم فصل گرما و تابستان، افت درجه حرارت را نشان می‌دهد.

تعادل بین گرمایش و سرمایش تابشی با تغییر مقدار هیدروکربن‌های فتوشیمیایی تغییر می‌کند. تحقیقات قبلی انجام شده در مورد دمای زحل نشان می‌دهد که تاثیر متقابل مواد شیمیایی در ابرهای جوی می‌تواند بر دمای آنها تاثیر بگذارد و منجر به بالا رفتن قبل از زمان به حداکثر رسیدن تابش خورشیدی شود و این امکان وجود دارد که اتفاق مشابهی در نپتون هم رخ دهد.

محققان می‌گویند: «با توجه به دوره مداری 165 ساله نپتون، انتظار می‌رود هر گونه تغییر فصلی به تدریج و در طول چند دهه رخ دهد.»

محققان می‌گویند شار خورشیدی نیز قابل تامل است و خاطر نشان کردند که تغییرات تابشی ناشی از چرخه فعالیت خورشید ممکن است به نوعی باعث ایجاد تغییرات فتوشیمیایی در جو نپتون شود که می‌تواند نوسانات دمایی را معنادار کند.

آنچه مسلم است برای خوانش‌های این چنینی باید تحقیقات بیشتری انجام شود و موضوع به همین نقطه ختم نمی‌شود. رومن می‌گوید: «من فکر می‌کنم نپتون برای بسیاری از ما بسیار جذاب است، زیرا هنوز اطلاعات کمی درباره آن داریم.»