کرونا امیکرون XE چیست و چه علائمی دارد؟

به نظر می‌رسد که هر چند هفته یکبار باید نام سویه جدیدی از ویروس کرونا را بشنویم. به‌تازگی واریانت نوترکیبی از کووید-19 شناسایی شده که «امیکرون XE» نام دارد. این سویه ظاهرا در بیماری به وجود آمده که به‌صورت همزمان به دو سویه قبلی امیکرون مبتلا شده و بعد این ویروس را سرایت داده است. ولی امیکرون XE چیست، چه علائمی دارد و در کدام کشورها دیده شده است؟

سویه کرونا امیکرون اولین بار در ماه نوامبر 2021 در کشور بوتسوانا شناسایی شد و به‌سرعت در فهرست سویه‌های نگران‌کننده سازمان بهداشت جهانی قرار گرفت. این سویه در مدت زمان کوتاهی به سویه غالب در جهان تبدیل شد و جای واریانت دلتا را گرفت. از آن زمان تاکنون جهش‌هایی در امیکرون اتفاق افتاده و علاوه بر سویه اصلی که امیکرون BA.1 نام دارد، امیکرون BA.2 و BA.3 هم به وجود آمده است. زیرسویه امیکرون BA.2 مسری‌تر از BA.1 است و سازمان بهداشت جهانی در ماه مارس اعلام کرد که این زیرسویه در جهان غالب شده است.

امیکرون XE چیست؟

امیکرون XE یک گونه نوترکیب است. گونه‌های نوترکیب‌ها زمانی به وجود می‌آیند که ویروس‌ها مواد ژنتیکی خود را با یکدیگر مبادله می‌کنند تا نسخه‌ای جدید از ترکیب دو ویروس والد به وجود آید. این اتفاق موقعی رخ می‌دهد که دو ویروس از رسته‌ها، سویه‌ها یا زیرسویه‌های مختلف به‌صورت همزمان یک سلول را آلوده می‌کنند.

مواد ژنتیکی ویروس‌ها می‌توانند با هم ترکیب شده و ویروس نوترکیب جدیدی را بسازند که خصوصیات ویروس‌های والد را دارد. بنابراین خصوصیات ویروس‌های نوترکیب وابسته به مواد ژنتیکی است که از ویروس والد به نسخه جدید رسیده، درست مثل افرادی که چشمانی شبیه مادر و دماغی شبیه پدرشان دارند.

امیکرون XE ترکیبی از امیکرون BA.1 و BA.2 است. البته تاکنون ویروس‌های زیادی از ترکیب BA.1 و BA.2 به وجود آمده‌اند: مثلا XQ در بریتانیا، XG در دانمارک، XJ در فنلاند و XK در بلژیک شناسایی شدند. ولی این زیرسویه جدید جهش‌های NSP1-6 را از BA.1 و سایر جهش‌های ژنوم را از BA.2 به ارث برده است. به‌علاوه، سه جهش دیگر روی این ویروس دیده می‌شود که پیش‌تر نه در BA.1 و نه در BA.2 دیده نشده بود.

در مجموع، اگرچه تعداد مبتلایان امیکرون XE هنوز بسیار کم است، اما نمونه‌های آن در برخی کشورها دیده شده. انگلیس اولین کشوری بود که در اواسط ماه ژانویه (دی ماه) موفق به کشف این سویه شد.

علائم کرونا امیکرون XE

کرونا امیکرون XE هنوز جدید است و مبتلایان زیادی ندارد، اما به نظر نمی‌رسد که علائم این زیرسویه تفاوتی با سویه‌های قبلی امیکرون داشته باشد. سویه اصلی امیکرون در بیشتر موارد به‌خصوص در افراد واکسینه، علائمی شبیه سرماخوردگی دارد. بنابراین مبتلایان با نشانه‌هایی مثل آبریزش بینی، عطسه و گلودرد روبرو می‌شوند.

با این حال، وزارت بهداشت بریتانیا هفته گذشته 9 علامت جدید را به فهرست علائم مبتلایان به کرونا اضافه کرد. بر این اساس، افرادی که دچار تنگی نفس، خستگی، بدن درد، سردرد، گلودرد، گرفتگی یا آبریزش بینی، بی‌اشتهایی، اسهال یا بی‌حالی می‌شوند، باید احتمال بیماری را در نظر بگیرند.

زیرسویه جدید امیکرون در کدام کشورها شناسایی شده است؟

علاوه بر بریتانیا که اولین بار این ویروس نوترکیب را شناسایی کرد، گفته شده که هند، چین و تایلند هم توانسته‌اند این زیرسویه را پیدا کنند. نرخ شیوع XE در ابتدا چندان با BA.2 فرق نمی‌کرد، اما داده‌های اخیر انگلیس نشان می‌دهد که نرخ رشد این زیرسویه 10 تا 20 درصد بیشتر از BA.2 است. بریتانیا تا تاریخ 5 آوریل (16 فروردین) از ابتلای قطعی 1179 نفر به XE خبر داده بود.

این داده‌ها در مجموع مقدماتی و محدود هسند، بنابراین ممکن است در آینده دستخوش تغییرات متنوعی شوند. ولی اما اگر یافته‌های فعلی درست باشند، امیکرون XE، مسری‌تر از BA.2 است و می‌تواند خیلی زود به واریانت غالب در جهان تبدیل شود. البته با توجه به این که سیستم ایمنی ما با حمله به پروتئین اسپایک در مقابل ویروس می‌ایستد و XE از همان پروتئین اسپایک BA.2 استفاده می‌کند، به نظر نمی‌رسد که جای نگرانی خاصی وجود داشته باشد و سطح ایمنی بدن افت قابل توجهی پیدا نخواهد کرد.