تصویر روز ناسا: بازتاب شهاب شلیاقی در دریاچه نیان چین

این شهاب شلیاقی (Lyrid meteor) در اولین ساعات ۲۴ آوریل/۴ اردیبهشت از دید ما، از مقابل مرکز راه شیری عبور کرد و برای لحظه‌ای بازتابی درخشان در دریاچه نیان چین به وجود آورد. این شهاب فقط یکی از چندین شهابی است که در بازه بارش شهابی شلیاقی در آسمان ظاهر شد.

منشا بارش‌های شهابی

بارش‌های شهابی خاستگاهی در دوردست منظومه شمسی دارند. در ابر اورت (Oort Cloud) یعنی مرز منظومه شمسی تکه‌های سنگ و یخ فراوانی وجود دارد که گاهی اوقات این تکه سنگ‌ها دچار ناهنجاری گرانشی می‌شوند و به سمت خورشید حرکت می‌کنند.

این سنگ و یخ‌ها وقتی در راه خورشید از مدار سیاره مشتری عبور می‌کنند، گرمای خورشید یخ داخل آن‌ها را تصعید می‌کند و دنباله‌ای از غبار را پشت سر آن به جا می‌گذارد. این تکه یخ درخشان «دنباله‌دار» نام دارد. دنباله‌دارها در مسیر حرکت خود توده‌هایی از غبار و سنگ باقی می‌گذارند؛ تا جایی که دیگر چیزی از آن‌ها باقی نماند.

زمین در مسیر حرکت خود به دور خورشید از داخل این توده‌های گرد و غبار عبور می‌کند و این ذرات با برخورد به اتمسفر زمین می‌سوزند و ردی از خود در آسمان باقی می‌گذارند. رد این ذرات سوخته «شهاب» نام دارند و اگر این ذرات به قدری بزرگ باشند که از اتمسفر رد شوند و به زمین برخورد کنند، «شهاب‌سنگ» نامیده می‌شوند.

بارش شهابی شلیاقی سالانه از باقی مانده‌های دنباله‌دار تاچر (Thatcher) در اوایل اردیبهشت‌ماه رخ می‌دهد. از آنجایی که زمین از داخل این توده‌های گرد و غبار در فضا عبور می‌کند، امتداد رد برخورد هر کدام از آن‌ها به مرکز فرضی ختم می‌شود که با نام محدوده صورت فلکی آن ناحیه از آسمان نامیده می‌شود. مرکز بارش شهابی شلیاقی در صورت فلکی شلیاق (Lyra) قرار دارد که در آسمان تابستان به راحتی قابل مشاهده است.