چگونه ایلان ماسک به توییتر ضربه زد و شرایط آن را بدتر کرد؟

ایلان ماسک چند ماه پیش با توییتر وارد مذاکره شد و توافق کرد تا این شرکت را به مبلغ 44 میلیارد دلار بخرد. او در ادامه به افشای ناکارآمدی‌های وضع مدیریتی و امور مالی شرکت پرداخت و حالا پس از انتقاد از نقاط ضعف این کمپانی، تصمیم گرفته تا از این معامله کنار بکشد.

توییتر همواره یکی از شبکه‌های اجتماعی درجه دو بوده است. این پلتفرم هیچ‌گاه نتوانست به اندازه فیسبوک و اینستاگرام بزرگ شود و هنوز به سختی به راه خود ادامه می‌دهد. ولی چند ماه پیش ایلان ماسک با پیشنهاد خرید خود مدعی شد که می‌تواند بهتر این شرکت را مدیریت کند.

او از مدیران توییتر انتقاد کرد، سیاست‌های کنترل محتوا در این پلتفرم را به سخره گرفت، از محصولات این شرکت انتقاد کرد و بیش از 7000 کارمند را بین زمین و هوا نگه داشت. در همین شرایط که تیم مدیریت توییتر آماده دوران گذار شده بود، ارزش سهام شرکت نیز بیش از 30 درصد افت پیدا کرد.

حالا آقای ماسک می‌خواهد در شرایطی از معامله توییتر خارج شود که اوضاع خیلی بدتر از زمان عقد قرارداد شده است. او با هر توییت و اظهارنظر عمومی خود به اعتماد مردم نسبت به این شرکت ضربه زد، وضعیت روانی کارمندان را تخریب کرد، سرویس‌های تبلیغاتی را از همکاری با این شرکت ترساند، روی مشکلات مالی تاکید کرد و اطلاعات نادرستی را درباره چگونگی عملکرد توییتر به اشتراک گذاشت.

«جیسون گلدمن»، یکی از اعضای تیم موسسان توییتر که در هیئت مدیره نیز خدمت کرده، می‌گوید: «تعاملات او با توییتر ضربه سنگینی به شرکت وارد کرد. کارمندان، سرویس‌های تبلیغاتی و کلیت بازار نمی‌توانند روی شرکتی حساب کنند که مسیرش مشخص نیست و حالا به دادگاه می‌رود تا معامله خود را با یک شخص بدعهد تکمیل کند.»

رسیدگی به پرونده توییتر در دادگاه طول خواهد کشید

همین شرایط بغرنج باعث شده توییتر به دنبال شکایت از ایلان ماسک برود. فرآیند بررسی پرونده در دادگاه احتمالا طولانی و سنگین خواهد بود و هزینه‌های بیشتری را روی دست شرکت می‌گذارد. از آن سو، نتیجه این پرونده به هیچ عنوان قطعی نیست. توییتر می‌تواند ببرد اما اگر شکست بخورد، ماسک باید غرامت فسخ قرارداد را بپردازد. البته امکان مصالحه هم وجود دارد.

یکی از اثرات واضح اقدامات اخیر آقای ماسک دیروز با افت بیش از 11 درصدی قیمت سهام توییتر دیده شد. این افت یکی از سنگین‌ترین ریزش‌های قیمت سهام توییتر از سال 2020 به بعد بود و از نگرانی سرمایه‌گذاران درباره این درگیری قضایی خبر می‌دهد. از زمان امضای قرارداد خرید توییتر توسط ایلان ماسک، این شرکت یک سوم ارزش سهامش را از دست داده چون سرمایه‌گذاران از همان ابتدا تردید داشتند که این معامله نهایی شود. (گفتنی است که شاخص نزدک در همین بازه زمانی حدود 12.5 درصد ریزش داشته است.)

وکلای توییتر روز یکشنبه در نامه‌ای به کمیسیون بورس و اوراق بهادار اعلام کردند که اقدام آقای ماسک برای خروج از این معامله نامعتبر و اشتباه بوده و او آگاهانه، تعمدی، مختارانه و به شکل اساسی توافق خرید این شرکت را زیر پا گذاشته است. در این نامه گفته شده که این شبکه اجتماعی به ارائه اطلاعات به آقای ماسک و همکاری برای تکمیل قرارداد ادامه می‌دهد. ماسک هنوز به پاسخ وکلای توییتر واکنش رسمی نشان نداده، اما تصویری از خودش را در حال خنده در صفحه توییترش به اشتراک گذاشته است.

از میان همه ضربه‌هایی که اقدامات ماسک به توییتر زده، سنگین‌ترین آن‌ها احتمالا مربوط به اطلاعاتی است که درباره شرایط تجاری و مالی این شرکت فاش شده است. توییتر از 9 سال پیش، یعنی از زمان که به یک شرکت سهامی عام تبدیل شده، تقریبا 7 سال زیان‌ده بوده است. منابع آگاه می‌گویند زمانی که پیشنهاد آقای ماسک برای خرید این شرکت ارائه شد، هیچ پیشنهاد جدی دیگری در این زمینه وجود نداشت. پس هیئت مدیره نتیجه گرفت که پیشنهاد ماسک بابت هر سهم 54.20 دلار بهترین پیشنهاد برای آن‌هاست و خودشان به هیچ وجه نمی‌توانند به این رقم دست پیدا کنند.

آقای گلدمن می‌گوید: «عدم اطمینان هیئت مدیره به آینده دراز مدت شرکت، صرف‌نظر از خروجی اتفاقاتی که با ماسک رخ خواهد داد، به کارمندان، شرکا و سهام‌داران منتقل خواهد شد.» تجارت توییتر در ماه‌های اخیر رو به وخامت گذاشته است. «پاراگ آگراوال»، مدیرعامل این شبکه اجتماعی در ماه مه در یادداشتی به کارمندان گفته بود که این شرکت به اهدافی که از نظر تجاری و مالی در نظر داشته، نرسیده است. به همین خاطر، او مدیران بخش محصولات و درآمدها را برکنار کرد، سرعت استخدام نیروهای جدید را پایین آورد و تلاش جدیدی برای جذب کاربران تازه و ورود جدی‌تر به حوزه فروش آنلاین را آغاز نمود.

اعتبار توییتر خدشه‌دار شد

این شرکت در ماه آوریل با تکیه بر قراردادی که با ماسک بسته بود، گزارشی برای پیش‌بینی وضعیت مالی خود منتشر نکرد. این شرایط احتمالا به این زودی‌ها تغییر نمی‌کند چون تردیدهایی که درباره این معامله وجود دارد، مانع از همکاری‌های جدی سرویس‌های تبلیغاتی به عنوان منابع اصلی درآمد توییتر، با این شرکت خواهد شد.

«آنجلو کاروسون»، رئیس گروه Media Matters for America می‌گوید: «توییتر در آینده نزدیک برای جلب مجدد اطمینان تبلیغ‌کنندگان و کاربران مبنی بر پایداری سرویس‌های خود کار دشواری خواهد داشت.» ایلان ماسک با کنایه زدن به تیم مدیریت فعلی این شرکت گفته بود که می‌تواند عملکرد بسیار بهتری داشته باشد. او در ارائه‌ای برای سرمایه‌گذاران مدعی شده بود که تا سال 2028 درآمد شرکت را به 26.4 میلیارد دلار و تعداد کاربران را به 931 میلیون نفر می‌رساند.

آقای ماسک جمعه همین هفته در نامه‌ای به کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا بر مسیر نامشخص مالی در توییتر تاکید کرده بود. وکلای او در این نامه نوشته بودند که چشم‌انداز تجاری رو به افول این شرکت، به‌ویژه با توجه به عملکرد مالی اخیر و دورنمای جدیدی که برای سال مالی جاری در نظر گرفته شده، ایلان ماسک را دچار تردید کرده است.

مدیرعامل توییتر همچنین از محصول اصلی این شرکت انتقاد کرده و گفته بود که اپلیکیشن آن‌ها به اندازه بقیه اپلیکیشن‌ها جذاب نیست. او تاکنون بارها بدون مدرک مدعی شده بود که این شبکه اجتماعی بسیار بیشتر از آن‌چه گفته شده، اکانت‌های غیرواقعی دارد. (توییتر مدعی است که تعداد اکانت‌های جعلی از 5 درصد کل اکانت‌ها بیشتر نیست.)

ایلان ماسک اعتماد کاربران به توییتر را از بین برد

ادعاهای او درباره کاربران جعلی توییتر باعث افت میزان اعتماد کاربران به این شبکه اجتماعی به خصوص در آستانه انتخابات برزیل و انتخاب میان‌دوره کنگره آمریکا شده است. آقای ماسک به شیوه مدیریت محتوا در این پلتفرم هم انتقاد کرده بود و باور داشت که برای دفاع از آزادی بیان باید سخت‌گیری‌ها را کم کرد. او در ماه مه گفته بود که اکانت دونالد ترامپ را دوباره باز می‌کند و به رئیس جمهور قبلی آمریکا اجازه فعالیت در این شبکه اجتماعی را می‌دهد. این گفته‌ها انتقاد فعالان جریان راست سیاسی را زنده کرد و دوباره می‌پرسیدند که این شرکت چگونه مرزهای آزادی بیان را تعیین می‌کند.

طبق گفته شش کارمند فعلی و سابق توییتر، این اتفاقات در داخل شرکت نیز باعث افت سطح روحیه نیروها و نزاع‌های داخلی شده است. برخی گفته‌اند از لغو معامله خرید توییتر خوشحال شده‌اند. اما عده‌ای تصاویر میم پوچ‌گرایانه‌ای را در کانال‌های اسلک شرکت به اشتراک گذاشته یا به‌طور عمومی از هیئت مدیره و مدیران بابت پذیرش پیشنهاد ماسک در همان وهله اول انتقاد کرده‌اند.

«ایوان ویلیامز»، از موسسان توییتر روز جمعه در توییتی آرزو کرد که ماجراهای آقای ماسک خاتمه یابد. او در واکنش به خبر شکایت شرکت از ماسک و تلاش برای احیای قرارداد نوشت: «اگر هنوز در هیئت مدیره حضور داشتم، پرسشم این بود که آیا می‌توانیم اجازه دهیم این اتفاقات ناگوار به پایان برسد یا نه. امیدوارم برنامه همین باشد.»

یکی از کارمندان توییتر به نام «مانو کورنت» نیز شرایط فعلی را با یک نقاشی به تصویر کشیده که شخصی را در فروشگاه نشان می‌دهد که دستش به محصولی روی قفسه‌ها خورده و روی زمین افتاده است. در آن سوی این نقاشی صاحب فروشگاه را می‌بینیم که می‌گوید: «اگر بشکنی، باید بخری!»