تشعشعات هسته‌ای در چرنوبیل، رنگ قورباغه‌ها را به مشکی تغییر داده است

تکامل یا فرگشت نتیجه فشارهای محیط بر گونه‌های زیستی و وادار کردن آن‌ها به انطباق است. با توجه به این که محیط‌های کمی مثل چرنوبیل وجود دارند، این منطقه به موقعیت مناسبی برای آزمایش تبدیل شده و اخیرا مطالعه‌ای نشان داده که تکامل چگونه باعث تغییر رنگ پوست قورباغه‌ها در این ناحیه شده است.

انفجار نیروگاه هسته‌ای چرنوبیل در سال 1986 حجم زیادی از مواد رادیواکتیو را در این محیط پخش کرد. این ناحیه 2600 کیلومتر مربعی حالا به محیط مناسبی برای آزمایش‌های علمی تبدیل شده است. گروهی از محققان در سال 2016 قورباغه‌هایی را به رنگ سیاه در چرنوبیل پیدا کرده بودند، اما نمی‌دانستند که این تغییر رنگ از سبز به چه دلیل اتفاق افتاده است. حالا دانشمندان در مطالعه‌ای دیگر دوباره به این منطقه رفتند.

آن‌ها این بار بیش از 200 قورباغه درختی شرقی با سطوح مختلفی از آلودگی رادیواکتیو را از چهار سایت مختلف گردآوری کردند. دانشمندان خیلی زود متوجه شدند که هرچه به منطقه انفجار نزدیک‌تر شوند، پوست قورباغه‌ها تیره‌تر می‌شود. قورباغه‌هایی که در منطقه ممنوعه زندگی می‌کردند، به‌طور میانگین 43.6 درصد تیره‌تر از بقیه بودند و برخی به‌طور کامل سیاه شده بودند.

تکامل با تغییر رنگ پوست، شانس بقا در چرنوبیل را بیشتر کرد

پژوهشگران درباره علت این اتفاق می‌گویند، ملانین یا رنگدانه‌ای که پوست جانوران را تیره می‌کند، آسیب سلولی ناشی از تابش را کاهش می‌دهد. این مسئله عمدتاً در زمینه تابش فرابنفش خورشید دیده می‌شود، اما در زمینه تابش‌های یونیزه مثل چرنوبیل هم صادق است. به عبارت دیگر، موجوداتی که پوست تیره‌تر دارند، کمتر در معرض آسیب سلولی ناشی از تابش قرار می‌گیرند.

محققان حدس می‌زنند قورباغه‌هایی که در زمان وقوع حادثه چرنوبیل پوست تیره‌تر داشتند، شانس بیشتری برای بقا و تولید مثل پیدا کردند. حالا با گذشت نزدیک به 35 سال از این اتفاق و بیش از 10 نسل از قورباغه‌ها، پوست تیره به یک نُرم جدید در این منطقه ممنوعه تبدیل شده است.

این مطالعه به لحاظ فرگشتی بسیار جالب توجه است و می‌تواند اثرات فجایع هسته‌ای را نشان دهد. محققان نتایج پژوهش خود را در مجله Evolutionary Applications منتشر کرده‌اند.