امروز در فضا: دیوار صوتی توسط چاک ییگر شکسته شد

۱۴ اکتبر ۱۹۴۷ بود که چاک ییگر، تبدیل به اولین خلبانی شد که توانست از دیوار صوتی عبور کند.

چاک ییگر، خلبانی جنگ تا هوانوردی

چاک ییگر، متولد شهر کوچکی در ویرجینیای غربی است و بیش از ۶۰ سال به عنوان خلبانی فعال خدمت می‌کرد.
او با شغل مکانیکی کار در نیروی هوایی را شروع کرد و با وجود آن که در اولین پرواز خود به عنوان مسافر حالش بد شد، مدتی بعد از آن به دوره آموزش خلبانی نیروی هوایی آمریکا پیوست.

ییگر بعدها به‌خاطر سرنگونی دست کم ۱۲ هواپیمای دشمن در جنگ جهانی دوم مورد تمجید و تحسین قرار گرفت و به عنوان یکی از خلبانان جنگی جنگ جهانی دوم شهرت یافت.
او در طول جنگ جهانی دوم در ۶۴ ماموریت ۱۳ هواپیمای آلمانی را سرنگون کرد.
حتی با وجود اینکه در هشتمین پروازش جنگنده حامل او، توسط یک جنگنده آلمانی مورد حمله قرار می‌گیرد و سقوط می‌کند، ییگر موفق می‌شود با پرش توسط چتر نجات زنده بماند و در خاک فرانسه که تحت اشغال آلمان بود فرود آید. پس از آن نیز از فرانسه فرار می‌کند و به خدمت بازمی‌گردد.

ییگر پس از پایان جنگ، شروع به خدمت در نیروی هوایی آمریکا به عنوان خلبان پروازهای آزمایشی کرد و در این مدت رکوردشکنی‌های متعددی از جهت سرعت و ارتفاع پرواز داشت.
با آغاز جنگ کره و ویتنام بود‌ که او دوباره به عملیات‌های نبردهای هوایی بازگشت و در طول جنگ ویتنام مدتی خلبان بمب‌افکن‌های بی‌۵۷ بود.
ییگر مدال‌های زیادی دریافت کرده بود. رئیس جمهوروقت آمریکا هم در سال ۱۹۴۸ نشان افتخاری برای شکستن دیوار صوتی به او اعطا کرد.
او حدود دو سال پیش و در سن ۹۷ سالگی بر اثر کهولت سن درگذشت.
ییگر در بخشی از زندگینامه خود چنین نوشته:
«زندگی تا دوران کهنسالی به معنای رسیدن به پایان خط نیست. نکته لذت بردن از تمامی سال‌های باقی مانده است.»

شکست دیوار صوتی

ییگر شب قبل از پرواز وقتی از اسب افتاد دو دنده اش شکست، اما این واقعه مانع‌ او نشد! و صبح روز بعد در پروازی آزمایشی بر فراز بیابان موهاوی، ایالت کالیفرنیا، خلبانی می‌کرد.
هواپیمای راکتی X- ۱ ییگر در ارتفاع ۸ کیلومتری از یک هواپیمای بمب‌افکن بوئینگ B- ۲۹ رها شد و سرعت ۱/۰۷ ماخ را در ارتفاع ۱۳ کیلومتری به ثبت رساند. چند سال بعد او این رکورد را به ۲/۶ ماخ افزایش داد و نامش را در تاریخ حمل‌ونقل هوایی ماندگار کرد‌.

این پرواز تاریخی حدود یک سال به عنوان یک موضوع امنیتی مخفی نگه داشته شد و گمان برده می‌شد خلبان‌های بریتانیایی اولین بار دیوار صوتی را شکسته‌اند.

دیوار صوتی چگونه می‌شکند؟

واحد سرعت صوت، ماخ نام دارد که معادل ۱۲۲۴ کیلومتر بر ساعت است.
هر جسمی که بخواهد دیوار صوتی را بشکند، باید از این سرعت فراتر برود و البته استحکام کافی برای متلاشی نشدن را نیز داشته باشد.

امروزه، بیشتر هواپیماهای جنگنده و چند هواپیمای بمب‌افکن توانایی شکست دیوار صوتی را دارند.

امواج ضربه‌ای عامل اصلی شکل‌گیری دیوار صوتی هستند.
وقتی یک هواپیما با سرعت صوت حرکت می‌کند، هوای جلوی بال و نوک هواپیما به‌شدت متراکم می‌شود و دما و فشار آن نیز به‌ طرز قابل ملاحظه‌ای افزایش پیدا می‌کند. هواپیما با حرکت خود در هوا، نظم فشار هوای محیط اطرافش را برهم می‌زند.

این امواج با سرعت صوت حرکت می‌کنند و اگر هواپیما، سرعتش زیر سرعت صوت باشد، امواج از آن دور می‌شوند. برعکس زمانی که هواپیما به سرعت صوت می‌رسد، این امواج فرصتی برای دور شدن از هواپیما ندارند و در جلوی بال‌های آن متراکم می‌شوند.
همین مسئله گذر از دیوار صوتی را مشکل می‌کند.