ربات چیست و چه کاربردی دارد؟
رباتها امروزه تقریبا در تمام جنبه‌های زندگی بشر به کار گرفته می‌شوند، اما واقعاً ربات چیست و چه کاربردهایی دارد؟
در دیجیاتو ثبت‌نام کنید
جهت بهره‌مندی و دسترسی به امکانات ویژه و بخش‌های مختلف در دیجیاتو عضو ویژه دیجیاتو شوید.
عضویت در دیجیاتوتازههای تکنولوژی
رباتها امروزه تقریبا در تمام جنبه‌های زندگی بشر به کار گرفته می‌شوند و به نوعی با انسان‌ها همزیستی دارند. در این مطلب شما را با ربات ها و کاربردهای آن‌ها آشنا می‌کنیم.
ربات چیست؟
ربات محصول صنعت رباتیک است که یکی از مهم‌ترین صنایع جهان محسوب میشود و ترکیبی از شاخه‌های مختلف علوم، مهندسی و فناوری‌های قابل‌استفاده برای ساخت دستگاه است. در حقیقت ربات دستگاه طراحی‌شده با هدف کمک کردن به انسان و تقلید توانایی جسمی و رفتارها و حالات احساسی و عاطقی او است.
قابلیت‌های مرتبط با توانایی‌های مکانیکی و هوشربات‌های امروزی به‌طور فزاینده‌ای در حال پیشرفت است. حتی برخی از رباتها به‌قدری از نظر ظاهری و توانایی‌های هوشی و جسمی مختلف شبیه به انسان هستند که ممکن است در نگاه کوتاه اول به آن‌ها متوجه ربات بودن آن‌ها نشوید.
رباتها اساساً برای خودکارسازی برخی از فعالیت‌ها که انجام خودکار آن‌ها بدون دخالت انسان امکان‌پذیر است (مثل مونتاژ قطعات مختلف خودروها در خط تولید) طراحی‌شده‌اند؛ اما سازندگان آن‌ها در سال‌های اخیر مصر بوده‌اند توانایی‌های رباتها را به سطحی فراتر از توانایی‌های معمول آن‌ها افزایش دهند تا بتوان از آن‌ها در حیطه‌های مختلف مثل نظافت منزل، آتش‌نشانی و حتی دستیاری در جراحی‌های پیچیده استفاده کرد.
سطوح توانایی و مستقل بودن رباتهای مختلف متفاوت است. برخی از آن‌ها تحت کنترل انسان و تنها برای تسهیل انجام برخی از امور استفاده می‌شوند و برخی دیگر میتوانند به‌صورت کاملاً مستقل و بدون دخالت انسان وظایف خود را انجام دهند.
با پیشرفت فناوری تنوع تولید رباتهای مختلف نیز افزایش یافت. در سال ۲۰۰۵ ۹۰ درصد از رباتها تنها در کارخانه‌های اتومبیل‌سازی برای مونتاژ قطعات خودرو استفاده می‌شدند. چنین ربات‌هایی تنها دارای بازوهای مکانیکی بودند و تنها برای انجام کارهای ساده‌ای مثل جوشکاری قطعات یا پیچ کردن آن‌ها به یکدیگر استفاده می‌شدند؛ اما امروزه وضعیت کاملاً فرق می‌کند و محدوده تولید رباتهای مختلف در مقایسه با روزهای آغازین پیدایش صنعت رباتیک بسیار گسترده‌تر شده است.
امروزه شاهد ربات‌هایی با قابلیت اکتشاف در محیط‌های ناشناخته زمین با بدترین شرایط محیطی هستیم و ربات‌هایی را می‌بینیم که به نیروهای پلیس و نیروهای مقابله‌کننده با قانون‌شکنان کمک می‌کنند. حتی ربات‌هایی با قابلیت استفاده در تمام زمینه‌های حوزه بهداشت و درمان نیز تولید شده‌اند.
ویژگی‌های مشترک بین ربات ها
با وجود اینکه صنعت رباتیک پیشرفت زیادی داشته است؛ اما هنوز هم برخی از خصوصیات رباتهای قدیمی در رباتهای جدید و کاملاً مدرن دیده می‌شوند که شامل موارد زیر میشود:
برخورداری از قطعات مکانیکی
تمام رباتهای تولید شده دارای یک سری قطعات مکانیکی هستند. این قطعات مکانیکی طوری طراحی و تولید می‌شوند که ربات بتواند با بهره‌مندی از آن‌ها وظیفه‌ای که در محیط‌های مختلف به آن محول شده است، با موفقیت انجام دهد ؛ به‌عنوان‌مثال هر یک از چرخ‌های ربات مریخ‌نورد «مارس ۲۰۲۰ روور« (Mars 2020 Rover) که از لوله‌های تیتانیومی ساخته شده‌اند، دارای موتور جداگانه هستند و این ساختار باعث میشود ربات مذکور بتواند به‌خوبی خود را روی سطح ناهموار و پر از پستی‌وبلندی سیاره قرمز نگه دارد.
برخورداری از قطعات الکترونیکی
تمام رباتها مجهز به قطعات الکترونیکی مختلف جهت کنترل قطعات مکانیکی و تأمین نیروی خود هستند؛ به‌عنوان‌مثال برخی از رباتها برای تأمین نیروی خود نیازمند باطری هستند که یک قطعه الکترونیکی محسوب میشود.
برخورداری از برنامه‌های کامپیوتری
تمام رباتها از برنامه‌های کامپیوتری در سطوح مختلف بهره می‌برند و هیچ رباتی نمی‌تواند بدون استفاده از کدهایی وظیفه آن را مشخص می‌کنند کار خود را انجام دهد. ربات فاقد کدها و برنامه‌های کامپیوتری تنها یک ماشین ساده با قابلیت‌های بسیار محدود است. برنامه‌های کامپیوتری واردشده به رباتها نحوه انجام و زمان کارهایی را باید انجام دهند، برای آن‌ها مشخص می‌کنند.
پیشرفت‌های قابل‌توجه حوزه هوش مصنوعی و نرم‌افزار باعث شده است افراد فعال در حوزه رباتیک قول‌های مختلفی برای پیشرفت قابل‌توجه رباتها بدهند که به نظر می‌رسد در آینده‌ای نه‌چندان دور عملی خواهد شد.
پیشرفت دو حوزه هوش مصنوعی و نرم‌افزار می‌تواند زمینه‌ساز ساخت رباتهای هوشمندتر، منعطف‌تر و کم‌مصرف‌تر از رباتهای کنونی شود. بدون تردید کارخانه‌های هوشمند نیازمند استفاده از رباتهای هوشمندتر متفاوت هستند تا واگذاری وظایف پیچیده و چالش‌برانگیز به رباتها تا حدود زیادی امکان‌پذیر شود.
در حال حاضر شاهد وعده‌های تحسین‌برانگیز در مورد ساخت ربات‌هایی هستیم که زمانی آن‌ها را تنها در فیلم‌های علمی و تخیلی می‌دیدیم و تبدیل‌شدن آن‌ها به واقعیت تقریباً یک رؤیا بود. در آینده ربات‌هایی ساخته خواهد شد که میتوانند در تمام نقاط جهان هستی، از اعماق اقیانوس‌ها تا دورترین کرانه‌های فضا استفاده شوند و در انجام کارهایی که بشر به‌تنهایی نمی‌تواند آن‌ها را انجام دهد، به کمک او بیایند و درهای دنیاهای ناشناخته را به روی او باز کنند.
انواع ربات ها
رباتهای مکانیکی در اشکال و اندازه‌های مختلفی طراحی شدند تا بتوانند وظایفی را که برای انجام آن‌ها طراحی‌شده‌اند، به نحو احسن انجام دهند. در حال حاضر رباتهای مختلف از نظر طراحی، کاربرد و میزان مستقل بودن در انواع مختلفی ساخته میشود؛ از ربات «روبر بی» (Robobee)، رباتی به‌اندازه ۰.۲ میلی‌متر گرفته تا ربات ۲۰۰ متری «وینداسکیپ» (Vindskip) شبه‌کشتی. تمام این رباتها برای انجام کارهای ساخته شده‌اند که انسان‌ها به‌تنهایی قادر به انجام آن‌ها نیستند. رباتها را میتوان به پنج دسته کلی تقسیم کرد که شامل موارد زیر میشود
رباتهای ازپیشبرنامهریزیشده (Pre-Programmed Robots)
این رباتها در محیط‌های کاملاً کنترل‌شده به کار گرفته می‌شوند و برای انجام کارهای ساده و تک‌بعدی مورداستفاده قرار می‌گیرند؛ به‌عنوان‌مثال بازوهای رباتیک مورداستفاده در خطوط مونتاژ قطعات خودروها در کارخانه‌های خودروسازی، یکی از نمونه‌های رباتهای از پیش برنامه‌ریزی‌شده هستند. این بازوها برای انجام کارهایی مثل جوشکاری درب خودروها، واردکردن یک قطعه خاص در موتور و سایر کارهای مشابه استفاده می‌شوند. این رباتها می‌تواند کارهایی را که انسان به‌راحتی انجام می‌دهد، به‌صورت مداوم‌تر، در مدت‌زمان کوتاه‌تر و بهتر انجام دهند و با همین هدف استفاده می‌شوند
ربات های انساننما (Humanoid Robots)
رباتهای انساننما ظاهری شبیه به انسان دارند کارهای و رفتارهای او را تقلید می‌کنند. این رباتها قادر به انجام فعالیت‌های شبیه به فعالیت‌های انسانی هستند که از میان آن‌ها میتوان به دویدن، پریدن و حمل اشیا اشاره کرد. ظاهر برخی از رباتهای انساننما کاملاً شبیه انسان‌های واقعی است و اگر به‌صورت گذرا به آن‌ها نگاه کنیم یا از دور آن‌ها را ببینیم، اصلاً متوجه این موضوع نمی‌شویم.
در برخی از این رباتها تمام حالات انسانی ویژگی‌ها و حالات چهره انسان با دقت بسیار بالایی شبیه‌سازی شده‌اند. از میان شاخص‌ترین نمونه‌های ربات انساننما میتوان به «ربات سوفیا» (Sophia robot) و «ربات اطلس بوستون داینامیکس» (Boston Dynamics’ Atlas.) اشاره کرد.
ربات های مستقل (Autonomous Robots)
رباتهای مستقل میتوانند وظایف خود را به‌صورت کاملاً خودکار و بدون نیاز به نظارت و کنترل انسان انجام دهند. این رباتها معمولاً برای فعالیت در محیط‌های باز که فعالیت کردن در آن‌ها نیازی به نظارت انسان ندارد، طراحی‌شده‌اند. چنین ربات‌هایی طراحی منحصربه‌فردی دارند؛ زیرا با برخورداری از سنسورهای مختلف میتوانند محیط اطراف خود را به‌خوبی درک کنند و سپس با بهره‌مندی با آن دسته از تجهیزات خود که برای تصمیم‌گیری به ربات کمک می‌کنند (معمولاً کامپیوترهای خاصی این کار را انجام می‌دهند)، بر اساس داده‌های در اختیار خود و همچنین مأموریتی که با آن‌ها محول شده است، تصمیم مناسب را برای انجام کار بعدی به بهترین شکل ممکن می‌گیرند.
«جاروبرقی رباتیک هوشمند رومبا» (Roomba vacum clear) که با بهره‌مندی از سنسورهای خود آزادانه در یک فضا حرکت می‌کند، نمونه‌ای از ربات مستقل است.
سایر مثال‌های رباتهای مستقل شامل رباتهای نظافتچی (مثل همین ربات رومبا)، رباتهای چمن‌زن، رباتهای مورداستفاده در هتل‌ها برای پذیرایی از مهمان‌ها، پهپاد های خودکار و برخی از رباتهای مورداستفاده در حوزه بهداشت و درمان میشود.
ربات های قابلکنترل از راه دور (Teleoperated Robots)
ربات‌قای قابلکنترل از راه دور ، رباتهای نیمه‌مستقل به شمار می‌روند و توسط شبکه‌ای بی‌سیم هدایت می‌شوند که کنترل آن در دست انسان است و کنترل از راه دور رباتها را برای انسان امکان‌پذیر می‌کند.
رباتهای مورداستفاده برای رفع مشکل نشتی لوله‌های انتقال نفت یا پهپادهای نظامی مورداستفاده برای شناسایی مناطق مین‌گذاری شده در منطقه جنگی، نمونه‌ای از رباتهای قابلکنترل از راه دور هستند.
کنترل ربات توسط انسان با استفاده از سنسورهایی که میتوانند روی بدن انسان نصب شوند نیز امکان‌پذیر است و شما می‌توانید با استفاده از آن‌ها از راه دور به ربات فرمان دهید. برای انجام این کار تنها کافی است چنین سنسورهایی را به دست و پای خود متصل و با آن‌ها ربات را از راه دور کنترل کنید. مثلاً درصورتیکه سنسور را به دست خود متصل کرده باشید، اگر دست‌تان را بالا ببرید ربات تحت کنترل شما نیز دست خود یا بازوی مکانیکی خود را بالا می‌برد.
رباتهای افزودنی (Augmenting Robots)
رباتهای افزودنی برای افزوده‌شدن به بدن انسان طراحی‌شده‌اند و پس از نصب قابلیت‌های جدیدی را در اختیار انسان قرار می‌دهند یا برخی از توانایی‌های انسان را که به دلیل معلولیت، مصدومیت و نقص عضو از دست رفته‌اند، به‌صورت رباتیک به او بازمی‌گردانند.
تا به امروز تقریباً فقط در فیلم‌های علمی تخیلی شاهد چنین ربات‌هایی بوده‌ایم؛ اما به نظر می‌رسد رؤیای ساخت آن‌ها به‌زودی به واقعیت تبدیل میشود. این رباتها میتوانند با سریع‌تر و قوی‌تر کردن انسان زمینه‌ساز ایجاد تعریف جدیدی از توانایی‌های بشر شوند. اندام‌ها و اسکلت‌های خارجی رباتیک که به انسان برای برداشتن اجسام سنگین کمک می‌کنند، نمونه‌ای از رباتهای افزودنی هستند.
کاربردهای ربات ها
در دنیای فناوری امروزی رباتها کاربردهای گسترده‌ای دارند و در آینده قطعاً یکی از گجت‌های پرطرفدار خواهند بود. رباتها در کشورهای مدرن و توسعه‌یافته تقریباً در هر مکانی دیده می‌شوند. مهم‌ترین کاربردهای رباتها مربوط به حوزههای زیر است
تولید
تولید یکی از قدیمی‌ترین و شناخته‌شده‌ترین حوزه‌ای است که از رباتها در آن استفاده میشود. رباتهای مستقل و رباتهای دستیار انسان، برای آزمایش و مونتاژ قطعات به شیوه‌ای کاملاً صحیح و بدون نقص در کارخانه‌هایی مثل کارخانه‌های خودروسازی و کارخانه‌های تولیدکننده تجهیزات صنعتی قابل‌استفاده هستند.
طبق برآوردهای انجام‌شده در حال حاضر بیش از سه میلیون ربات صنعتی در کارخانه‌های مختلف به کار گرفته شده‌اند. رباتهای صنعتی میتوانند علاوه بر جوشکاری و مونتاژ برای انجام سایر فعالیت‌های صنعتی مثل پرش، قالب‌گیری، لحیم‌کاری، ریخته‌گری، پولیش‌کاری و سنباده زدن به سطوح، رنگ‌آمیزی و ایجاد روکش و پوشش نیز استفاده شوند.
رباتها میتوانند در قسمتهای کنترل کیفیت نیز استفاده شوند. در حال حاضر رباتهای طراحی‌شده برای کنترل کیفیت محصولات دارای بازوهای چند محوره و سیستم دید با کمک دوربین هستند که میتوانند وجود یا عدم وجود نقایص فیزیکی مختلف در محصولات و همچنین مطابقت یا عدم مطابقت ابعاد و سایر پارامترهای مختلف آن‌ها با موارد استاندارد تعیین‌شده را بررسی کنند
آموزش دادن رباتها و استفاده از آن‌ها برای تولید محصولات خطرناک (مثل مواد شیمیایی خطرناک یا مواد منفجره) در مکان‌های تولیدی خطرناک با شرایط ناسالم برای انسان‌ها نیز امکان‌پذیر است.
ارسال و تحویل کالا
امروزه استفاده از رباتهای طراحی‌شده برای ارسال کالاها، مدیریت آن‌ها و کنترل کیفیت آن‌ها برای فروشگاه‌های فیزیکی و آنلاین، تقریباً به یک ضرورت تبدیل شده است؛ زیرا طبیعتا تمام مشتریان انتظار دارند کالاهایی را که سفارش داده‌اند، در سریع‌ترین زمان ممکن دریافت کنند.
شرکت‌های فعال در حوزه ارسال و توزیع کالاها، از رباتها در انبارها و حتی در جاده‌ها برای کاهش زمان تحویل کالا به مشتریان، استفاده می‌کنند. در حال حاضر ربات‌هایی تولید شده‌اند که میتوانند کالاهای سفارش‌داده‌شده را تشخیص دهند، آن‌ها را از قفسه‌ها بردارند، به محل طراحی‌شده برای بسته‌بندی انتقال دهند و آن‌ها را بسته‌بندی کنند.
ربات‌هایی برای تحویل کالا درب منزل مشتریان نیز طراحی و تولید شده‌اند؛ بنابراین ممکن است در آینده تمام فرایندهای مرتبط با تحویل کالا به مشتریان با کمک رباتها انجام شود و انسان دیگر هیچ دخالتی در این فرایندها نداشته باشد.
ربات خانهداری
اگر اخبار مربوط به رباتهای طراحی‌شده برای نظافت و سایر امور خانهداری را دنبال می‌کنید، می‌دانید که این رباتها در کشورهای توسعه‌یافته به وسایل کاملاً متداولی تبدیل شده‌اند. علاوه بر رباتهای نظافتچی، انواع متنوع دیگری از رباتهای خانگی نیز تولید شده‌اند که میتوانند برای یادآوری موضوعات مختلف به شما، سرگرم کردن کودکان‌تان و حتی پذیرایی از مهمانان‌تان به شما کمک کنند.
حتی ممکن است در آینده شاهد ربات‌هایی باشیم که مانند یک انسان بتوانند با شما ارتباط برقرار کنند، حالت‌های ظاهری و روحی شما را تشخیص و به آن‌ها واکنش نشان دهند و مانند یک دوست و همدم در کنار شما باشند. این رباتها که برای ارائه خدمات به مشتریان در مکان‌های عمومی مختلف نیز گزینه مناسبی هستند، حتی میتوانند برخی از رفتارهای انسان‌ها مثل دست دادن را نیز تقلید کنند. در حال حاضر نمونه‌های اولیه چنین رباتهای شگفت‌انگیزی ساخته شده‌اند که ربات سوفیا یکی از آن‌ها است.
میتوان گفت جاروبرقی‌های رباتیک امروزه یکی از ملزومات منازل هستند و حتی رباتهای مستقل چمن‌زن و تمیزکننده استخر نیز عرضه شده‌اند.
جالب است بدانید رباتها آشپزی نیز طراحی و تولید شده‌اند که میتوانند با بهره‌مندی از صدها دستور پخت غذاهای متنوعی را تهیه کنند. برای استفاده از این رباتها تنها کافی است دستور پخت موردنظر خود را انتخاب کنید و مواد اولیه را در اختیار آن‌ها قرار دهید.
حملونقل و گردشگری
خودروهای خودران که به لطف برخورداری از سیستم‌های هوش مصنوعی و فناوری‌های طراحی‌شده برای آن‌ها مثل سیستم ترمز هوشمند، تشخیص خودکار عابر پیاده، تشخیص فاصله با سایر خودروها، تشخیص لاین‌های جاده و مسیریابی خودکار، میتوانند بدون نیاز به کمک انسان به مسیر خود ادامه دهند و به مقصد برسند، نوعی ربات محسوب می‌شوند که تقریباً مراحل آزمایشی خود را پشت سر گذاشته‌اند و میتوانند آینده صنعت حملونقل را از آن خود کنند.
شرکت‌های پیشتاز در صنعت خودروسازی تلاش برای ساخت خودروهای خودران بی‌نقص و قابل‌استفاده در دنیای واقعی با شرایط واقعی را آغاز کرده‌اند. از میان این شرکت‌ها میتوان به تسلا، فورد، فولکس‌واگن، ویمو (Waymo)، BMW و تویوتا اشاره کرد.
غول‌های فناوری یعنی گوگل، اپل و شیائومی نیز در تکاپوی ساخت چنین خودروهایی هستند. با داشتن این خودروها دیگر مجبور به رانندگی نخواهد بود و می‌توانید با آرامش کامل در صندلی راننده بنشینید و حتی کتاب بخوانید یا حتی بخوابید! شرکت‌های اوبر (Uner) و لیفت (lyft)، دو شرکت بسیار مطرح در زمینه حملونقل عمومی، درحال‌توسعه خودروهای خودران بدون نیاز به راننده برای استفاده از آن‌ها در سیستم حملونقل عمومی هستند
در صنعت گردشگری هم رباتها میتوانند برای برقراری تعامل با مسافران استفاده شوند. در صورت ایجاد قابلیت تشخیص گفتار در رباتها میتوان با استفاده از آن‌ها به درخواست‌های مسافران هتل پاسخ داد و نیازهای آن‌ها را برطرف کرد. ارائه خدمات اتاق یا روم سرویس نیز با رباتها امکان‌پذیر است.
در ضمن میتوان از آن‌ها در قسمت پذیرش هتل نیز استفاده کرد و مسافران با ارائه اطلاعات خود به رباتها اتاق خود را به‌راحتی تحویل بگیرند و در هنگام تحویل دادن اتاق نیز برای صرفه‌جویی در زمان اتاق را به رباتها تحویل دهند
رباتها میتوانند برای ارائه اطلاعات مرتبط با سفر و مکان‌های گردشگری مختلف به مسافران در آژانس‌های مسافرتی و سرگرم‌کردن آن‌ها نیز استفاده شوند و یا آن‌ها را به‌عنوان راهنمای مکان‌های گردشگری مختلف به کار گرفت.
ارائه اطلاعات مختلف به زبان‌های متفاوت به‌راحتی با رباتها امکان‌پذیر است و مسافران میتوانند با انتخاب زبان موردنظرشان، اطلاعات لازم را ببینند یا بشنوند.
از دیگر دستاوردهای صنعت رباتیک در حوزه گردشگری میتوان به ساخت چمدانی رباتیک هوشمند که تراول‌میت (Travelmale) نام دارد، اشاره کرد. این چمدان طوری طراحی شده است که نیازی نیست مسافران آن را حمل کنند؛ زیرا به لطف برخورداری از قابلیت ردیابی، خود چمدان مسافر را همراهی می‌کند! در ضمن این چمدان می‌تواند افراد در حال رفت‌وآمد در مقابل خود را نیز تشخیص دهد و به آن‌ها برخورد نکند.
بهداشت و درمان
رباتها در این حوزه میتوانند به‌عنوان دستیار جراح استفاده شوند. آن ها می توانند در جراحی قسمتهای حساس بدن مثل گردن و ستون فقرات که کوچک‌ترین اشتباه در جراحی آن‌ها آسیب‌های جبران‌ناپذیری را به بار می‌آورد، کمک دست جراحان شوند و دقت جراحی را افزایش دهند.
حتی برحی از جراحی‌ها به‌قدری دقت بالایی می‌طلبند که انسان قادر به انجام آن ها نیست و برای انجام آن‌ها ناگزیر باید از ربات استفاده کند؛ به‌عنوان مثال شرکت نورالینک قصد دارد یک تراشه مغزی برای برقراری ارتباط بین مغز انسان و دستگاه‌های مختلف جهت کنترل ذهنی‌ها و همچنین درمان اختلالات و بیماری‌های مغزی عرضه کند و جراحی لازم برای قرار دادن این تراشه مغزی به‌قدری دقت زیادی می‌طلبد که انسان قادر به انجام آن نیست و نورالینک یک ربات برای این جراحی نیز طراحی کرده است.
رباتها میتوانند برای توان‌بخشی به بیمارانی که توانایی حرکتی خود را از دست داده‌اند، نیز استفاده شوند. تویوتا ربات‌هایی را برای انجام این کار طراحی و تولید کرده است. امروزه پروتزهای رباتیک نیز میتوانند در حوزه درمان مؤثر واقع شوند. این پروتزها میتوانند جایگزین اندام آسیب‌دیده یا قطع‌شده شوند و تا حدودی مشکلات ناشی از قطع یا آسیب دیدن آن‌ها را جبران کند.
در سال‌های اخیر ربات‌هایی با اندازه‌های کوچک (به اندازه یک کپسول خوراکی) برای تصویربرداری و فیلم‌برداری از داخل بدن انسان نیز طراحی و نمونه‌های اولیه آن‌ها وارد بازار شده‌اند. این رباتها که میتوانند در قسمتهای پر پیچ و خم و چسبناک بدن مثل روده‌ها نیز به راحتی حرکت کنند، برای انتقال دارو (مخصوصا داروهای مایع) به قسمت‌هایی که دقیقا مد نظر پزشکان است، نیز قابل‌ستفاده هستند. چنین ربات‌هایی میتوانند برای اهداف درمانی و مقابله با تومورها و سلول‌های سرطانی نیز استفاده شوند
در ضمن میتوان در بیمارستان‌ها برای ارائه خدمات ساده و عمومی مثل دادن داروها به بیماران، نظافت و حتی ضدعفونی کردن محیط بیمارستان نیز از رباتها استفاده کرد. ربات TUG یکی از رباتهای طراحی‌شده برای انجام این کار است.
ربات نظامی
پهپادهای نظامی بدون سرنشین میتوانند برای اهداف مهم نظامی مثل بررسی منطقه دشمن، حمله به دشمن و کمک نظامی به متحدان استفاده شوند.
سلاح‌ها و تجهیزات نظامی رباتیک مجهز به هوش مصنوعی نیز میتوانند یک برگ برنده طلایی برای پیروزی در جنگ‌ها باشند؛ به‌عنوان‌مثال (سامانه پیشرفته نظامی مدولار مارس) (MAARS) یا Modular Advanced Armed Robotic System با ظاهری شبیه به تانک مجهز به قابلیت پرتاب گاز اشک‌آور و انتشار اشعه لیزر جهت سردرگم کردن دشمن و همچنین یک نارنجک‌انداز برای زمین‌گیر کردن دشمن است.
ربات جنگنده تاکتیکی «دوجو» (DOGO) یکی دیگر از تجهیزات نظامی رباتیک پیشرفته با قابلیت جاسوسی از دشمن و مجهز به یک تپانچه ۹ میلی‌متری برای مواقع ضروری است.
اکتشاف در مکان‌های دور از دسترس انسان
همان‌طور که گفتیم امکان کنترل برخی از رباتها از راه دور وجود دارد. رباتهای قابلکنترل از راه دور معمولاً برای استفاده در مکان‌هایی با شرایط محیطی بسیار خشن و غیرقابل‌تحمل توسط انسان مثل مناطق دارای شرایط بد آب و هوایی یا محیطی ناسالم و بسیار آلوده پر از گازها، ذرات و آلاینده‌های سمی خطرناک برای انسان، به کار گرفته می‌شوند.
چنین ربات‌هایی میتوانند در اعماق اقیانوس‌ها نیز استفاده شوند؛ زیرا در اعماق اقیانوس‌ها فشار آب بسیار زیادی وجود دارد که برای انسان غیرقابل‌تحمل است. قرار گرفتن انسان در زیر فشار آب زیاد حتی می‌تواند واردشدن آسیب‌های جدی به او یا حتی مرگ را نیز به دنبال داشته باشد . رباتهای قابلکنترل از راه دور با طراحی خاص میتوانند با جمع‌آوری داده و ثبت تصاویر ارزشمند از اعماق اقیانوس‌ها پرده از ناشناخته‌های این مکان‌های مرموز بردارند.
در ضمن سیارات نیز شرایط مناسبی برای بشر ندارند و انسان نمی‌تواند مدت زیادی در محیط سیاراتی مثل مریخ باقی بماند و با قدم زدن روی سطح آن نمونه جمع‌آوری کند! اما دانشمندان علاقه‌مند هستند رازهای سربه‌مهر چنین مکان‌هایی را نیز کشف کنند.
رباتها میتوانند برای انجام این کار نیز در خدمت بشر باشند. سازمان‌های فضایی مانند ناسا برای اکتشافات خود از رباتها و وسایل نقلیه مستقل بدون نیاز به هدایت انسان کمک می‌گیرند تا هم جان انسان‌ها در امان بماند و هم ناشناخته‌ها کشف شوند. ربات مریخ‌نورد مارس روور که قبلاً با آن آشنا شدیم، می‌تواند بدون هیچ‌گونه مشکلی در سطح مریخ حرکت و تصاویر صخره‌های شکل‌گرفته روی این سیاره را ثبت و پس از آن تصاویر جذاب و مهم را برای دانشمندان ناسا جهت مطالعه و بررسی ارسال کند.
ربات کشاورزی
انجام برخی از امور کشاورزی توسط کشاورزان وقت زیادی از آن‌ها می‌گیرد چنانچه آن‌ها برای انجام چنین کارهایی از رباتها کمک بگیرند، شاهد نتیجه بهتری خواهند بود. این امور شامل فعالیت‌های مرتبط با کاشت و بذرپاشی، کنترل علف‌های هرز، برداشت و سایر فعالیت‌های مشابه میشود.
کشاورزان میتوانند در مرحله بذرپاشی از رباتهای مخصوص این کار استفاده کنند که قابلیت ایجاد پوشش روی خاک جهت جلوگیری از فرسایش خاک و هدرروی آب را نیز دارند.
در ضمن پهپادهای آبپاش نیز طراحی و تولید شده اند که میتوانند برای آبیاری مزارع استفاده شوند. پهپادهای طراحی‌شده برای آبیاری نیازی به هدایت‌شدن توسط انسان ندارند. این پهپادها به دلیل برخورداری از رادار و سنسورهای مختلف میتوانند موانع را تشخیص دهند تا با آن‌ها برخورد نکنند.
از دیگر رباتهای مورد استفاده در صنعت کشاورزی میتوان به وسایل حملونقل رباتیک خودران برای حملونقل محصولات کشاورزی اشاره کرد.
ربات علف‌چین «اکوروبوتیکس» (Ecorobotix) یکی دیگر از نمونه‌های رباتهای قابل‌استفاده در صنعت کشاورزی است. اکوروبوتیکس خورشیدی است و با استفاده از سیستم نظارتی پیچیده خود که برای ایجاد آن از دوربین‌های مختلف استفاده شده است، می‌تواند علف‌ها را از بین محصولات کشاورزی شناسایی و با اسپری علف‌کش روی علف‌ها آن‌ها را از بین ببرد.
رباتهای مختص آفت‌کشی محصولات کشاورزی نیز طراحی و تولید شده‌اند که آفت روی محصولات را با آفت‌کش‌های شیمیایی از بین می‌برند یا برای از بین بردن آن‌ها از اشعه لیزر استفاده می‌کنند تا محصولات کشاورزی، ارگانیک باقی بمانند.
برداشت محصولات کشاورزی با کمک رباتها در مقایسه با انجام این کار به‌صورت سنتی و توسط کشاورزان، نیز نتیجه بهتری دارد برای انجام این کار نیز رباتهای مخصوصی طراحی شده‌اند. برخی از این رباتها دارای بازوهای مخصوص برای برداشت و چیدن میوه‌های تابستانی حساس با بافت نرم مثل انگور، انواع توت‌ها و... جهت جلوگیری از آسیب دیدن آن‌ها هستند.
همچنین برخی از این رباتها میتوانند با سیستم دید خود محصولات رسیده و باکیفیت را از محصولات نارس تشخیص دهند.این رباتها میتوانند به صورت خودکار در بین بوته ها و درخت ها حرکت کنند و نیازی به هدایت انسان ندارد؛ بنابراین با استفاده از آن‌ها میتوان هزینه برداشت را به میزان قابل‌توجهی کاهش داد.
در برخی از مناطق کشاورزی از پهپادهای رباتیک برای تصویربرداری هوایی از مزارع جهت اطلاع از سلامت محصولات و وضعیت خاک نیز استفاده میشود.
در برخی از مناطق کشاورزی برای اطلاع از وضعیت خاک و گیاهان، از رباتهای مجهز به سنسورها و تجهیزات سنجشی مختلف استفاده میشود.
رباتهای مجهز به دوربین‌های چند طیفی (دوربین‌های مادون‌قرمز) و دوربین‌های حرارتی یکی از این رباتها هستند که برای تشخیص بحران‌های آسیب‌زننده مثل خشک‌سالی، افزایش میزان نمک خاک، سرمازدگی گیاهان و افزایش دمای خاک و گیاهان استفاده می‌شوند
سرگرمی
رباتهای طراحی‌شده برای سرگرمی تنها به رباتهای اسباب‌بازی و رباتهای مشابه که صرفاً برای ایجاد سرگرمی‌های ساده طراحی‌شده‌اند، محدود نمی‌شود. امروزه شرکت‌های فعال در حوزه ساخت فیلم و سریال برای انجام کارهای کسل‌کننده و تکراری و حتی برخی از کارهای تخصصی و پیچیده مثل مدیریت دوربین، ایجاد جلوه‌های ویژه و ... نیز از رباتها بهره می‌برند.
حتی میتوان با ایجاد رباتهای انساننما با ظاهری کاملاً شبیه به بازیگران، برای فعالیت‌های بدل‌کاری به‌جای بازیگران از آن ها استفاده کرد تا هم خطری بازیگران را تهدید نکند و هم فیلم‌های اکشن و ماجراجویی تا جای ممکن جذاب شوند.
چنین ربات‌هایی میتوانند در شهربازی‌ها هم مردم را هیجان‌زده کنند؛ به‌عنوان‌مثال به‌تازگی در پارک‌ها و شهربازی‌های دیزنی از رباتهای استفاده شده است که دارای هوش مصنوعی هستند و میتوانند به رفتارهای عاطفی انسان پاسخ دهند. برخی از این رباتها معروف‌ترین شخصیت‌های خلق‌شده توسط دیزنی مثل میکی موس هستند.
در ضمن این غول فیلم‌سازی از رباتها برای ایجاد برخی از شخصیت‌های خیالی و فرازمینی فیلم‌های خود، نیز استفاده می‌کند؛ به‌عنوان‌مثال شخصیت رباتیک گروت (Groot) در فیلم نگهبانان کهکشان (Guardians of the Galaxy) که همچون انسان‌ها به عواطف انسانی واکنش نشان می‌دهد، یکی از این رباتها است.
تأمین امنیت
رباتها میتوانند برای تأمین امنیت مکان‌ها و افراد مختلف و به‌عنوان نگهبان نیزبه کار گرفته شوند. در صورت استفاده از رباتها به‌عنوان نگهبان و نیروی حراست، هم دیگر جان انسان‌ها درخطر نیست و هم میزان امنیت افزایش پیدا می‌کند. در حال حاضر چند شرکت رباتیک با همکاری و مشاوره افراد و شرکت‌های فعال در حوزه تأمین امنیت انسان‌ها، در حال کار کردن روی رباتهای پلیس و نگهبان هستند.
شرکت رباتیک نایت‌اسکپ (Knightscope)، یکی از معروف‌ترین شرکت‌های فعال در این حوزه است. این شرکت آمریکایی رباتهای مستقلی را طراحی کرده است که میتوانند دستیار نیروهای امنیتی انسانی شوند و در هنگام مواجهه با اتفاقات مخاطره انگیز به‌صورت آنی واکنش نشان دهند و دست به اقدامات مقابله‌کننده بزنند.
این رباتهای امنیتی میتوانند برای مقابله با جرائمی همچون سرقت‌های مسلحانه، سرقت از منازل با ورود به آن‌ها، خشونت‌های خانگی، فرار رانندگان پس از تصادف و حتی کلاه‌برداری و سایر موارد مشابه به کار گرفته شوند.
ربات امدادرسانی
به‌جرئت میتوان گفت قابل‌استفاده بودن برخی از رباتها در فرایند امدادرسانی، یکی از مهم‌ترین کاربردهای آن‌ها محسوب میشود. رباتها میتوانند پس از وقوع بلایای طبیعی برای جستجوی پیکر جان‌باختگان یا افرادی که احتمال زنده‌بودن آن‌ها وجود دارد و شدیداً مصدوم شده‌اند، به کار گرفته شوند.
بدون تردید امدادرسانی یکی از خطرناک‌ترین مشاغل برای بشر محسوب میشود و ورود امدادرسان به مناطق آسیب‌دیده و در معرض خطر تخریب یا مدفون‌شدن، می‌تواند به قیمت جان آن‌ها تمام شود.
رباتهای امدادرسان معمولاً سیستم‌های حرکتی منحصربه‌فردی دارند که به لطف برخورداری از آن‌ها میتوانند با ثبات و پایداری در بین آوارها و مناطق تخریب‌شده و محیط اطراف خود را به‌دقت بررسی کنند.
حتی برخی از این رباتها طراحی بسیار منحصر به فردی دارند که ورود آن‌ها به نقاط کور و بسیار صعب‌العبور را به‌راحتی امکان‌پذیر می‌کند. رباتهای ماری که بدون چرخ طراحی شده‌اند و ساختار آن‌ها مانند بدن مار است، یکی از این رباتها هستند.
می توان با تجهیز امدادرسان های رباتیک به سنسورهای مختلف مثل سنسور تشخیص حرکت و تشخیص انسان، سنسور تشخیص گردش خون، سنسور تشخیص تنفس، سیستم دید با استفاده از دوربین، پیکرها و مصدومان محبوس شده در زیر آوار را تشخیص دهند و این موضوع را به امدادگران انسانی اطلاع دهند. در ضمن کنترل از راه دور برخی از رباتهای امدادرسان توسط انسان نیز امکان‌پذیر است.
رباتهای امدادرسان میتوانند برای برداشتن آوارهای سنگین مثل قلوه‌سنگ‌ها، بیرون آوردن مصدومان آسیب‌دیده و جابه‌جایی آن‌ها، انتقال دارو و مواد لازم و ضروری مثل مواد غذایی به ساکنان مناطقی که به دلیل بلایای طبیعی طبیعی از دسترس انسان خارج شده‌اند یا حضور در آن‌ها برای امداد سانان بسیار خطرناک است، نیز استفاده شوند.
استفاده از رباتهای امدادرسان ضد حریق در مکان‌هایی که طعمه حریق شده‌اند، نیز می‌تواند جان آتش‌نشانان زیادی را نجات دهد. درکل استفاده از رباتهای امدادرسان می‌تواند به تسریع و تسهیل امدادرسانی و تجسس پس از وقوع بلایای طبیعی و همچنین افزایش نتیجه‌بخش بودن تلاش‌های امدادی کمک زیادی کند
سؤالات متداول در رابطه با ربات
ربات دستگاهی مجهز به قطعات الکترونیکی و مکانیکی است که برای خودکارسازی برخی از فعالیت‌ها بدون نیاز به کمک گرفتن از انسان یا با نظارت و کمک او استفاده میشود. ربات توانایی تقلید و شبیه‌سازی برخی از توانایی‌های جسمی و رفتارهای احساسی و عاطفی بشر را نیز دارد.
انواع مختلف ربات شامل رباتهای ازپیشبرنامهریزیشده، رباتهای انساننما، رباتهای مستقل، رباتهای قابلکنترل از راه دور و رباتهای افزودنی میشود. درضمن میتوان رباتها را به دو دسته کلی رباتهای مستقل و غیرمستقل نیز تقسیم کرد.
رباتها میتوانند در حوزههای مختلف ازجمله تولید، تأمین امنیت، بهداشت و درمان، لجستیک و تدارکات، کشاورزی، سرگرمی، حملونقل، گردشگری، خانهداری، نظامی و اکتشاف در مناطق دور از دسترس انسان و دارای شرایط خطرناک برای انسان مثل اعماق دریا و سیارات مختلف، استفاده شوند.
برای گفتگو با کاربران ثبت نام کنید یا وارد حساب کاربری خود شوید.