دستاوردی بزرگ: نتایج امیدوارکننده یک واکسن تجربی HIV در فاز اول آزمایش انسانی

یک واکسن آزمایشی HIV ظاهراً در اولین آزمایش انسانی خود موفق ظاهر شده است. محققان می‌گویند واکسن آن‌ها در 97 درصد از شرکت‌کنندگان در این آزمایش واکنش ایمنی مطلوب ایجاد کرده و به نظر نمی‌رسد مشکلی از بابت ایمنی این واکسن وجود داشته باشد.

این واکسن کاندید ویروس HIV با نام eOD-GT8 توسط مؤسسه تحقیقات Scripps توسعه پیدا کرده است. در فاز اول آزمایش‌های این واکسن 48 نفر حضور داشتند که به 36 نفر از آن‌ها دو دوز واکسن با فاصله هشت هفته‌ای تزریق شد.

این واکسن در دوز اول خود سعی می‌کند گروهی از سلول‌های B نادر و برگزیده را در حالتی قرار دهد که امکان تولید آنتی‌بادی‌های لازم برای مقابله با HIV را داشته باشند. دوز دوم و دوزهای بعد از آن دوباره این سلول‌ها را فعال می‌کنند و آنتی‌بادی‌های بادوام و مطلوبی را برای مقابله با این ویروس به وجود می‌آورند. آزمایش حاضر نشان داده است که حداقل بخش نخست این استراتژی کار می‌کند.

پژوهشگران می‌گویند 35 مورد از 36 شرکت‌کننده نشانه‌های مقدماتی تولید آنتی‌بادی‌های خنثی‌کننده را از خود نشان دادند و واکنش ایمنی در بدن آن‌ها با دوز دوم تقویت شد. با این حال، محققان می‌گوید نتایج حاضر صرفاً نوعی اثبات مفهوم است. هنوز باید تحقیقات بیشتری صورت بگیرد تا این یافته‌های اولیه تأیید شوند.

برای عرضه عمومی واکسن HIV باید کارهای بیشتری انجام شود

«تیموتی شاکر»، مدیر برنامه HIV دانشگاه مینه‌سوتا که در این تحقیق حضور نداشته است، می‌گوید: «امید است که در صورت ایجاد این نوع ایمنی در افراد، بتوانید از آن‌ها در برابر برخی از این ویروس‌ها که مشکلات زیادی در تولید واکسن‌های کارآمد برای آن‌ها داشتیم، محافظت کنید. این قدم نخست مهمی در این راه محسوب می‌شود.»

اگر واکسنی می‌خواهد در برابر HIV مؤثر باشد، احتمالاً باید بتواند دامنه گسترده‌ای از سلول‌های T تولید کند. اگر این مطالعه همچنان با موفقیت پیش برود، شاید یک‌روز بتوان واکسن‌هایی تولید کرد که نه‌تنها در برابر HIV اثربخشی بلندمدتی داشته باشند، بلکه در برابر بیماری‌هایی مثل هپاتیت سی، آنفلوانزا و کرونا هم مؤثر واقع شوند.

محققان همین حالا یک آزمایش فاز اول دیگر را برای واکسن eOD-GT8 در دست اجرا دارند. نتایج فعلی در مجله Science منتشر شده است.