نگاهی متفاوت به دنیای نئاندرتال‌ها

تا حدود ۴۰٬۰۰۰ سال قبل، هوموساپینس در این سیاره با نزدیک‌ترین خویشاوند شناخته‌شده ما، نئاندرتال‌ها، شریک بود. این انسان‌تباران، کوتاه‌تر و چارشانه‌تر از انسان‌های مدرن، در ناحیه‌هایی از غرب اروپا تا آسیای مرکزی ساکن بودند و یافته‌های باستان‌شناختی نشان می‌دهند که نئاندرتال‌ها به‌طرزی شگفت‌انگیز در بقا تخصص داشتند. آن‌ها ابزارهای سنگی می‌ساختند، حیوانات بزرگ را شکار می‌کردند، از آتش استفاده می‌کردند، لباس می‌پوشیدند و رفتارهایی نمادین داشتند؛ حتی احتمالاً مرده‌های خود را دفن می‌کردند.

علی‌رغم این توانایی‌ها، نئاندرتال‌ها به‌دنبال مهاجرت بزرگ هوموساپینس به اروپا به‌سرعت افول کردند. دانشمندان همچنان بحث می‌کنند که رقابت با گونه ما یا تغییر محیط زیست دلیل اصلی انقراض بودند؛ اما سرنخ‌هایی از سایت‌های نئاندرتال می‌توانند برای رسیدن به پاسخ این سؤال و سؤال‌های بسیار دیگر درباره خویشاوندان باستانی ما کمک کنند.

برای مثال، در ایتالیا جزئیاتی جدید از زندگی نئاندرتال‌ها در غارها، سرپناه‌ها و کمپ‌های موقت آن‌ها کشف می‌شوند. در غار گواتاری (Guattari)، نزدیک شهر ساحلی سان فلیچه چیرچئو در جنوب رم، اخیراً بقایایی از نئاندرتال‌ها کشف شده که احتمالاً کفتارها آن‌ها را جمع کرده بودند. کفتارها به‌خاطر انبارکردن استخوان در لانه‌های خود معروفند و این انبار باستانی شامل هفت مرد نئاندرتال، یک زن و یک پسر بود که باعث شده دانشمندان گمان کنند زمانی یک جمع نئاندرتال کامل در این ناحیه زندگی می‌کردند.

این ناحیه در ایتالیا، کوهستانی و غنی از غارهای سنگ‌آهک، مناسب فراهم‌آوردن سرپناه برای جمعیت‌های انسانی باستانی بود. غارها احتمالاً سرپناه‌هایی بودند برای مهاجران دائمی که شکار خود را طبق تغییر فصول دنبال می‌کردند.

در گذشته، پژوهشگران برای یادگیری درباره این خویشاوندان باستانی انسان به استخوان‌های نئاندرتال و تکه‌های ابزارها و سلاح‌های آنها تکیه می‌کردند. اما امروز، متخصصان ابزارهایی پیچیده برای جستجوی سکونتگاه‌های نئاندرتال‌ها برای انبوهی از اطلاعات درباره زندگی آنها در اختیار دارند؛ حتی زمانی که فسیلی از ساکنان باقی نمانده است.

با پیشرفت تکنولوژی، مطالعه غارهایی که نئاندرتال‌ها در آن سکونت داشتند، شبیه به ورود به یک خانه متروکه، پر از نشانه‌هایی از گذشته شده است. برخی از جالب‌ترین کشف‌ها در سال‌های اخیر از جزییاتی می‌آید که پیش‌تر نادیده گرفته می‌شدند. خاکسترهای اجاق استفاده از آتش را نشان می‌دهند، استخوان‌های رهاشده حیوانات نشانه‌های تکنیک‌های قصابی را در خود حفظ کرده‌اند و شکل پوسته‌های سنگ پیچیدگی تولید ابزار نئاندرتال‌ها را آشکار می‌سازد. حتی رنگ‌دانه‌هایی که به روش‌های شیمیایی سن‌یابی شده‌اند، نشان می‌دهند که نئاندرتال‌ها در غارها نقاشی می‌کشیدند.

رازهای بسیاری درباره نئاندرتال‌ها وجود دارد؛ مثلاً این که آن‌ها چه‌مقدار در رفتارهای نمادین شرکت می‌کردند و دقیقاً چه چیزی باعث نابودی آن‌ها شد. اما با کشف‌های علمی جدید که جزییات خارق‌العاده زندگی نئاندرتال‌ها را نشان می‌دهند، اطلاعات ما درباره خویشاوندان انسانی نزدیک‌مان از هر زمانی بیشتر می‌شود.