امروز در فضا: مأموریت اگزومارس برای جستجوی حیات به مریخ پرتاب شد

۱۴ مارس ۲۰۱۶، آژانس فضایی اروپا فضاپیمای اگزومارس را برای مأموریتی به مریخ فرستاد. این مأموریت دارای دو مرحله بود که مرحله دوم آن همچنان با تاخیر مواجه است.

پرتاب اگزومارس

اگزومارس مأموریت اخترزیست‌شناسی است که با همکاری آژانس فضایی اروپا و روسیه به‌طور مشترک انجام می‌شود.

طی مأموریت اگزومارس، یک مدارگرد ردیابی گاز و یک فرودگر توسط فضاپیمایی روسی به‌سوی مریخ پرتاب شدند. پرتاب در ۱۴ مارس ۲۰۱۶ انجام شد و بسیار موفقیت‌آمیز بود. سه روز قبل از اینکه مدارگرد وارد مدار مریخ شود و فرودگر شیاپارلی روی سطح سیاره فرود آید، دو کاوشگر از هم جدا شدند.

مدارگرد در ۱۹ اکتبر با موفقیت در مدار مریخ قرار گرفت، اما هیچ سیگنالی مبنی بر فرود موفقیت‌آمیز شیاپارلی دریافت نشد. دو روز بعد ناسا تصویری از مریخ منتشر کرد که به‌نظر می‌رسید محل سقوط کاوشگر باشد. شیاپارلی از حادثه جان سالم به‌در نبرد و موفق به فرود آرام نشده بود. اما مدارگرد ردیابی گاز همچنان کار می‌کند و به‌دور سیاره می‌چرخد.

اهداف و دستاوردهای مأموریت

مأموریت اگزومارس، یک برنامه گسترده مختص مریخ است و هدف آن جستجوی بن‌مایه‌های حیات مریخی، چه در گذشته و چه در حال است.

برنامه این مأموریت ارسال چندین گونه فضاپیما و فضا ابراز طی دو پرتاب بود. تاکنون دو کاوشگر با پرتاب اول ارسال شده‌اند که هر کدام دارای اهداف جداگانه بودند.

مدارگرد ردیابی گاز اگزوماس، کاوشگری مخابراتی است که گاز اتمسفر سیاره را تجزیه‌و‌تحلیل می‌کند. این کاوشگر از سال ۲۰۱۶ به نقشه‌برداری از منابع متان و سایر گازها پرداخت و با انجام این کار به انتخاب محل فرود مناسب برای کاوشگر آینده کمک خواهد کرد.

وجود متان در جو مریخ می‌تواند نشان‌دهنده حیات امروزی یا فعالیت‌های زمین‌شناسی باشد.
فرودگر شیاپارلی قرار بود سرعت و جهت باد، رطوبت، فشار و دمای سطح را اندازه بگیرد. این کاوشگر دارای مجموعه‌ای از حسگرها بود که می‌توانست توسط آن به اهدافش برسد.

مرحله دوم اگزومارس

برنامه بعدی اگزومارس، ارسال مریخ‌نوردی موسوم به برونو بود که قرار بود در سال ۲۰۲۰ پرتاب شود. اما به‌دلیل همه‌گیری کووید- ۱۹ پرتاب آن تا ۲۰۲۲ به تعویق افتاد. پس از شروع جنگ روسیه و اوکراین، اگزومارس به حالت تعلیق درآمد و همکاری آژانس فضایی اروپا با روسیه قطع شد.

آژانس فضایی اروپا پس از اعلام قطع همکاری با این کشور، طی بیانیه‌ای اظهار داشت دانشمندان اروپایی جلسه‌ای درمورد چگونگی پیشبرد مریخ‌نورد اگزومارس بدون دخالت روسیه برگزار خواهند کرد.