دایناسورها چه صداهایی تولید میکردند؟
یک مطالعه جدید روی آنکیلوسور فسیلشده نشان میدهد که ممکن است صداهای پرندهمانندی را ایجاد کرده باشند.
احتمالاً نسل بعدی فیلمهای پرفروش با موضوع دایناسورها، بیشتر درباره دایناسورهای شبیه به پرنده باشد تا موجودات غولپیکر غرنده. حداقل این احتمالی است که از تحقیقات جدید منتشرشده در این ماه بهدست آمده؛ اگرچه در مورد صدای دایناسورها واقعاً اطلاعات کمی وجود دارد.
پیدایش فسیلی از حنجره آنکیلوسور
یک تیم تحقیقاتی به سرنخهایی در مورد صداهایی رسیدهاند که موجودات منقرضشده میتوانند از چیزی که اولین حنجره فسیلشده دایناسور پنداشته میشود، ایجاد کنند. این اطلاعات از فسیل متعلق به یک آنکیلوسور، گروهی از گیاهخواران با پیکری زرهپوش که از اقوام دور پرندگان محسوب میشوند، بهدست آمده است. فسیل این دایناسور چمباتهزن و خارپشت (پیناکوسور) در سال ۲۰۰۵ در مغولستان کشف شد.
«جونکی یوشیدا»، دیرینهشناس موزه فوکوشیما در ژاپن، میگوید که این یافته شگفتآور است؛ زیرا اعضای بدن درگیر در صداسازی، ازجمله حنجره، اغلب از غضروف ساخته شده. اما در برخی از حیوانات که میتواند استخوانی باشد، گزینه خوبی برای حفظ بهعنوان فسیل در نظر گرفته نمیشود. (حنجره در برخی از حیوانات در نزدیکی قسمت بالای نای قرار دارد و حاوی تارهای صوتی است.)
تیم دکتر یوشیدا در تلاش برای بهدستآوردن صدایی که ممکن است یک دایناسور ایجاد کرده باشد، به اقوام تکاملی موجودات دوران کرتاسه، ازجمله پرندگان و نزدیکترین خویشاوندان دایناسورها، تمساحها نیز نگاه کردند.
«ویکتوریا آربور»، دیرینهشناس موزه سلطنتی BC ویکتوریا در کانادا که در مطالعه جدید شرکت نداشته است، میگوید: «آنها بهنوعی محدوده صداهایی را که ما احتمالاً انتظار داریم، در بر میگیرند.»
فهرست صداهای کروکودیلها شامل غرشهای عمیق و خشخش میشود. آربور میگوید: «فرض کنیم که دایناسورها صداهایی شبیه به تمساح تولید میکنند که بسیار محتمل است. این آناتومی پایهای است که آنها با آن کار میکنند و پس از آن، پرندگان روشهای اضافی برای تولید صداها را تکامل دادند؛ بهطوری که میتوانند صداهایی که از گلویشان بیرون میآید را به روشی ظریفتر ادا کنند.»
نتایج بررسی فسیل حنجره متعلق به آنکیلوسور
پرندگان و خزندگان راههای بسیار متفاوتی برای تولید صدا با استفاده از اندامهایی که نای و ریههای آنها را احاطه کرده است، دارند. در خویشاوندان منقرضشده و زنده تمساح، حنجره صدا تولید میکند. پرندگان دارای اندام متفاوتی به نام سوتک هستند که در نزدیکی ریههای آنها قرار میگیرد تا صدا تولید کند. آنها همچنین دارای اندام دیگری هستند که در نزدیکی دهانشان قرار دارد تا صداها را تغییر دهد و به برخی از پرندگان امکان ساخت آواهای گستردهای را میدهد.
دکتر یوشیدا و همکارانش دو قسمت از حنجره را اندازهگیری کردند که از ماهیچههای درگیر در بازکردن راه هوایی حمایت میکرد و موجب تغییر شکل آن میشد. در آنکیلوسور، هر دو قسمت حنجره استخوانی بودند. این تیم شباهت آنها را با حنجرههای دهها پرنده و خزنده ازجمله کروکودیل، گکو و لاکپشت مقایسه کردند.
دکتر یوشیدا میگوید: «بخشی که اساس حنجره آنکیلوسور را تشکیل میدهد، در مقایسه با سایر حیوانات بسیار بزرگ بود که نشان میدهد این دایناسور میتواند راه هوایی خود را بهطور گسترده باز کند تا صداهای بلندی که از دور هم شنیده میشود، ایجاد کند.» او میگوید که بخش دیگری از حنجره، بهصورت یک جفت استخوان نسبتاً بلند، میتواند به نای امکان تغییر شکل خود برای اصلاح صداها را بدهد.
احتمال ایجاد صدای پرندهمانند در دایناسورها
محققان اخیراً در مجله Communications Biology گزارش دادهاند که این شکل خاص حنجره ممکن است به آنکیلوسورها اجازه دهد تا به روشی شبیه به پرندگان صدا ایجاد کنند.
دکتر آربور میگوید که عموم افراد ممکن است تصور کنند که صدای پرنده به این معنی است که این دایناسورها مانند مرغ مدولارک جیکجیک میکردند که احتمالاً صحت ندارد. او افزود: «اما آنها ممکن است طیف وسیعتری از صداها را نسبت به آنکیلوسورها داشته باشند.»
دکتر یوشیدا میگوید: «هنوز این احتمال که آنها چهچه یا صدای جیکجیک ایجاد میکردند، وجود دارد». او خاطر نشان کرد که هنوز خیلی زود است تا بفهمیم دایناسورها چه صداهای خاصی ممکن است داشته باشند. او اظهار دارد که حتی یک گونه پرنده طیف وسیعی از صداها را تولید میکند و اندامهای دیگری نیز در این امر دخالت دارند؛ از دهان و بینی گرفته تا احتمالاً سوتک.
«جولیا کلارک»، دیرینهشناس دانشگاه تگزاس در آستین که بخشی از این مطالعه نبود، این تحلیل را جالبتوجه یافت. اما او گفت که قسمتهای حنجره و چیدمان سایر استخوانهای مجاور در آنکیلوسور شبیه به استخوانهای پرندگان نیست. او میگوید: «فقط در پتروسورها چیزی شبیه به حالت پرنده را میبینیم.»
نتایج درباره صدای دیگر دایناسورها همچنان مبهم است
دکتر کلارک میگوید مشخص نیست ساختارهایی که این تیم تجزیهوتحلیل کردند چگونه به یک آنکیلوسور امکان میدهد تا صداها را تغییر دهد. پرندگان از حنجره برای این منظور استفاده نمیکنند. آنها اندامی دارند که او به آن سبد هیولارنژیال میگویند و برای تغییر صداهایشان بالا یا پایین میرود. حنجره در همه چهارپایان دیده میشود؛ گروهی که شامل حیواناتی مانند پرندگان، خزندگان و پستاندارانی است که از موجودات چهارپایی بهوجود آمدهاند. آناتومی توصیفشده در این تحقیق حیوانات متفاوتی را در بر میگیرد که میتوانند و یا نمیتوانند صدا ایجاد کنند. او میگوید: «ما نمیدانیم هیچیک از این تغییرات به چه معناست.»
کلارک همچنین بیان میکند که بخشهای مورد مطالعه حنجره ممکن است ارتباط بیشتری با دور نگهداشتن غذا از راه هوایی داشته باشند؛ زیرا به باز و بسته شدن آن کمک میکنند و طرح ساختارهای مرتبط در این آنکیلوسور نیز کاملاً متفاوت با بسیاری از دایناسورهای دیگر بهنظر میرسید؛ دایناسورهایی که دکتر کلارک مطالعه کرده است و در مقالاتش دیده میشود.
آیا دایناسورهای دیگر میتوانستند صدایی شبیه به پرندگان داشته باشند؟ شاید. دکتر کلارک و همکارانش یک سوتک فسیلشده مربوط به حدود ۶۷ میلیون سال پیش را در یک پرنده باستانی پیدا کردند. از آنجایی که فسیل متعلق به قبل از انقراض دایناسورها بود، این احتمال وجود دارد که برخی دایناسورها آنها را داشته باشند. اما تاکنون هیچکس در یک دایناسور غیرپرنده، سوتک فسیلشدهای پیدا نکرده است.
او میگوید که این بخشهای حنجره در مطالعه جدید احتمالاً به ویژگیهای منحصربهفرد این آنکیلوسور مربوط میشود، نه چیزی که بتوان آن را در بین دیگر دایناسورها تعمیم داد. هنوز سؤالات زیادی در مورد تکامل صدای دایناسورها وجود دارد.
دکتر کلارک میگوید: «آنکیلوسورها عجیب هستند و این پیام اصلی پژوهش است.»
برای گفتگو با کاربران ثبت نام کنید یا وارد حساب کاربری خود شوید.