هارپ چیست؟ آشنایی با تاریخچه و اهداف هارپ تا تئوری توطئه!

پروژه HAARP، یکی از موضوعات بحث‌برانگیز در حوزه علم و فناوری، یک پایگاه تحقیقات علمی در آلاسکا است که به مطالعه برهم‌کنش امواج رادیویی با لایه‌های بالایی جو زمین (یونسفر) می‌پردازد. در این مقاله از دیجیاتو، با استناد به اطلاعات موجود در وب‌سایت‌های رسمی و معتبر، مروری خلاصه بر تاریخچه، اهداف، کاربردها و تجهیزات و همچنین شایعات و نظریه‌های توطئه مرتبط با این پروژه داشته‌ایم. هدف از این مقاله، ارائه دیدگاهی جامع درباره HAARP است و تصمیم‌گیری درباره صحت یا عدم صحت نظریه‌های مطرح‌شده پیرامون این پروژه به عهده خواننده گذاشته شده است.

پدیده هارپ چیست؟

«برنامه پژوهشی یونوسفر فعال با فرکانس بالا» (High-frequency Active Auroral Research Program) که به‌اختصار «هارپ» (HAARP) نامیده می‌شود، پروژه‌ای تحقیقاتی است که با کمک امواج رادیویی به مطالعه یونوسفر می‌پردازد.

براساس اطلاعات موجود در وب‌سایت رسمی HAARP، در این پروژه با مجموعه‌ای متشکل از 180 آنتن فرکانس بالا (HF) (2.8 تا 10 مگاهرتز)، انرژی معادل 3.6 مگاوات به یونوسفر فرستاده می‌شود و با تحریک آن، تعاملات بین یونوسفر و امواج رادیویی بررسی می‌شود. ادعا شده که این پروژه صرفاً ابزاری برای مطالعه پدیده‌های طبیعی و بهبود ارتباطات است.

هارپ بین سال‌های 1990 تا 2014 تحت مدیریت مشترک نیروی هوایی و نیروی دریایی ایالات متحده و با همکاری شرکت BAE Advanced Technologies راه‌اندازی شد. این پروژه ابتدا بر کاربردهای نظامی و غیرنظامی، ازجمله توسعه سیستم‌های ارتباطی و ناوبری پیشرفته، تمرکز داشت.

بااین‌حال، در سال 2015 مدیریت این مجموعه به دانشگاه آلاسکا در فربنکس منتقل شد تا برای اهداف علمی مورداستفاده قرار گیرد. امروزه، هارپ یکی از پیشرفته‌ترین تجهیزات موجود برای مطالعه لایه‌های فوقانی جو زمین به شمار می‌رود.

با وجود تأکید مدیران پروژه بر اهداف کاملاً علمی آن، هارپ از ابتدا موضوع داغ نظریه‌های توطئه بوده است. این نظریه‌ها، که اغلب بدون شواهد علمی معتبر مطرح می‌شوند، به قابلیت فرضی هارپ در ایجاد یا تشدید بلایای طبیعی مانند زلزله، طوفان و تغییرات آب‌وهوایی اشاره دارند.

شاید مهم‌ترین دلیل این گمانه‌زنی‌ها، عدم شفافیت عمومی در مراحل اولیه پروژه، پیوند آن با برنامه‌های نظامی و همچنین نبود مقررات روشن و عدم تعیین محدوده اختیارات انحصاری دولت ایالات متحده در رابطه با HAARP باشد.

درهرحال، هارپ، از زمان تأسیس تا امروز، قدرتمندترین فرستنده رادیویی فرکانس بالا در جهان محسوب می‌شود و نقش بسزایی در درک بهتر لایه یونوسفر و ارتباطات رادیویی ایفا کرده است.

تاریخچه پدیده هارپ

پروژه هارپ رسمی سال 1993 آغاز شد و ابتدا به‌عنوان برنامه‌ای تحقیقاتی برای بهبود ارتباطات با زیردریایی‌های مجهز به سلاح‌های هسته‌ای در دوران جنگ سرد طراحی شد. این زیردریایی‌ها برای پنهان ماندن از دید دشمن، به اعماق دریا می‌رفتند که این موضوع ارتباط با آنها را دشوار می‌کرد؛ به‌همین‌دلیل، ایده استفاده از یونوسفر به‌عنوان آنتن عظیم برای ارسال سیگنال‌ها به زیردریایی‌ها مطرح شد.

این تأسیسات در گاکونا، آلاسکا که پیش از این محل برخی از تأسیسات راداری نیروی هوایی ایالات متحده بود، ساخته شد. ابتدا درباره اهداف پروژه و کاربردهای آن بحث‌هایی درگرفت. برخی مانند «تد استیونس»، سناتور آلاسکا، ادعا کردند با این تأسیسات انرژی شفق قطبی به زمین آورده شده و مشکل کمبود انرژی زمین حل می‌شود. همچنین شایعاتی درباره استفاده از هارپ به‌عنوان سیستم دفاع موشکی برای مقابله با تهدیدات هسته‌ای منتشر شد. البته این ادعاها بعدها رد شدند.

با پایان جنگ سرد و کاهش نیاز به ارتباطات با زیردریایی‌ها، حامیان هارپ اهداف جدیدی برای این پروژه مطرح کردند تا توجیهی برای ادامه توسعه آن داشته باشند. برخی پیشنهاد کردند این پروژه می‌تواند در زمینه‌های نظامی دیگر، مانند شناسایی سنگرهای زیرزمینی دشمن یا کاهش اثرات انفجارهای هسته‌ای در جو، به کار رود. حتی دارپا نیز تحقیقاتی انجام داد اما درکل بیشتر این پیشنهادها از نظر فنی قابل‌اجرا نبودند و دستاوردهای عملی هارپ در این زمینه‌ها چندان چشمگیر نبود.

درنهایت سال 2014، ایالات متحده اعلام کرد باتوجه‌به هزینه گزافی که برای سر پا نگه داشتن هارپ پرداخت می‌شود، ادامه آن به‌صرفه نیست و پایان همان سال تعطیل می‌شود.

رهاکردن و بلااستفاده ماندن تأسیساتی که هزینه سنگینی برای آنها شده بود، منطقی نبود؛ به‌همین‌دلیل، برنامه هارپ و کنترل تأسیسات به دانشگاه آلاسکا منتقل شد. این دانشگاه از آن زمان تاکنون، تأسیسات هارپ را برای تحقیقات علمی در دسترس محققان قرار داده است.

امروزه، از تأسیسات هارپ برای تحقیقات علمی استفاده می‌شود و هدف اصلی آن فهم بهتر از ساختار و ویژگی‌های این لایه بالایی جو زمین است.

اهداف و کاربردهای پروژه هارپ

پروژه هارپ ابتدا با هدف تسهیل ارتباطات با زیردریایی‌های مجهز به سلاح‌های هسته‌ای طراحی شد. اگرچه این پروژه که در آغاز کاربردی نظامی داشت، به‌تدریج به ابزاری مهم برای تحقیقات علمی و پیشرفت در فناوری‌های ارتباطی تبدیل شد.

چالش‌های مطالعه یونوسفر

بررسی لایه یونوسفر زمین همیشه چالش‌برانگیز بوده است. این لایه آن‌قدر رقیق است که بالن‌های تحقیقاتی نمی‌توانند به آن دسترسی پیدا کنند. از طرف دیگر، به‌دلیل چگالی بالای ذرات باردار (یون‌ها و الکترون‌ها) در یونوسفر، این لایه برای استقرار ماهواره‌های تحقیقاتی نیز مناسب نیست.

به‌همین‌دلیل، هارپ با هدف تحقیقات بنیادی در لایه‌های بالایی جو زمین (یونوسفر، ترموسفر و مگنتوسفر و نیز کمربندهای ون آلن) توسعه یافت. این پروژه امکان مطالعه برهم‌کنش‌های لایه‌های فوقانی جو با سیگنال‌های رادیویی و نیز بررسی تأثیرات مخرب تشعشعات و ذرات پرانرژی بر تجهیزات فضایی و ماهواره‌ای، سیستم رادار و ناوبری را فراهم کرد.

بهبود سیستم‌های ارتباطی و ناوبری

یکی از کاربردهای اصلی هارپ، ارسال سیگنال‌های رادیویی به یونوسفر برای ایجاد گرمایش موضعی و آشفتگی‌های کنترل‌شده است. این آشفتگی‌ها به دانشمندان امکان می‌دهد برهم‌کنش‌های طبیعی را در مقیاس کوچک شبیه‌سازی کرده و اثرات آنها را بررسی کنند. چنین تحقیقاتی نه‌فقط درک عمیق‌تری از دینامیک یونوسفر فراهم می‌آورد، بلکه به بهبود سیستم‌های ارتباطی و ناوبری نیز کمک می‌کند.

برای مثال، دانشمندان از نتایج این تحقیقات برای افزایش دقت سیستم‌های GPS بهره می‌برند. سیگنال‌های GPS از ماهواره‌ها به گیرنده‌های زمینی ارسال می‌شوند و ازآنجایی‌که این سیگنال‌ها از یونوسفر عبور می‌کنند، تحت‌تأثیر ذرات باردار و پرانرژی این لایه قرار می‌گیرند.

یونوسفر می‌تواند بر سرعت سیگنال‌های رادیویی و زمان رسیدن آنها به گیرنده‌های GPS را تأثیر بگذارند. این تغییرات زمانی، به‌ویژه در شرایطی که فعالیت‌های خورشیدی یا اختلالات یونوسفری افزایش می‌یابند، می‌تواند دقت در محاسبات موقعیت‌یابی را کاهش دهد؛ به‌ همین‌ دلیل، درک و بررسی تعاملات یونوسفر با سیگنال‌های رادیویی برای بهبود دقت و عملکرد سیستم‌های GPS ضروری است.

مطالعه تأثیر تشعشعات بر تجهیزات فضایی

یکی از کاربردهای مهم HAARP بررسی تعامل امواج الکترومغناطیسی با ذرات پرانرژی موجود در مگنتوسفر زمین است. این ذرات که در کمربندهای تابشی ون آلن به دام افتاده‌اند، می‌توانند به تجهیزات فضایی مانند ماهواره‌ها و ادوات الکترونیکی آنها آسیب برسانند.

این ذرات پرانرژی در مسیر حرکت مارپیچی خود در امتداد خطوط میدان مغناطیسی زمین، بین نیم‌کره‌های شمالی و جنوبی، حرکت می‌کنند. نزدیک قطب‌های مغناطیسی زمین که خطوط میدان به هم نزدیک می‌شوند، این ذرات در نقاطی به نام «نقاط آینه‌ای» بازتاب می‌یابند (مثل توپی که بین 2 دیوار جهش می‌کند).

اگر نقاط بازتابی در ارتفاع کمتر از 100 کیلومتر از سطح زمین قرار داشته باشد، ذرات با مولکول‌های جو برخورد کرده و انرژی خود را به‌صورت گسیل نور و یونیزاسیون در جو از دست می‌دهند؛ درنتیجه، تعداد ذرات پرانرژی کاهش می‌یابد.

HAARP با ارسال امواج بسیار کم‌فرکانس (ULF/ELF/VLF) به مگنتوسفر، تأثیر این امواج را بر الکترون‌ها و پروتون‌های پرانرژی بررسی می‌کند. این امواج می‌توانند مسیر حرکت ذرات را تغییر داده یا انرژی آنها را کاهش دهند. این روش که هنوز در مراحل تحقیقاتی قرار دارد، می‌تواند از تجهیزات فضایی در برابر آسیب‌های احتمالی ناشی از این ذرات محافظت کند.

بررسی اجرام فضایی نزدیک به زمین

در سال‌های اخیر، از قابلیت‌های هارپ برای ارسال سیگنال‌های رادیویی به‌ اجرام فضایی نیز استفاده شده است؛ برای مثال، سال 2022، دانشمندان با ارسال سیگنال‌هایی به‌ سیارک 2010 XC15 تلاش کردند اطلاعاتی درباره ترکیبات آن به دست بیاورند و امکان یافتن راهکارهایی برای جلوگیری از برخورد احتمالی چنین اجرامی با زمین را بررسی کنند. این تجربه نشان‌دهنده گسترش کاربردهای علمی هارپ در زمینه‌هایی فراتر از مطالعه یونوسفر است.

هارپ چگونه کار می‌کند؟

پروژه HAARP ابتدا با آرایشی اولیه شامل 48 آنتن (شبکه‌ای 6 در 8) و توان مجموع 0.96 مگاوات فعالیت خود را آغاز کرد. سال 2007، این آرایش به شبکه‌ای پیشرفته شامل 180 آنتن (12 در 15) و 360 فرستنده رادیویی با توان کلی 9.6 مگاوات ارتقا یافت.

این مجموعه مساحتی به وسعت 14 هکتار را پوشش می‌دهد و می‌تواند پرتوهای رادیویی را در محدوده‌ای تا 30 درجه از سمت‌الرأس هدایت کند.

به‌طورکلی، HAARP به‌نوعی تأثیر پرتوهای خورشیدی بر جو زمین را شبیه‌سازی کرده و به دانشمندان اجازه می‌دهد با بهره‌گیری از مجموعه‌ای از ابزارهای پایش اتمسفر تغییرات را مطالعه کنند.

هارپ سیگنالی با توان 3.6 مگاوات را در باند فرکانسی HF (بین 2.8 تا 10 مگاهرتز) به یونوسفر ارسال می‌کند. این سیگنال‌ها می‌توانند پیوسته یا پالسی باشند و نوع سیگنال براساس هدف آزمایش انتخاب می‌شود؛ برای مثال، محققان ممکن است ابتدا با ارسال سیگنال پیوسته، شرایط یونوسفر را مدتی مشخص تغییر دهند سپس با ارسال پالس‌های کوتاه، تغییرات ایجادشده را بررسی و اندازه‌گیری کنند.

در جریان تحقیقات، سیگنالی که سیستم فرستنده تولید کرده، به آرایه‌ای از آنتن‌ها منتقل و به‌ آسمان تابانده می‌شود. در ارتفاعی بین 100 تا 350 کیلومتر (بسته به فرکانس عملیاتی)، این سیگنال به‌طور جزئی در حجمی کوچک از یونوسفر که قطر آن چند ده کیلومتر و ضخامت آن چند متر است، جذب می‌شود. سپس سیگنال ثانویه‌ای به‌ زمین بازتاب می‌شود.

اثرات ایجادشده در یونوسفر با استفاده از ابزارهای مختلفی ازجمله ماهواره‌ها، رادارهای VHF و UHF گیرنده‌های HF و دوربین‌های اپتیکی ارزیابی می‌شوند. این مشاهدات اطلاعات ارزشمندی درباره ساختار لایه‌های بالایی جو زمین و تعاملات بادهای خورشیدی و میدان مغناطیسی زمین ارائه می‌دهند.

چگونه یونوسفر مانند آنتن عمل می‌کند؟

یونوسفر مانند آنتن واقعی سیگنال ارسال نمی‌کند اما توانایی بازتاب و هدایت امواج رادیویی باعث می‌شود عملکردی شبیه آنتن داشته باشد.

یونوسفر لایه‌ای از جو زمین است که از ذرات باردار (یون‌ها و الکترون‌ها) تشکیل شده و می‌تواند امواج رادیویی را به‌طور جزئی جذب کند و بازتاب دهد. این ویژگی باعث می‌شود یونوسفر بتواند مانند آنتنی بزرگ عمل کرده و سیگنال‌های رادیویی را هدایت کند (مشابه عملکرد آنتن‌ها در ارتباطات رادیویی و سیگنال‌های ماهواره‌ای). این ویژگی به ارتباطات دوربرد رادیویی کمک می‌کند؛ برای مثال، سیگنال‌های رادیویی می‌توانند از نقطه‌ای از زمین به نقطه‌ای دیگر فراتر از افق انتقال یابند.

امواج رادیویی که HAARP ارسال می‌کند، می‌توانند در یونوسفر هدایت شوند و اطلاعات زیادی درباره وضعیت یونوسفر به محققان بدهند.

تجهیزات پروژه هارپ

براساس اطلاعات موجود در وب‌سایت رسمی HAARP، تجهیزات اصلی آن شامل موارد زیر است:

• دستگاه تحقیقاتی یونوسفر (IRI): مهم‌ترین ابزار در هارپ فرستنده رادیویی پرقدرت است که در باند فرکانس بالا (HF) فعالیت می‌کند. این دستگاه برای تحریک موقت بخش محدودی از یونوسفر استفاده می‌شود و برای بررسی تعامل امواج رادیویی با یونوسفر کاربرد دارد.
• آرایه آنتن‌ها: هارپ آرایه‌ای بزرگ از آنتن‌ها دارد که امواج رادیویی با فرکانس بالا را به‌ یونوسفر ارسال می‌کند. این آرایه برای گرمایش یونوسفر و ایجاد اختلالات در آن جهت مشاهده تأثیرات آنها بر سیستم‌های ارتباطی ماهواره‌ای و رادیویی استفاده می‌شود.
• مغناطیس‌سنج یا مگنتومتر: تغییرات میدان مغناطیسی زمین را که ناشی از فعالیت‌های یونوسفری است، اندازه‌گیری می‌کند.
• یونسوندها (Ionosonde): رادار HF که برای مطالعه لایه‌های یونوسفر زمین به کار می‌رود. این دستگاه با ارسال پالس‌های رادیویی با فرکانس‌های متغیر و دریافت بازتاب آنها از لایه‌های مختلف یونوسفر اطلاعاتی درباره چگالی الکترونی، ارتفاع لایه‌ها و ویژگی‌های دیگر این ناحیه از جو فراهم می‌کند. داده‌های حاصل از این ابزار در زمینه‌هایی مانند ارتباطات رادیویی، ناوبری GPS و پیش‌بینی وضعیت فضا استفاده می‌شود.
• ایستگاه لرزه‌نگاری: ارتعاشاتی را که ممکن است نشان‌دهنده تغییرات در پوسته زمین باشد، پایش می‌کند. این حسگر حساس می‌تواند زمین‌لرزه‌هایی با بزرگی 5 ریشتر یا بیشتر را در هر نقطه زمین ثبت کند.
• ایستگاه هواشناسی: شرایط جوی مانند دما، رطوبت، فشار هوا، سرعت باد را پایش می‌کند.
• ابزارهای تشخیصی برای مشاهده اثرات تعاملات یونوسفری: این ابزارها شامل دوربین‌ها و طیف‌سنج‌ها هستند که برای تجزیه‌وتحلیل دقیق رفتار یونوسفر استفاده می‌شوند.
• ابزارهای مشاهده‌ای غیرفعال: همچنین هارپ شامل ماهواره‌هایی برای پایش یونوسفر و تلسکوپ‌ها برای مطالعات بلندمدت لایه اوزون است.

تئوری‌های توطئه درمورد پروژه هارپ

 

HAARP از زمان آغاز به کار خود موضوع بسیاری از نظریه‌های توطئه بوده است. این نظریه‌ها همچنان در کتاب‌ها و مقالات متعدد مطرح می‌شوند و طرفداران و منتقدانی دارند. هرچند اغلب این نظریه‌ها پایه علمی ندارند، به‌دلیل فناوری پیشرفته، ارتباط اولیه پروژه هارپ با ارتش، موقعیت دورافتاده آن در آلاسکا و ماهیت محرمانه آن تخیل عمومی را برانگیخته‌اند.

شایعاتی درباره استفاده از هارپ به‌عنوان سلاح کشتار جمعی، کنترل ذهن، ایجاد بلای طبیعی، کنترل آب‌وهوا، کنترل ماهواره‌ها و... به‌راحتی می‌توانند با پروژه‌هایی مانند هارپ گره بخورند، حتی اگر شواهدی برای این ادعاها وجود نداشته باشد.

در واقع بیشتر این شایعات به نظریات «نیک بگیچ» و کتابی که در این زمینه نوشته است، مربوط می‌شود. بگیچ در کتابی با عنوان «Angels Don’t Play This HAARP» ادعا می‌کند HAARP فراتر از اهداف علمی اعلام‌شده، کاربردهای نظامی مخفیانه‌ای، ازجمله دستکاری آب‌وهوا، ایجاد زلزله، کنترل ذهن انسان‌ها و حتی توسعه سلاحی برای تسلط جهانی دارد اما جامعه علمی بیشتر ادعاهای این کتاب را بی‌اساس دانسته است. در ادامه به برخی از مشهورترین ادعاها درباره HAARP اشاره می‌کنیم.

کنترل آب‌وهوا

یکی از نظریه‌های رایج درباره HAARP توانایی آن در تغییر الگوهای آب‌وهوایی است. منتقدان هارپ ادعا می‌کنند HAARP می‌تواند طوفان‌های مصنوعی، خشکسالی یا حتی گردباد ایجاد کند. این نظریه‌ها به‌طور خاص به قابلیت HAARP در گرم‌کردن بخش‌های از یونوسفر اشاره دارند و بر این پایه استوار است که این فناوری می‌تواند جریان‌های جوی را تغییر دهد.

دانشمندان تأکید کرده‌اند تأثیر HAARP محدود به مناطق کوچک و موقتی از یونوسفر است و این پروژه به‌هیچ‌وجه توانایی تغییر سیستم‌های آب‌وهوایی در مقیاس جهانی را ندارد.

ایجاد زلزله

برخی نظریه‌پردازان توطئه معتقدند HAARP می‌تواند با ارسال امواج الکترومغناطیسی قوی به پوسته زمین، زلزله ایجاد کند. بااین‌حال، این ادعا هیچ پشتوانه علمی در زمین‌شناسی یا فیزیک ندارد. فرکانس‌های HAARP به‌اندازه‌ای قوی نیستند که بتوانند به سطح زمین نفوذ کرده و فعالیت‌های تکتونیکی ایجاد کنند.

یکی از مشهورترین تئوری‌های توطئه در این زمینه به زلزله 2010 در هائیتی مربوط می‌شود. آن زمان، «هوگو چاوز»، رئیس‌جمهور ونزوئلا، ایالات متحده را متهم کرد از HAARP یا فناوری مشابهی برای ایجاد زلزله‌ای ویرانگر به قدرت 7 ریشتر در هائیتی استفاده کرده است که منجر به کشته شدن 300 هزار نفر شد.

چاوز ادعا کرد ایالات متحده از این زلزله به‌عنوان بهانه‌ای برای کنترل هائیتی استفاده کرده و نیروهای خود را تحت پوشش کمک‌های بشردوستانه به این کشور اعزام کرده است. البته جامعه علمی زلزله هائیتی را به گسلی فعال نسبت داده است.

کنترل ذهن و سلاح‌های روانی

طرفداران نظریه توطئه باور دارند HAARP می‌تواند فرکانس‌هایی مشابه فرکانس‌های مغزی انسان تولید کند که بر امواج مغزی انسان و احساسات و تصمیمات او تأثیر بگذارد اما دانشمندان این ادعا را رد کرده و توضیح داده‌اند فرکانس‌های مورداستفاده HAARP بسیار متفاوت از فرکانس‌هایی است که می‌توانند بر فیزیولوژی انسان یا عملکرد مغز تأثیر بگذارند. همچنین هیچ شواهد علمی معتبری وجود ندارد که این نوع کنترل ذهن توسط HAARP یا فناوری‌های مشابه ممکن باشد.

نابودی هواپیماها و ماهواره‌ها

برخی معتقدند HAARP می‌تواند با ایجاد اختلال در سیستم‌های الکترونیکی، هواپیماها و ماهواره‌ها را از کار بیندازد. برای مثال، پس از ناپدید شدن پرواز MH370 خطوط هوایی مالزی در سال ۲۰۱۴، برخی نظریه‌پردازان ادعا کردند که HAARP ممکن است با ایجاد اختلال در سیستم‌های ارتباطی و ناوبری این هواپیما نقش داشته باشد. این ادعاها براساس قدرت بالای سیگنال‌های رادیویی HAARP مطرح شد. 

دانشمندان توضیح داده‌اند که سیگنال‌های HAARP به‌طور خاص به‌سمت یونوسفر هدایت می‌شوند و طراحی آن به‌گونه‌ای نیست که بتواند به سیستم‌های الکترونیکی هواپیماها یا ماهواره‌ها تأثیر مستقیم بگذارد. همچنین هیچ شواهد علمی یا فنی وجود ندارد که این ادعاها را تأیید کند.

پوششی برای آزمایش سلاح‌های مخفی

ارتباط HAARP با ارتش در سال‌های اولیه باعث شده برخی تصور کنند این پروژه پوششی برای آزمایش سلاح‌های پیشرفته مانند لیزرهای فضایی یا پرتوهای انرژی است اما هیچ مدرکی این ادعاها را تأیید نکرده است.

جمع‌بندی

هارپ تأسیساتی تحقیقاتی در آلاسکا است که یونوسفر و تأثیر آن بر سیستم‌های ارتباطی و ناوبری را مطالعه می‌کند. ارتش ایالات متحده تأمین مالی این پروژه را برعهده داشت؛ به همین دلیل این پروژه موضوع بسیاری از نظریه‌های توطئه شده است. این نظریات ادعا می‌کنند از هارپ برای دستکاری آب‌وهوا، کنترل ذهن و حتی سلاح پیشرفته استفاده می‌شود اما شواهد علمی هیچ‌یک از این ادعاها را تأیید نکرده است.

از سال ۲۰۱۵، مدیریت HAARP به دانشگاه آلاسکا فیربنکس منتقل شده و تمرکز آن بر تحقیقات علمی است. باوجود شهرت جنجالی‌، HAARP سهم زیادی در درک پدیده‌های یونوسفری داشته و به پیشرفت‌های تکنولوژی‌های ارتباطی رادیویی و ماهواره‌ای کمک کرده است.

سؤالات متداول

هارپ کجا قرار دارد؟

سایت تحقیقاتی هارپ شمال شهر گاکونا آلاسکا واقع شده است. پس از بررسی اثرات زیست‌محیطی، مجوز نصب آرایه‌ای شامل حداکثر ۱۸۰ آنتن صادر شد. نیروی دریایی آمریکا به‌دلایل مختلفی، گاکونا را برای احداث هارپ انتخاب کرد: قرار داشتن در ناحیه شفق قطبی، نزدیکی به بزرگراه اصلی و دسترسی راحت به آن همچنین دوری از مناطق پرجمعیت، آلودگی صوتی و نوری، زمینی نسبتاً مسطح، هزینه‌های معقول ساخت‌وساز و تأثیرات زیست‌محیطی حداقلی.

بودجه هارپ چگونه تأمین می‌شود؟

بودجه هارپ از طریق تأمین مالی سازمان‌ها و مؤسساتی که از تأسیسات استفاده می‌کنند، تأمین می‌شود. این سازمان‌ها، چه به‌طور مستقیم و چه از طریق دانشگاه‌ها و دیگر نهادها، پروژه‌هایی را که از امکانات هارپ بهره می‌برند، حمایت کرده و هزینه‌های مربوط به استفاده از تأسیسات را پرداخت می‌کنند.

آیا میدا‌ن‌های الکترومغناطیسی که هارپ تولید کرده برای سلامتی خطرناک هستند؟

خیر، میدان‌های الکترومغناطیسی تولید هارپ بسیار ضعیف‌تر از تابش‌های طبیعی خورشید و استانداردهای ایمنی بین‌المللی هستند و برای سلامتی انسان خطرناک به حساب نمی‌آیند.

آیا می‌توان از هارپ بازدید کرد؟

بله، تأسیسات HAARP در آلاسکا هرساله میزبان یک روز بازدید عمومی است. در این بازدیدها، متخصصان علمی درباره عملکرد سیستم، اهداف تحقیقاتی و کاربردهای آن توضیح می‌دهند. این فرصت به علاقه‌مندان و دانشجویان امکان می‌دهد از نزدیک با تجهیزات پیشرفته و تحقیقات مرتبط با یونوسفر آشنا شوند. برای شرکت در این رویدادها معمولاً اطلاعات و زمان‌بندی‌ها از طریق وب‌سایت رسمی هارپ منتشر می‌شود.

آیا هارپ می‌تواند شفق قطبی مصنوعی ایجاد کند؟

HAARP نمی‌تواند شفق قطبی مصنوعی به همان شکل طبیعی آن ایجاد کند؛ زیرا انرژی تولیدشده در HAARP بسیار ضعیف‌تر از فرایندهای طبیعی است که باعث ایجاد شفق قطبی می‌شوند اما HAARP می‌تواند انتشارهای نوری ضعیف و تکرارپذیر ایجاد کند که مشابه برخی ویژگی‌های شفق قطبی هستند. این نمایش‌ها به‌ اندازه شفق‌های طبیعی قوی و گسترده نیستند. ایجاد شفق قطبی مصنوعی کامل هنوز ممکن نیست.

آیا هارپ می‌تواند تغییرات آب‌وهوایی ایجاد کند؟

خیر، شواهد علمی نشان می‌دهد هارپ قادر به ایجاد تغییرات آب‌وهوایی نیست. انرژی تولیدشده توسط این سیستم بسیار کمتر از آن است که بتواند بر سیستم‌های آب‌وهوایی تأثیر بگذارد. عملکرد هارپ محدود به تحقیق درمورد یونوسفر است و ارتباطی با تغییرات جوی یا ایجاد پدیده‌های آب‌وهوایی ندارد. ادعاهای مرتبط با این موضوع معمولاً پشتوانه علمی ندارند.

آیا هارپ می‌تواند باعث ایجاد زلزله شود؟

خیر، هیچ شواهد علمی معتبری نشان نمی‌دهد هارپ بتواند زلزله ایجاد کند. انرژی تولیدشده توسط این سیستم به یونوسفر محدود است و برای تأثیرگذاری بر پوسته زمین، به انرژی بسیار بیشتری نیاز است. زلزله‌ها ناشی از جابه‌جایی‌های تکتونیکی عمیق در لایه‌های زمین هستند. ادعاهای مرتبط با ایجاد زلزله توسط هارپ غیرعلمی و بدون پشتوانه‌اند.

آیا هارپ یک سلاح نظامی است؟

خیر، هارپ به‌طور رسمی پروژه‌ای تحقیقاتی علمی است که هدف آن مطالعه و درک ویژگی‌ها و رفتار یونوسفر است. اگرچه این پروژه ابتدا با حمایت وزارت دفاع ایالات متحده توسعه یافت، هدف اصلی آن توسعه فناوری‌هایی برای بهبود ارتباطات رادیویی و ناوبری بوده است، نه ساخت سلاح. سال 2014، مدیریت هارپ به دانشگاه آلاسکا فیربنکس واگذار شد و اکنون به‌عنوان مرکز علمی برای تحقیقات عمومی فعالیت می‌کند.

آیا هارپ می‌تواند ذهن افراد را کنترل کند؟

خیر، پروژه هارپ هیچ ارتباطی با کنترل ذهن ندارد. این ادعا یکی از رایج‌ترین تئوری‌های توطئه درباره این پروژه است و هیچ شواهد علمی یا مستنداتی برای تأیید آن وجود ندارد. هیچ‌کدام از فرکانس‌ها و توان‌های استفاده‌شده در این پروژه قابلیت نفوذ به مغز انسان یا تأثیر بر عملکرد ذهنی را ندارند. کنترل ذهن مفهومی تخیلی و فاقد پایه علمی در این زمینه است.