اروپا برای اولین‌بار امواج ناشی از برخورد ستارگان را در فضا بررسی می‌کند

آژانس فضایی اروپا (ESA) با همکاری ناسا، مأموریت LISA را اجرایی خواهد کرد. این اولین تلاش علمی برای شناسایی و مطالعه امواج گرانشی از فضا خواهد بود. این مأموریت قرار است در سال 2035 انجام شود.

براساس اعلام رسمی ESA، کمیته برنامه علمی این آژانس مأموریت LISA را تأیید کرده است تا اولین تلاش علمی برای شناسایی و مطالعه امواج گرانشی از فضا باشد. رسیدن به این مرحله یعنی ESA ایده انجام این مأموریت را پذیرفته است و فناوری‌ها را به‌قدری پیشرفته می‌داند که به عملیاتی‌شدن این پروژه چراغ سبز نشان دهد. فاز عملیاتی در ژانویه 2025 (دی‌ماه 1403) پس از انتخاب یک پیمانکار صنعتی اروپایی آغاز خواهد شد. مأموریت LISA فقط با یک فضاپیما انجام نمی‌شود، بلکه یک صورت فلکی از سه فضاپیما خواهد بود. ناسا نیز در این مأموریت مشارکت خواهد کرد.

هدف انجام مأموریت LISA

مأموریت LISA بدون‌شک بلندپروازانه‌ترین پروژه‌ای است که تاکنون از ESA مجوز دریافت کرده است و احتمالاً گران‌ترین نیز خواهد بود. سه فضاپیمای این مأموریت یک مثلث متساوی‌الاضلاع دقیق را در فضا تشکیل می‌دهند؛ هر فضاپیما نیز 2.5 میلیون کیلومتر از دیگری فاصله خواهد داشت که بیش از شش برابر فاصله زمین تا ماه است.

در این مأموریت، امواج گرانشی ناشی از رویدادهای مختلف ستاره‌ها، مانند انفجارهای ابرنواختر یا ادغام ستاره‌های نوترونی و سیاه‌چاله‌هایی پرجرم شناسایی خواهند شد. برای اندازه‌گیری این امواج از مکعب‌های طلایی در این فضاپیماها استفاده خواهد شد که اندازه آن‌ها کمی کوچک‌تر از مکعب روبیک است.

وجود امواج گرانشی اولین‌بار توسط اینشتین مطرح شد. او بیش از یک قرن پیش گفت که اجرام پرجرم با حرکت ناگهانی در فضا، ساختار فضا-زمان را تغییر می‌دهند و باعث ایجاد امواج گرانشی می‌شوند. این امواج با سرعت نور حرکت می‌کنند و می‌توانند درباره جهان اولیه و برخی از آشفته‌ترین رویدادهایی که در کیهان رخ می‌دهند، اطلاعات زیادی به ما ارائه دهند.

امواج گرانشی اولین‌بار در سال 2015 توسط رصدخانه LIGO در ایالات‌متحده شناسایی شد. بااین‌حال، انتظار می‌رود که LISA بتواند اطلاعات بیشتری را درباره این پدیده‌ها آشکار کند.