داده‌های ۵۰ ساله ناسا نشان داد: آب در ابرهای سیاره زهره فراوان است

دانشمندان با تحلیل مجدد داده‌های یک مأموریت ۵۰ ساله ناسا به نتیجه‌ای شگفت‌انگیز دست یافته‌اند: ابرهای زهره، برخلاف تصور رایج، عمدتاً از آب تشکیل شده‌اند، نه اسید سولفوریک. این یافته بحث داغ درمورد احتمال وجود حیات در ابرهای این سیاره را دوباره پیش می‌کشد.

براساس گزارش ساینس‌آلرت، محققان آمریکایی در پژوهش جدیدی به سراغ داده‌های فراموش‌شده مأموریت پایونیر زهره ناسا رفتند که در دهه ۱۹۷۰ به این سیاره فرستاده شده بود. این داده‌ها بر روی میکروفیلم‌هایی در آرشیو ناسا نگهداری می‌شدند و اولین قدم، استخراج و دیجیتالی‌کردن آنها بود. تمرکز اصلی روی داده‌های دو ابزار نصب‌شده بر روی کاوشگر پایونیر بود که ابرهای ناهید را رصد ‌کرده بودند: طیف‌سنج جرمی خنثی (LNMS) و کروماتوگراف گازی (LGC).

کشف آب در ابرهای سیاره زهره

در دهه ۱۹۷۰ دانشمندان تصور می‌کردند که یکی از ابزارها در حین عبور از ابرها دچار نقص فنی شده است، زیرا به‌طور ناگهانی و موقت خوانش دی‌اکسیدکربن به شدت افت کرده بود. اما تیم تحقیقاتی جدید به یک فرضیه جالب رسیدند: این اتفاق نقص فنی نبود، بلکه ورودی ابزار با ذرات معلق ابرها (آئروسل‌ها) مسدود شده بود.

درواقع، این گرفتگی یک نمونه‌برداری تصادفی و بی‌نظیر از مواد تشکیل‌دهنده ابرها بود. با ادامه سقوط کاوشگر به لایه‌های داغ‌تر جو، این گرفتگی به تدریج می‌سوخت و ذوب می‌شد. محققان با تحلیل گازهایی که در دماهای مختلف از این گرفتگی آزاد می‌شدند، توانستند ترکیبات دقیق ابرها را شناسایی کنند.

نتایج تحلیل‌ها با باورهای ۵۰ سال گذشته در تضاد کامل است. مشخص شد که ۶۲ درصد از مواد تشکیل‌دهنده آئروسل ابرها، آب است. البته این آب به صورت قطرات خالص مانند ابرهای زمین نیست، بلکه در ترکیبات هیدراته (مانند سولفات آهن هیدراته و سولفات منیزیم هیدراته) به دام افتاده است.

اسید سولفوریک که پیش‌ازاین تصور می‌شد جز اصلی ابرها باشد، فقط حدود ۲۲ درصد از ترکیبات را تشکیل می‌دهد. علاوه‌براین، محققان با شناسایی همزمان گاز دی‌اکسیدگوگرد و یون‌های آهن در یک دمای خاص، وجود سولفات آهن (به میزان ۱۶ درصد) را نیز در ابرها تأیید کردند. منبع این آهن به احتمال زیاد، غبارهای کیهانی است که وارد جو ناهید شده و با ابرها واکنش داده‌اند.

این کشف یک خبر بسیار بزرگ برای جامعه اخترزیست‌شناسی است. یکی از اصلی‌ترین دلایلی که دانشمندان احتمال وجود حیات در ابرهای زهره را رد می‌کردند، کمبود شدید آب بود. اکنون، این تحقیق نشان می‌دهد که آب در این ابرها بسیار فراوان‌تر از چیزی است که تصور می‌شد.

اگرچه این آب همچنان بسیار اسیدی است و برای میکروب‌های زمینی محیطی نامناسب محسوب می‌شود، اما وجود فراوان آن به‌عنوان یک حلال، درهای جدیدی را به روی نظریه‌های مربوط به حیات فرازمینی در این سیاره باز می‌کند.

یافته‌های این پژوهش در ژورنال Geophysical Research: Planets منتشر شده است.