کشف نادر محققان: سیاهچاله‌ای که پس از زیاده‌روی در بلعیدن اجرام، به خواب زمستانی می‌رود!
دانشمندان سیاهچاله عظیمی کشف کردند که پس از بلعیدن بیش از حد اجرام اطراف خود، مدتی به خواب زمستانی رفته است.
در دیجیاتو ثبت‌نام کنید
جهت بهره‌مندی و دسترسی به امکانات ویژه و بخش‌های مختلف در دیجیاتو عضو ویژه دیجیاتو شوید.
عضویت در دیجیاتوتازههای تکنولوژی
دانشمندان موفق به شناسایی یک سیاهچاله عظیم متعلق به کیهان اولیه شده‌اند که پس از بلعیدن بیش از حد اجرام اطراف خود، مدتی استراحت کرده و اصطلاحاً چرت می‌زند! این سیاهچاله دقیقاً مانند خرس‌ها که پس از خوردن یک ماهی بزرگ به خواب می‌روند، وقتی در جذب و بلعیدن اجرام زیاده‌روی کرد، مدتی در کهکشان میزبان خود به خواب می‌رود.
تیمی بین‌المللی از منجمان با هدایت دانشمندان دانشگاه «کمبریج» از تلسکوپ فضایی جیمزوب برای شناسایی این سیاهچاله استفاده کرده‌اند. مطالعات نشان داده است این سیاهچاله فقط ۸۰۰ سال پس از انفجار بزرگ (بیگ‌بنگ) در کیهان اولیه شکل گرفته است.
جرم این سیاهچاله حدود ۴۰۰ میلیون برابر خورشید است؛ به همین دلیل یکی از پرجرم‌ترین سیاهچاله‌هایی که تاکنون تلسکوپ فضایی جیمز وب شناسایی کرده، به حساب می‌آید. این جرم آنقدر عظیم است که تقریباً ۴۰ درصد جرم کل کهکشان میزبانش را تشکیل داده است. در مقام مقایسه، بهتر است بدانید بیشتر سیاهچاله‌های نواحی اطراف کهکشان راه شیری تقریباً ۰.۱ درصد از جرم کل کهکشان میزبان خود را تشکیل می‌دهند.
باوجود اندازه غول‌پیکر این سیاهچاله، گازی که برای رشد نیاز دارد، با سرعت بسیار کمی می‌بلعد (برافزایش می‌کند)؛ حدود ۱۰۰ برابر کمتر از حد حداکثری که با محاسبات ریاضیاتی تعیین می‌شود. به همین سبب دانشمندان آن را سیاهچاله‌ای غیرفعال در نظر می‌گیرند.
چنین سیاهچاله عظیمی که متعلق به کیهان اولیه است، با این رفتار عجیب، مدل‌های موجود در توضیح چگونگی رشد سیاهچاله‌ها را به چالش می‌کشد. البته محققان می‌گویند محتمل‌ترین سناریو این است که سیاهچاله‌ها دوره‌های کوتاهی از رشد فوق‌العاده سریع را پشت سر بگذارند سپس مدتی به خواب بروند! محاسبات نشان داده این سیاهچاله‌های عظیم احتمالاً حدود ۵ تا ۱۰ میلیون سال اجرام اطراف را می‌بلعند و حدود ۱۰۰ میلیون سال به خواب می‌روند.
وقتی چنین سیاهچاله‌هایی چرت می‌زنند، درخشندگی آنها بسیار کمتر است و شناسایی‌شان دشوار می‌شود، حتی با تلسکوپ‌های بسیار حساسی مانند جیمز وب. همان‌‌طور که می‌دانید، ازآنجایی‌که حتی نور هم نمی‌تواند از سیاهچاله‌ها بگریزد، نمی‌توان این اجرام را مستقیم رصد کرد اما با درخشش یک دیسک برافزایشی چرخشی که نزدیک لبه‌های سیاهچاله شکل می‌گیرد، می‌توان این اجرام حیرت‌انگیز را شناسایی کرد. گاز موجود در دیسک برافزایشی‌به شدت داغ می‌شود و شروع به درخشش و تابش انرژی در محدوده فرابنفش می‌کند.
«Ignas Juodžbalis»، نویسنده اصلی این پژوهش از مؤسسه کیهان‌شناسی «کاولی» کمبریج، می‌گوید: «این سیاهچاله اکنون خوابیده است اما اندازه عظیم آن سبب می‌شود بتوان آن را تشخیص داد. وضعیت خاموش آن به ما امکان می‌دهد درباره جرم کهکشان میزبان نیز اطلاعاتی کسب کنیم.»
پروفسور «روبرتو مایولینو»، از مؤسسه کاولی کمبریج و یکی از نویسندگان این پژوهش، می‌گوید: «ممکن است سیاهچاله‌ها در بدو تولد عظیم باشند؛ عظیم متولد شوند. این قضیه ممکن است دلیل اینکه جیمز وب سیاهچاله‌های عظیم را در کیهان اولیه رصد کرده است، توضیح بدهد. این سیاهچاله‌ها احتمالاً دوره‌های طولانی از پرخوری را پشت سر می‌گذارند و به‌دنبال آن مدتی طولانی به خواب می‌رود.»
محققان کمبریج با همکاری گروهی از دانشمندان در ایتالیا، شبیه‌سازی‌های کامپیوتری متعددی انجام دادند تا دریابند این سیاهچاله که اکنون چرت می‌زند، چطور توانسته در کیهان اولیه به چنین جرم عظیمی دست یابد. آنها دریافتند سیاهچاله‌هایی با این ابعاد، احتمالاً حدود ۵ تا ۱۰ میلیون سال، اجرام اطراف را می‌بلعند و حدود ۱۰۰ میلیون سال به خواب می‌روند.
ازآنجایی‌که دوره‌های خواب بسیار طولانی‌تر از دوره بلعیدن است، ستاره‌شناسان حدس می‌زنند بیشتر سیاهچاله‌های کشف‌شده احتمالاً در این فاز باشند. تحقیقات برای کسب اطلاعات بیشتر و پیش‌بینی فاز هر سیاهچاله در کیهان ادامه دارد.
مشاهدات کشف این سیاهچاله به‌عنوان بخشی از برنامه رصدی «JWST Advanced Deep Extragalactic Survey» به دست آمده است و نتایج آن در مجله «Nature» منتشر شده است.
برای گفتگو با کاربران ثبت نام کنید یا وارد حساب کاربری خود شوید.