تصویر روز ناسا: ماه لرزان؛ زلزله‌های مرموز در سطح قمر زمین

تصویر روز ناسا نمایی خیره‌کننده از مأموریت تاریخی آپولو ۱۱ را نمایش می‌دهد. در تصویر، فضانورد «باز آلدرین» در کنار لرزه‌نگار تازه‌نصب‌شده بر سطح ماه ایستاده است.

در تصویر روز ناسا چه می‌بینیم؟

دستگاه لرزه‌نگار که برای شناسایی زلزله‌ها در سطح ماه طراحی شده بود، نخستین داده‌ها از ماه‌لرزه‌ها‌ (Moonquakes) را ثبت کرد و سرنخ‌هایی ارزشمند درباره ساختار درونی این قمر در اختیار دانشمندان گذاشت. در پس‌زمینه این تصویر، ماژول فرود نیز به‌وضوح دیده می‌شود.

تحلیل داده‌های لرزه‌نگارهایی که در جریان مأموریت‌های آپولو روی سطح ماه نصب شدند، از وقوع تعداد چشمگیری زمین‌لرزه‌ در این قمر حکایت دارد. داده‌های جمع‌آوری‌شده بین سال‌های ۱۹۷۲ تا ۱۹۷۷ نشان می‌دهند دست‌کم ۶۲ مورد ماه‌لرزه در شعاعی کمتر از ۱۰۰ کیلومتر از سطح این جرم آسمانی رخ داده است. با‌توجه‌به ماهیت خشک و فاقد فعالیت تکتونیکی ماه، این پدیده دانشمندان را شگفت‌زده کرده است.

جالب اینکه برخی از این لرزش‌ها آن‌قدر شدیدند که اگر آپارتمانی روی ماه وجود داشت، می‌توانستند وسایل آن را جابه‌جا کنند! علاوه‌براین، ساختار سنگی و فشرده ماه باعث می‌شود ارتعاشات حاصل از این زلزله‌ها دقایق طولانی ادامه پیدا کنند. در مقام مقایسه، زمین‌لرزه‌های زمین به‌دلیل نرمی نسبی پوسته سیاره، معمولاً خیلی زود خاموش می‌شوند.

علت این ماه‌لرزه‌ها‌ چیست؟

باآنکه هنوز پاسخ قطعی برای این پرسش وجود ندارد، یکی از فرضیه‌های اصلی تأثیر گرانش زمین بر ماه و تغییرات دمایی آن است. نیروی کشندی زمین می‌تواند فشارهای متناوب به پوسته ماه اعمال کند که در گذر زمان به‌شکل زلزله بروز می‌کند.

همچنین احتمال می‌رود تغییرات دمایی روز و شب ماه که می‌تواند تا حدود ۲۷۰ درجه سانتیگراد اختلاف داشته باشد، در ایجاد تنش‌های حرارتی و درنتیجه لرزش‌های سطحی مؤثر باشند.

صرف‌نظر از منشأ این ماه‌لرزه‌ها، سازه‌هایی که در آینده برای سکونت انسان روی ماه ساخته می‌شوند، باید در برابر این لرزش‌های گاه‌وبی‌گاه مقاوم باشند. مهندسی سازه‌های قمری نمی‌تواند از اصول متداول زمینی پیروی کند و نیازمند نوآوری‌هایی است که مقاومت در برابر ارتعاشات طولانی‌مدت را تضمین کنند.