دانشمندان با استفاده از هوش مصنوعی سریع‌ترین ستاره سه تایی را پیدا کردند [تماشا کنید]

منظومه ستاره‌ای سه تایی یکی از پدیده‌های منحصربه‌فرد کیهان است که در آن دو ستاره دور یکدیگر می‌گردند و یک ستاره دور آن‌ها می‌گردد. حالا گروهی از اخترشناسان حرفه‌ای و آماتور با استفاده از هوش مصنوعی و ماهواره TESS ناسا سریع‌ترین ستاره سه تایی تاریخ را کشف کرده‌اند.

این ستاره سه تایی، با نام به‌یادماندنی TIC 290061484، مداری بسیار سریع دارد. دو ستاره مرکز آن هر ۱.۸ روز یک بار دور یکدیگر می‌چرخند. ستاره سوم نیز در هر ۲۴.۵ روز مدار خود را دور دو ستاره دیگر کامل می‌کند. برای مقایسه، سیاره عطارد هر ۸۸ روز یک بار به دور خورشید می‌گردد.

پیش از این، سریع‌ترین ستاره سه تایی رصدشده منظومه‌ای بود که در آن ستاره بیرونی در ۳۳.۰۲ روز یک بار مدار خود را کامل می‌کرد. به این ترتیب، TIC 290061484 سریع‌ترین سه تایی‌ای است که تا به امروز انسان‌ها آن را رصد کرده‌اند.

دانشمندان این سه تایی را با استفاده از داده‌های ماهواره TESS ناسا و هوش مصنوعی پیدا کردند. ابتدا TESS سوسوهای نور ستاره را رصد کرد. چون این سه تایی مسطح است، ستاره بیرونی در هر گردش بین ستاره‌های داخلی و زمین قرار می‌گیرد و سوسو ایجاد می‌شود. اخترشناسان از روش یادگیری ماشین برای شناسایی سوسوها در داده‌های انبوه استفاده کردند و سپس یک تیم کوچک‌تر شامل اخترشناسان آماتور داده‌ها را فیلتر و سه تایی را پیدا کردند.

ناسا در ویدیوی زیر نشان داده است که سه تایی‌ها چگونه کشف می‌شوند. در این منظومه‌ها، ستاره‌ها به نوبت یکدیگر را می‌پوشانند که به دانشمندان در شناسایی دو تایی‌ها و سه تایی‌ها کمک می‌کند. از ۱:۰۵ تا ۱:۱۵ می‌توانید ببینید که هر سه ستاره در یک نقطه قرار می‌گیرند. این لحظه‌ای است که اخترشناسان در داده‌ها دنبال آن می‌گردند.

آینده سریع‌ترین ستاره سه تایی

دانشمندان حالا می‌توانند به مطالعه چگونگی تشکیل این منظومه سه تایی و پیش‌بینی آینده آن بپردازند.

ابعاد این سه تایی بسیار غیر عادی است. هر سه ستاره در فضایی کوچک‌تر از مدار عطارد دور خورشید قرار گرفته‌اند. اما مدار آن‌ها پایدار به‌نظر می‌رسد. این سه ستاره در یک صفحه مطسح می‌گردند و این یعنی کشش گرانشی هر ستاره در مدار ستاره‌های دیگر تداخلی ایجاد نمی‌کند.

برای مدت زمانی طولانی، گردش این ستاره‌ها ثابت باقی خواهد ماند. اما همواره چنین نیست و آتش‌بازی بزرگی در راه است.

ناسا می‌گوید وقتی ستاره‌های درونی مسن‌تر شوند، حجم‌شان افزایش می‌یابد و در نهایت با یکدیگر ادغام می‌شوند. این ادغام، که ۲۰ تا ۴۰ میلیون سال دیگر رخ خواهد داد، یک ابرنواختر ایجاد خواهد کرد.

در حال حاضر، این سه تایی کوتاه‌ترین مدار را در میان سه تایی‌های مشاهده‌شده دارد؛ اما شاید به زودی این عنوان را از دست بدهد. تلسکوپ فضایی نانسی گریس رومن تصاویری با جزئیات بیشتر از TESS ثبت خواهد کرد. دانشمندان خواهند توانست اعماق بیشتری از راه شیری را با وضوحی بالاتر ببینند. و شاید سه تایی‌هایی بسیار سریع‌تر از این کشف کنند.