امروز در فضا: پلوتو عنوان سیاره‌ای خود را از دست می‌دهد

۲۴ اوت ۲۰۰۶، اتحادیه بین‌المللی نجوم (IAU) تصمیم گرفت که پلوتو دیگر یک سیاره نباشد. درعوض، به‌طور رسمی به همراه چهار سیاره تأییدشده دیگر در حومه منظومه‌شمسی به‌عنوان یک سیاره کوتوله طبقه‌بندی شود. این تصمیم خشمی را در سراسر جهان برانگیخت و این مناقشات هنوز هم ادامه دارد‌.

کشف پلوتو

باور به وجود سیاره یا سیاره‌هایی فرای اورانوس از دهه‌های آغازین سده نوزدهم میلادی با محاسبه‌های نجومی قوت گرفت.

قبل از اینکه کلاید تامبا پلوتو را کشف کند، ستاره‌شناس دیگری به‌ نام «پرسیوال لوول» بیش از یک دهه تلاش کرده‌ بود تا آن را پیدا کند. او این نظریه را مطرح کرده‌ بود که سیاره نهم براساس تکان‌هایی که در مدار اورانوس و نپتون دیده‌ می‌شود، وجود دارد.

تا اینکه ۱۸ فوریه ۱۹۳۰، ستاره‌شناس و نویسنده آمریکایی، کلاید تامبا، این سیاره را کشف کرد. سیاره جدید به‌ یاد خدای مرگ رومیان باستان، پلوتو نامیده‌ شد.

پلوتو درواقع از ماه هم کوچک‌تر و مدار آن نیز نسبت به دیگر سیارات منحصربه‌فرد و کشیده است. از آنجایی که در آن زمان این سیاره کوتوله تنها شیء قابل‌ رصد در کمربند کویپر بود، عنوان سیاره نهم را از آن خود کرده بود.

شروع کشمکش‌ها

کشف اریس، آتش بحث‌هایی را که از زمان کشف سیاره در سال ۱۹۳۰ وجود داشت، برافروخت و به اوج رساند. اگر پلوتو سیاره نهم بود، بنابراین اریس سیاره دهم محسوب می‌شد. سیارات کوتوله دیگر مانند سرس و ماکی‌ماکی را نیز به تعداد سیارات منظومه شمسی می‌افزود.

ستاره‌شناسان طرفدار تنزل پلوتو استدلال کردند که یک سیاره بنا به تعریف باید مدار خود را به دور خورشید کامل کند. پلوتو و سیارات کوتوله دورتر نمی‌توانند این معیار را برآورده کنند.

اگر پلوتو وضعیت سیاره‌ای خود را حفظ می‌کرد، آن سیارات کوتوله نیز باید به‌عنوان سیاره طبقه‌بندی شوند. اکنون تنها تفاوت میان تعریف سیارات و سیارات کوتوله، محیط اطراف آن‌هاست. سیارات کوتوله برخلاف سیارات، اجرام آسمانی دیگری در اطراف خود دارند.

درحالی‌که ستاره‌شناسان به بحث درباره این تعریف جدید ادامه می‌دهند، مردم برای دفاع از عنوان این سیاره کوتوله گردهم می‌آیند. درحال‌حاضر پلوتو فقط باید پادشاه سیارات کوتوله باشد.