تصویر روز ناسا؛ دو جهان، یک خورشید

غروب آفتاب در مریخ چه تفاوتی با زمین دارد؟ این تفاوت را در تصویر روز ناسا ببینید. برای مقایسه، ۲ تصویر از خورشید هنگام غروب گرفته شده‌اند: یکی از زمین و دیگری از مریخ. این تصاویر طوری تنظیم شده‌اند خورشید در هر ۲ تصویر اندازه زاویه‌ای یکسانی داشته باشد و در کنار هم قرار گرفته‌اند.

با نگاهی سریع می‌توان دید خورشید در تصویر مریخ کمی کوچک‌تر از تصویر زمینی به نظر می‌رسد. این موضوع منطقی است؛ زیرا مریخ حدود ۵۰ درصد دورتر از خورشید نسبت به زمین قرار دارد.

فاصله متوسط مریخ از خورشید حدود ۲۲۷ میلیون کیلومتر است، درحالی‌که این فاصله برای زمین حدود ۱۵۰ میلیون کیلومتر است. این باعث می‌شود اندازه زاویه‌ای خورشید از مریخ حدود دوسوم اندازه آن از زمین باشد اما نکته‌ای که شاید بیشتر جلب توجه کند، رنگ غروب در مریخ است: در مریخ، اطراف خورشید در هنگام غروب، به‌طور قابل‌توجهی آبی‌رنگ است اما در زمین، غروب‌ها معمولاً به رنگ‌های نارنجی، قرمز و صورتی دیده می‌شوند.

دلیل این تفاوت رنگی هنوز کامل مشخص نشده اما باور بر این است که به خواص پخش نور در گردوغبار مریخی مربوط می‌شود؛ به‌ویژه نوعی از پدیده به نام پراکندگی پیش‌رو (forward scattering) که باعث می‌شود نور آبی در امتداد خط دید باقی بماند.

در زمین، جو متراکم‌تر است و مولکول‌های نیتروژن و اکسیژن بیشتر موجب پراکندگی نور آبی می‌شوند؛ درنتیجه، هنگام غروب، مسیر طولانی‌تر نور باعث می‌شود نور آبی پراکنده شده و رنگ‌های گرم‌تر (قرمز و نارنجی) باقی بمانند.

در مریخ، گردوغبار ریز معلق در جو، برخلاف مولکول‌های جو زمین، باعث می‌شود نور آبی بیشتر در مسیر مستقیم باقی بماند (پراکندگی پیش‌ رو) و نورهای قرمز پخش شوند؛ بنابراین، اطراف خورشید هنگام غروب در مریخ آبی‌تر به نظر می‌رسد.

جو مریخ بسیار نازک‌تر از زمین است (حدود یک درصد فشار جو زمین) و عمدتاً از دی‌اکسیدکربن تشکیل شده است اما گردوغبار ریز فراوانی در جو آن پراکنده است که نقش بزرگی در رنگ آسمان دارد.

تصویر زمینی که در تصویر روز ناسا می‌بینید، مارس ۲۰۱۲ از مارسی فرانسه گرفته شده و تصویر مریخی نیز توسط مریخ‌نورد «کنجکاوی» ناسا سال ۲۰۱۵ از دهانه «گیل» ثبت شده است.

با سیاره سرخ آشنا شوید: مریخ همسایه مرموز ما