پرسش جدید دانشمندان: بوی طبیعت چگونه می‌تواند برای سلامتی ما مفید باشد؟

وقت‌گذرانی در طبیعت برای ما خوب است. مطالعات نشان داده‌اند که تماس با طبیعت می‌تواند با تأثیر بر احساسات و افکار، کاهش استرس و بهبود سلامت جسمانی، بهزیستی ما را افزایش دهد. حتی قرارگیری کوتاه مدت در طبیعت می‌تواند کمک‌کننده باشد.

یک مطالعه معروف نشان داد که اگر اتاق بیماران بیمارستانی دارای نمای پنجره از یک محیط طبیعی باشد، سریع‌تر بهبود می‌یابند.

گسترش مطالعات متمرکز بر رابطه بین بویایی و طبیعت

دانستن‌ بیشتر درمورد اثرات طبیعت بر بدن ما نه‌تنها می‌تواند به زندگی ما کمک کند، بلکه می‌تواند مراقبت از زمین، حفظ اکوسیستم‌ها و طراحی شهرها، خانه‌ها و پارک‌ها را نیز بهبود بخشد. بااین‌حال، مطالعات درمورد مزایای تماس با طبیعت معمولاً بر روی تأثیر تماشای طبیعت بر ما متمرکز شده‌ است. روی آنچه که بینی از بوی طبیعت احساس می‌کند، تمرکز کمتری شده‌ و این چیزی است که گروهی از محققان می‌خواهند تغییرش دهند.

«گرگوری براتمن»، استادیار علوم محیطی و جنگلی دانشگاه واشنگتن می‌گوید: «ما در دنیایی از بوها غوطه‌ور هستیم و سیستم بویایی پیچیده‌ای داریم که آن‌ها را پردازش می‌کنند و درنتیجه بر احساسات و رفتار ما تأثیر می‌گذارند. اما درمقایسه با تحقیقات درمورد فواید دیدن طبیعت، ما نمی‌دانیم که چگونه اثر بوهای طبیعت و نشانه‌های بویایی بر ما تاثیر می‌گذارد.»

براتمن و همکارانش از سراسر جهان راه‌هایی را برای گسترش تحقیقات درمورد اینکه چگونه بوها و رایحه‌های محیط‌های طبیعی بر سلامت و بهزیستی ما تأثیر می‌گذارند، تشریح کردند.

بوی طبیعت

بویایی انسان در هسته‌ خود، یک سیستم تشخیص شیمیایی پیچیده‌ است که دائماً کار می‌کند. بینی مملو از صدها گیرنده بویایی است که حسگرهای شیمیایی پیچیده‌ای دارد. آن‌ها باهم می‌توانند بیش از یک تریلیون رایحه را (آگاهانه یا ناخودآگاه) تشخیص دهند و این اطلاعات مستقیماً به سیستم عصبی برای تفسیر توسط ذهن ما ارسال می‌شود.

دنیای طبیعی یک جریان ثابت از ترکیبات شیمیایی را آزاد می‌کند تا سیستم بویایی ما را مشغول نگه دارد. گیاهان به ویژه ترکیبات آلی فرار یا VOC ترشح می‌کنند که می‌توانند ساعت‌ها یا روزها در هوا باقی بمانند. VOCها عملکردهای زیادی را برای گیاهان انجام می‌دهند، مانند دفع علف‌خواران یا جذب گرده‌افشان. برخی از محققان تأثیر قرارگیری در معرض VOCهای گیاهی را بر روی افراد مطالعه کرده‌اند.

براتمن گفت: «ما بخش‌هایی از تصویر کلی را می‌دانیم. اما چیزهای بیشتری برای یادگیری وجود دارد. ما چارچوبی را پیشنهاد می‌کنیم که براساس تحقیقات مهم بسیاری از افراد دیگر، درمورد چگونگی بررسی پیوندهای صمیمی بین بویایی، طبیعت و رفاه انسان ارائه شده‌ است.»

به گفته نویسندگان مطالعه، تأثیرات ناشی از بوی طبیعت احتمالاً از طریق مسیرهای مختلفی رخ می‌دهد. برخی از ترکیبات شیمیایی، ازجمله زیرمجموعه‌ای از آن‌هایی که از قلمرو نامرئی VOCهای گیاهی هستند، ممکن است ناخودآگاه روی ما اثر بگذارند.

در این موارد، گیرنده‌های بویایی در بینی می‌توانند پاسخی فرعی به مولکول‌هایی را که مردم عمدتاً از وجود آن‌ها بی‌اطلاع هستند، آغاز کنند.

اهمیت فرهنگی بوها

سایر نشانه‌های بویایی آگاهانه دریافت می‌شوند، اما دانشمندان هنوز به‌طور کامل تمام تأثیرات آن‌ها بر سلامت و بهزیستی ما را درک نکرده‌اند.

برای مثال، برخی از رایحه‌ها ممکن است تعابیر «جهانی» برای انسان داشته باشند، مانند بوی خوش یک گل. سایر رایحه‌ها ارتباط نزدیکی با خاطرات خاص دارند، یا تداعی‌ها و تفسیرهایی دارند که براساس فرهنگ و تجربه شخصی متفاوت است.

براتمن می‌گوید: «بویایی واسطه‌ای بین روابط ما با دنیای طبیعی است و مزایایی که از آن دریافت می‌کنیم، اقداماتی چندرشته‌ای است.»

تحقیق درمورد پیوندهای بین حس بویایی ما و تجربیات مثبت با طبیعت نشان می‌دهد اهمیت فرهنگی بوها، ازجمله بوهای طبیعت، می‌تواند در جوامع به هر نسل منتقل شود. یکی از نویسندگان پیشگام در انجام مطالعات بویایی، به ارتباط مردم با رایحه در محیط‌های دست‌ساز و باغ‌های شهری پرداخته است.

سایر نویسندگان نشان داده‌اند که طبیعت امضای خود را در همان هوایی که ما تنفس می‌کنیم باقی می‌گذارد. به‌عنوان مثال، جنگل‌ها محیط شیمیایی پیچیده‌ای را در هوا ایجاد می‌کنند.

پژوهشی توسط جاناتان ویلیامز، در مؤسسه شیمی ماکس پلانک و قبرس نشان می‌دهد که چگونه VOCهای طبیعی می‌توانند در اتمسفر واکنش نشان داده، مخلوط شوند و عواقبی برای محیط‌های بویایی داشته‌ باشند.

عواقب فعالیت‌های انسانی بر روی بوی طبیعت

نویسندگان همچنین خواستار مطالعات بیشتری برای بررسی چگونگی تغییر رد پای بویایی طبیعت توسط فعالیت‌های انسانی هستند. هم از طریق آلودگی که می‌تواند بوهای هوا را تغییر داده یا از بین ببرد و هم از طریق کاهش زیستگاه‌هایی که رایحه‌های مفید منتشر می‌کنند.

براتمن می‌گوید: «فعالیت‌های انسانی در برخی موارد آنقدر سریع محیط را تغییر می‌دهند که ما درمورد این مزایا یاد می‌گیریم درحالی‌که دسترسی به آن‌ها را برای مردم دشوارتر می‌کنیم. از آنجایی که تحقیقات بیشتر این پیوندها را روشن می‌کند، امید ما این است که بتوانیم تصمیمات آگاهانه‌تری درمورد تأثیرات خود بر دنیای طبیعی و ترکیبات آلی فرار ناشی از آن بگیریم.»

ما در محیط‌های شیمیایی زندگی می‌کنیم که طبیعت ایجاد می‌کند. درک بیشتر این موضوع می‌تواند به زندگی بهتر انسان کمک کند و تلاش‌ها برای محافظت از جهان طبیعی را پیش ببرد.