دانشمندان راهی برای مرگ سلول‌های سرطانی مغز در اثر استرس پیدا کرده‌اند

محققان روشی را ابداع کرده‌اند که می‌تواند باعث مرگ سلول‌های سرطانی در اثر استرس شود. تحقیقات آن‌ها در مورد گلیوبلاستوما، یکی از شایع‌ترین تومورهای مغزی بدخیم بزرگسالان، نتایج امیدوارکننده‌ای به‌دست آورده است.

گفته می‌شود که سالانه حدود 19 هزار نفر در اتحادیه اروپا به سرطان گلیوبلاستوما دچار می‌شوند و درمان آن از اوایل دهه 2000 تغییر چندانی نکرده است و همچنان شامل شیمی-درمانی، رادیوتراپی و جراحی می‌شود. همچنین متوسط زمان بقای این بیماران پس از تشخیص بیماری، حدود 15 ماه است.

«اریک شِوِت»، رئیس آزمایشگاه تحقیقات سر‌طان انستیتو ملی تحقیقات بهداشتی و پزشکی فرانسه (INSERM) به یورونیوز توضیح می‌دهد:

«سلول‌های سرطانی اساساً سلول‌های غیرطبیعی هستند که تحت استرس عمل می‌کنند و از مکانیسم‌های مربوط به استرس برای دستیابی به مزایای خود استفاده می‌کنند. مزیت آن‌ها این است که مقاوم‌تر، قوی‌تر و قادر به انتقال هستند؛ بنابراین بهتر می‌توانند استرس‌های اضافی مانند شیمی-درمانی را تحمل کنند.»

سلول‌های گلیوبلاستوما از پروتئینی به نام IRE1 به‌عنوان بخشی از مکانیسم پاسخ به استرس خود استفاده می‌کنند که آن‌ها را در برابر داروهای ضدسرطان مقاوم‌تر می‌کند. بااین‌وجود، محققان به‌دنبال کشف این موضوع بودند که آیا اثرگذاری بر این فرایند می‌تواند سلول‌های سرطانی را ضعیف کند یا خیر. گزارش منتشرشده توسط آن‌ها در مجله iScience نتایج امیدوارکننده‌ای را به‌همراه داشت.

تحقیق جدیدی برای درمان سرطان گلیوبلاستوما با استرس

دانشمندان ابتدا کار خود را با مدل‌های محاسباتی آغاز کردند. آن‌ها حدود 15 میلیون مولکول را بررسی کرده و با انجام شبیه‌سازی‌های خود تلاش کردند تا نحوه واکنش این مولکول‌ها با پروتئین‌های بدن را پیش‌بینی کنند. درنهایت متوجه شدند که یکی از مولکول‌ها با نام Z4P در این زمینه می‌تواند مفید واقع شود.

در مرحله دوم، آن‌ها برای بررسی تأثیر این مولکول بر سلول‌های سرطانی، آزمایش سلولی خود را انجام دادند. به گفته دانشمندان، مولکول Z4P نه‌تنها مقاومت سلول‌های سرطا‌نی را کمتر می‌کند، بلکه از جابه‌جا‌شدن آن‌ها جلوگیری می‌نماید.

درنهایت محققان از این مولکول در ترکیب با دارویی به نام تموزولومید (TMZ) برای هدف قرار‌دادن سلول‌های سرطانی در موش‌ها استفاده کردند. آن‌ها متوجه شدند که این درمان ترکیبی، مقاومت سلول‌های سرطانی در برابر استرس را تضعیف کرده و اندازه تومورها را به میزان قابل‌توجهی کوچک می‌کند.

برای مقایسه، هنگامی که به‌تنهایی از داروی TMZ استفاده شود، تومورها پس از یک دوره زمانی (بین 100 تا 150 روز) برمی‌گردند. اما با ترکیب TMZ و مولکول Z4P، تمام سلول‌های سرطانی ناپدید شده و سرطان موش‌ها حتی پس از 200 روز نیز عود نکرده است.

با وجود این نتایج امیدوارکننده، دانشمندان توضیح داده‌اند که هنوز فاصله زیادی با ایجاد یک داروی جدید برای درمان سرطان فاصله داریم. به گفته شِوِت، احتمالاً تا 15 سال دیگر نیز نمی‌توان براساس این یافته‌ها گزینه درمانی جدیدی برای بیماران به ارمغان آورد.