مقابله با بیماری مالاریا؛ دومین واکسن در کودکان امیدوارکننده ظاهر شد

دانشگاه آکسفورد و مؤسسه سرم هند آخرین مرحله آزمایش واکسن مالاریای خود را پشت سر گذاشتند. این واکسن، که R21 نام دارد، از حدود سه-چهارم موارد علامت‌دار مالاریا در کودکان خردسال جلوگیری کرده است. این نتایج یک آزمایش بالینی بزرگ است و اولین سالی بود که کودکان این واکسن را دریافت کرده بودند.

سه کشور در غرب آفریقا و سازمان جهانی بهداشت تأییدیه استفاده از این واکسن را صادر کرده‌اند. پس از واکسن کمپانی داروسازی GSK، که ماه قبل در کشور کامرون در دسترس قرار گرفت، این دومین واکسن مالاریا است که به تولید انبوه می‌رسد.

بیماری مالاریا، که از طریق پشه‌ها منتقل می‌شود، سالانه جان بیش از نیم میلیون انسان را می‌گیرد. عمده این تلفات در ساکنان آفریقای جنوب صحرا است. هردو واکسن می‌توانند این پتانسیل را داشته باشند که مقابله با این بیماری را وارد مرحله جدیدی کنند.

نتایج آخرین فاز آزمایش بالینی واکسن R21 در ژورنال Lancet منتشر شده است. این آزمایش روی ۴,۸۰۰ کودک چهار تا ۳۶ ماهه در چهار کشور آفریقایی انجام شد. اگر سه دوز واکسن قبل از فصل اوج مالاریا تزریق شود، از ۷۵ درصد موارد ابتلا جلوگیری می‌شود. در مناطقی که مالاریا در تمام سال شایع است، پیشگیری واکسن ۶۸ درصد است.

سازندگان واکسن می‌گویند ایمنی در برابر مالاریا یک سال بعد از تزریق دوزهای اولیه با یک دوز تقویتی حفظ می‌شود. بااین‌حال به‌نظر می‌رسد که درطول زمان ایمنی کاهش خواهد یافت. آزمایش‌های آن‌ها در این زمینه همچنان ادامه دارد.

آن‌ها می‌گویند مقایسه این دو واکسن به‌طور مستقیم فعلاً ممکن نیست. آزمایش‌های بالینی دو واکسن به‌علت متغیرهایی نظیر سن افراد، زمان مطالعه، استفاده از داروهای پیشگیری هم‌زمان با تزریق واکسن و سطح انتقال بیماری در مناطق مختلف تفاوت‌های بنیادی دارند.

با تمام این اوصاف، به‌نظر می‌رسد که عملکرد هر دو واکسن مشابه است، البته شاید R21 کمی بهتر باشد.

اما تفاوت اصلی آن‌ها در این است که R21 ارزان‌تر است. هر دوز این واکسن حدوداً سه دلار قیمت دارد و عرضه‌اش گسترده‌تر است. تا سال ۲۰۲۶، تنها ۱۸ میلیون دوز واکسن GSK عرضه خواهد شد؛ از طرف دیگر، مؤسسه سرم هند تا به امروز ۲۵ دوز واکسن برای امسال تولید کرده. هر واکسن R21 یک بخش کمکی برای تقویت ایمنی بدن دارد که Novavax آن را تولید می‌کند.

سرم می‌گوید مشکلی از لحاظ ظرفیت ندارد. مسئله اصلی این است که واکسن آن‌ها در اسرع وقت به کودکان برسد. همچنین متخصصان باید راه استفاده بهینه از آن را یاد بگیرند؛ یعنی چگونگی استفاده از دوزهای تقویتی و مکمل‌هایی نظیر داروهای پیشگیری و توری‌های خواب.