عوارض عجیب سفر در زمان: بازگشت از گذشته به زمان حال، خاطرات سفر را از بین می‌برد

اگر می‌توانستید در زمان سفر کنید و وقتی به زمان حال بازمی‌گشتید، خاطره سفرتان را به یاد نمی‌آوردید، بازهم این کار را می‌کردید؟ پژوهشی جدید نشان می‌دهد سفر در زمان حتی اگر روزی محقق شود، عوارض جانبی عجیبی دارد؛ مثل اینکه مسافرانِ زمان ممکن است خاطرات سفر خود را از یاد ببرند.

براساس گزارش دیسکاور، برای کسانی که دوست دارند سفر در زمان را تجربه کنند، یک خبر خوب هست، یک خبر بد. خبر خوب این است که فیزیک‌دانان مدت‌هاست متوجه شده‌اند هیچ‌چیز در قوانین فیزیک مانع سفر در زمان نمی‌شود؛ فرقی هم ندارد زمان به جلو برود یا عقب. البته آزمایش ایده‌های مختلف محققان هنوز امکان‌پذیر نیست.

و اما خبر بد: «لورنزو گاواسینو» (Lorenzo Gavassino)، ریاضی‌دان دانشگاه وندربیلت آمریکا، در پژوهش جدید خود عوارض جانبی و ناشناخته سفر در زمان را بررسی کرده است.

چرا سفر در زمان باعث فراموشی می‌شود؟

لورنزو گاواسینو می‌گوید قوانین فیزیک ظاهراً مانع سفر در زمان نمی‌شوند اما اگر چنین چیزی ممکن شود، همین قوانین عواقب عجیبی ایجاد می‌کند؛ مانند اینکه هر انسانی به این سفر برود، نمی‌تواند آن را به خاطر بسپارد. قوانین فیزیک نشان می‌دهد حافظه این شخص به‌محض بازگشت به زمان حال پاک می‌شود.

اما کدام قانون است که مسبب این اتفاق ناامیدکننده می‌شود؟ قانون دوم ترمودینامیک مسئول فراموشی مسافر زمان خواهد بود که می‌گوید آنتروپی یا بی‌نظمی هر سیستمی همیشه طی زمان افزایش می‌یابد. برخلاف تمام قوانین دیگر، این قانون بین طی‌ شدن زمان به جلو و عقب تمایز قایل می‌شود: یک تخم‌مرغ شکسته هرگز سالم نمی‌شود یا شیر و قهوه‌ای را که ترکیب شده‌اند، نمی‌توان دوباره تفکیک کرد.

شاید بپرسید چرا مسافر زمان از آنچه در سفر می‌بیند، با گوشی‌اش فیلم نگیرد و به زمان حال نیاورد تا خاطرات را به یاد بیاورد اما نکته این است که حافظه و مموری گوشی او نیز به حالت اولیه بازمی‌گردد.

برای آنکه سراغ تحلیل‌های نظری گاواسینو برویم، ابتدا باید با «منحنی زمان‌‌وار بسته» یا CTC آشنا شویم. این مفهوم در نسبیت عام مطرح می‌شود که طبق آن، در شرایط خاصی فضازمان حلقه‌هایی را تشکیل می‌دهد. این حلقه‌ها منجر به ایجاد مسیرهایی در فضازمان می‌شوند که از جایی آغاز و دوباره در همان نقطه پایان می‌یابند و امکان سفر به گذشته را فراهم می‌کنند.

نکته اینجاست که اگر بخواهیم از قانون CTC برای سفر در زمان استفاده کنیم، باید تابع دیگر قوانین علمی مانند قانون دوم ترمودینامیک نیز باشیم. گاواسینو در تحلیل‌های خود انسانی را در نظر می‌گیرد که در حلقه CTC به گذشته سفر می‌کند سپس به نقطه اول خود (زمان حال) بازمی‌گردد.

ویژگی کلیدی این سفرِ دایره‌ای این است که آنتروپی باید در ابتدا و انتها یکسان باشد؛ زیرا مسافر به حالت اولیه خود بازمی‌گردد؛ بنابراین اگر آنتروپی طی زمان افزایش یابد، قبل از بازگشت به مقدار اولیه، باید در نقطه‌ای به حداکثر مقدار خود برسد سپس به حالت قبل برگردد؛ به عبارت دیگر، هنگامی که شخصی در امتداد CTC سفر می‌کند، ابتدا از حال به گذشته می‌رود سپس به حال بازمی‌گردد؛ پس آنتروپی او ابتدا باید افزایش یابد، به اوج برسد سپس به همان سطح برگردد.

گاواسینو می‌گوید عواقب عبور از این نقطه حداکثریِ آنتروپی روشن است: «همه فرایندهای ترمودینامیکی، ازجمله فرایندهای بیولوژیکی مانند شکل‌گیری حافظه و پیری معکوس می‌شوند و خاطرات فرد پایان سفر در سفینه فضایی پاک خواهد شد.»

گاواسینو در مقاله خود این ایده را با ریاضیات مکانیک کوانتومی و فضازمان تحلیل کرده است.