دانشمندان راز جسدی 800 ساله از حماسه‌های نورس را کشف کردند

حماسه‌ای باستانی نورس می‌گوید سال 1197 میلادی افرادی به قلعه‌ای به‌ نام سورسبورگ (Sverresborg) در شهر تروندهایم نروژ کنونی حمله کردند و جسد مردی را به چاه انداختند. اکنون، بیش از 800 سال بعد، دانشمندان می‌گویند بقایای اسکلت این مرد و البته راز او را پیدا کرده‌اند. جسد این مرد داستان جالب و پرفرازونشیبی دارد که در ادامه آن را می‌خوانید.

براساس گزارش گاردین، «مایکل مارتین» از دانشگاه علم و صنعت نروژ می‌گوید: «ما هرگز نمی‌توانیم 100 درصد مطمئن باشیم بقایای موجود در چاه متعلق به همان مردی است که حماسه از آن می‌گوید. اما شواهد علمی و غیرمستقیم بسیار قانع‌کننده‌ای وجود دارد. در محکمه‌ای فرضی، اگر شواهد علمی و متن حماسه به هیئت‌منصفه ارائه شود، آن‌ها متقاعد می‌شوند ما قربانی را پیدا کرده‌ایم.»

داستان بقایای جسد مرد حماسه مشهور نروژ

برای فهمیدن داستان جسد مرد باید ابتدا با حماسه Sverris نورس‌ها آشنا شویم. این حماسه زندگی پادشاه جاه‌طلب نروژی «سوره سیگوردسون» (Sverre Sigurdsson) را روایت می‌کند که اواخر قرن دوازدهم میلادی در دوره‌ای از بی‌ثباتی سیاسی و جنگ داخلی بر سریر قدرت تکیه داده بود.

این حماسه 182 بیتی را راهبی ایسلندی زیر نظر پادشاه نوشته است و گزارش‌هایی غنی درباره‌ جنگ‌های مختلف در آن می‌خوانیم. در یکی از قسمت‌های این حماسه، راوی می‌گوید سال 1197، چگونه دشمنان کاتولیک رومی پادشاه به دژ مستحکم او حمله‌ور شدند، قلعه را به غارت و تمام خانه‌های داخل آن را ویران کردند.

در حماسه Sverris آمده است درحالی‌که مدافعان قلعه مشغول غذاخوردن بودند، لشکر محاصره‌کننده که باگلرها (Baglers) نام داشتند، از دری مخفی وارد قلعه شدند . باگلرها «تمام کالاهای موجود در قلعه را بردند و سپس تک‌تک خانه‌هایی را که آنجا بود، سوزاندند. مرده‌ای را گرفتند و با سر به چاه انداختند. سپس چاه را با سنگ انباشتند.»

مورخان مدت‌ها تصور می‌کردند اگر این حادثه واقعاً اتفاق افتاده باشد، مرد مرده یکی از مدافعان قلعه بوده است و مهاجمان به احتمال زیاد برای تحقیر پادشاه یا آلوده‌کردن آب آن را به چاه انداختند. سال 1938، باستان‌شناسان در حفاری چاه، حدود 7 متری پایین شفت اسکلت انسانی را مدفون زیر چندین لایه سنگ پیدا کردند. اما جنگ جهانی دوم فرارسید، ارتش آلمان منطقه را اشغال کرد و این مرد همان جایی که بود، ماند.

سال‌های 2014 و 2016، باستان‌شناسان دیگری حفاری را از سر گرفتند و زیر تپه‌ای از زباله‌ها که نیروهای نازی در چاه ریخته بودند، بقایای مردی بین 30 تا 40 ساله را بیرون آوردند. او حدود 1.75 متر قد داشت. جمجمه مرد که از بدنش جدا شده بود، جراحت شدید و بریدگی‌های تیزی داشت که احتمالاً قبل از مرگش ایجاد شده بود.

دانشمندان با ترکیب داده‌های ادبی، تاریخی، باستان‌شناسی و علمی اکنون اطلاعات زیادی درباره این مرد کشف کرده‌اند. آنها در مقاله خود گفته‌اند تاریخ‌نگاری رادیوکربنی استخوان‌ها سن این جسد را 940 سال تخمین می‌زند (به اضافه یا منهای 30 سال که عمر خود اوست) که مطابق با تاریخ حمله باگلرها به قلعه Sverrisborg است.

محققان با بررسی توالی ژنوم یکی از دندان‌های این مرد دریافتند او موهای بور یا قهوه‌ای روشن و چشمان آبی داشته. مقایسه ژنوم او با نروژی‌های امروزی نشان داد این مرد اهل جنوب نروژ است. این نکته عجیب است؛ زیرا مردان قلعه Sverre اهل مرکز نروژ بودند و محاصره‌کنندگان جنوبی بودند. به همین دلیل ممکن است آنها یکی از افراد خود را به چاه انداخته باشند.

درهرصورت، محققان بر این باورند ممکن است این اولین باری باشد که اطلاعات ژنومی شخصیت خاصی را از یک حماسه توصیف‌شده، بازیابی کرده‌اند. یافته‌های پژوهش محققان در iScience منتشر شده است.