جنگ و صلح در سبد خرید دیجیتال؛ تاثیر جنگ ۱۲ روزه بر رفتار خرید ایرانیان

گزارش جدید سرویس «بینش بازار» دیجی‌کالا نشان می‌دهد که عادات خرید میلیون‌ها ایرانی در دوره دوازده روزه جنگ، به‌طور کامل دگرگون شد. این تغییر رفتار که آینه‌ای از ترس و نگرانی حاکم بر جامعه بود، با جست‌وجوی اقلام اضطراری آغاز شد و درنهایت به موج خرید کالاهای مرتبط با سرگرمی ختم شد. 

این گزارش که یکی از اولین گزارش‌های عمومی منتشر شده از سوی مجموعه بینش بازار دیجی‌کالاست، روایتی داده‌محور از روزهای بحرانی و تأثیر آن بر سبد خرید مردم ارائه می‌کند. این سرویس با ترکیب تحقیقات بازار، گزارش‌های داده‌محور و گزارش‌های آماده، ابزار تصمیم‌گیری استراتژیک در اختیار کسب‌وکارها قرار می‌دهد و مسیر عرضه محصولات و اجرای بازاریابی هوشمند را برای کسب‌وکارها هموار می‌سازد.

در زمان بحران و ترس، اولین غریزه انسان، تلاش برای زنده ماندن است. در این شرایط، مردم فقط به فکر تهیه وسایل ضروری مثل آب، غذا و ابزارهای موردنیاز برای شرایط اضطراری می‌افتند و تمام نگرانی‌ها به حفظ امنیت خود و خانواده‌شان محدود می‌شود. طبیعتاً در چنین وضعیتی، کسی به فکر سرگرمی و تفریح نیست و تمام تمرکز روی پشت سر گذاشتن خطر است.

اما همین که آرامش به جامعه برمی‌گردد و خطر رفع می‌شود، رفتار مردم هم تغییر می‌کند. افراد برای اینکه استرس و فشار روانی آن روزهای سخت را فراموش کنند، به سراغ کارهایی می‌روند که به آن‌ها حس خوب و بازگشت به زندگی عادی را بدهد. خرید وسایل سرگرمی یکی از اولین قدم‌ها برای این کار است؛ انگار مردم با این خریدها به خودشان یادآوری می‌کنند که دوره سختی تمام شده و دوباره زمان بازگشت به زندگی رسیده است.

روزهای کنسرو و نان خشک

آمار دیجی‌کالا به‌خوبی نشان می‌دهد که در آن روزها، بسیاری از مردم خود را برای مواجهه با یک وضعیت بحرانی آماده می‌کردند. در صدر این آمادگی‌ها، نگرانی از قطعی احتمالی برق قرار داشت؛ به‌طوری‌که جست‌وجوی «شارژر خورشیدی» با رشد خیره‌کننده ۱۲۴۵ درصدی روبه‌رو شد.

در کنار آن، تأمین مواد غذایی بادوام نیز در اولویت بود و جست‌وجوی کالاهایی مانند «کنسرو» با ۹۶۹ درصد و «نان خشک» با ۸۵۵ درصد افزایش، نشان می‌دهد که بسیاری در حال تکمیل کردن «کوله شرایط اضطراری» خود از طریق خرید آنلاین بودند.

به نظر می‌رسد نگرانی از بسته شدن داروخانه‌ها در شرایط بحرانی، بسیاری از مردم را به سمت خرید آنلاین اقلام پزشکی و بهداشتی سوق داد. در این میان، «نوار تست قند خون» با رشد فروش چشمگیر ۲۹۶ درصدی، به پرفروش‌ترین کالای گروه سلامت و زیبایی دیجی‌کالا تبدیل شد. همچنین افزایش شدید بازدید از محصولاتی مانند «زیرانداز بهداشتی» (۸۴ درصد) و «ضدعفونی‌کننده» (۷۸ درصد) نشان‌دهنده اولویت یافتن مسائل بهداشتی در آن دوره بود.

این موج نگرانی تنها به سلامت محدود نشد و به حوزه دارایی‌ها نیز کشیده شد. در گروه کالاهای دیجیتال، «کیف پول سخت‌افزاری» با رشد فروش ۲۱۸ درصدی، صدرنشین پرفروش‌ها شد. این آمار نشان می‌دهد که در شرایط عدم قطعیت، کاربران به دنبال راهی امن برای حفظ سرمایه‌های دیجیتال خود در برابر تهدیدهایی مانند هک صرافی‌های آنلاین بوده‌اند.

بازگشت به زندگی

فصل دوم گزارش دیجی‌کالا به بررسی شرایط پس از بحران (بازه ۶ تا ۲۴ تیرماه) می‌پردازد. آمار این دوره به‌وضوح نشان می‌دهد که چگونه جامعه پس از گذر از التهاب، تمایل شدیدی برای بازگشت به زندگی عادی و جبران روزهای سخت از خود نشان داد.

با پایان یافتن دوره جنگ، رفتار خرید مردم به‌سرعت از نیازهای اضطراری به سمت سرگرمی تغییر مسیر داد. بارزترین نشانه این تغییر، رشد باورنکردنی ۳۲۰۰ درصدی جست‌وجو برای «عروسک لبوبو» بود که این کالا را به پرجست‌وجوترین عبارت در دیجی‌کالا تبدیل کرد. این چرخش ناگهانی نشان می‌دهد که چگونه توجه جامعه از اقلام بقا، به سمت ترندهای جهانی و تفریحی معطوف شد.

بازار بازی و سرگرمی نیز شاهد رشد چشمگیری بود؛ به‌طوری‌که جست‌وجوی «کنسول بازی» ۸۵۲ درصد افزایش یافت. در بخش فروش نیز «دسته بازی» (با رشد ۱۰۲ درصدی) و «بازی‌های کنسول» (با رشد ۹۳ درصدی) پرفروش‌ترین کالاهای دیجیتال شدند. در همین حال، افزایش بازدید از «لپ‌تاپ» (۳۰ درصد) و «ساعت هوشمند» (۲۲ درصد)، در کنار افت شدید فروش کالاهای بحران‌محور مانند مودم و کیف پول سخت‌افزاری، سیگنال واضحی از بازگشت مردم به روال عادی زندگی بود.

گزارش دیجی‌کالا به‌خوبی نشان می‌دهد که چگونه در شرایط بحرانی، هرم نیازهای جامعه به سمت «بقا» و «امنیت» تغییر شکل می‌دهد و اولویت‌های روزمره جای خود را به نیازهای اساسی می‌دهند. با این حال، مهم‌ترین یافته این گزارش، سرعت بازگشت جامعه به روال عادی است؛ تغییری که نشان‌دهنده انعطاف‌پذیری و تمایل بالای مردم برای عبور از بحران است.

گزارش کامل دیجی‌کالا را می‌توانید از اینجا دریافت کنید.