یادگیری برنامه نویسی را از کجا شروع کنم؟

سا‌ل‌ها پیش در یک کلیپ، یکی از مهندسان نرم‌افزار معروف ادعا کرده بود که اگر شما تنها خواندن و نوشتن بلد باشید، می‌توانید به سراغ یادگیری برنامه‎ نویسی بروید. استیو جابز هم معتقد بود که تمام مردم باید برنامه نویسی کردن را یاد بگیرند به این خاطر که انجام این کار نحوه تفکر را به ما یاد می‌دهد.

بله! درست شنیدید! برنامه‎نویسی کردن به خاطر ماهیت خود، نحوه تفکر و پیدا کردن راه‎حل را در سایر جنبه‌های زندگی تقویت خواهد کرد. برای مثال همه‎ی ما از کودکی اعداد اول را حفظ کرده‎ایم (2و3و5و7و...). اما اگر بخواهیم به عنوان یک برنامه‌نویس به موضوع نگاه کنیم، قضیه بسیار متفاوت خواهد بود. شما باید ویژگی منحصر‌به‌فرد این اعداد را پیدا کنید و سعی کنید این مسئله را به ماشینی تفهیم کنید که جز 0 و 1 چیزی نمی‌فهمد. با ما همراه باشید تا اهمیت یادگیری این مهارت بیشتر آشنا شوید.

مزایای یادگیری برنامه نویسی

با این که اکثر افراد فکر می‌کنند که برنامه نویسی صرفا برای افراد باهوش است که از تعامل با سایر انسان‎ها فراری‌اند و می‎خواهند کل زندگی خود را در یک اتاق کوچک و با یک کامپیوتر و اتصال به اینترنت بگذرانند، اما واقعیت بسیار متفاوت است. هر فردی که تمایل به حل مسئله در زندگی خود داشته باشد می‎تواند برنامه‎نویس خوبی هم باشد. تنها کمی علاقه و تلاش نیاز دارد تا راه خود را پیدا کند. اما مزایای یادگیری برنامه نویسی چیست؟

• رشد تفکر خلاقانه: شاید برای‎تان جالب باشد اگر بدانید که برنامه‎نویسی مانند یک هنر است؛ هنری که به واسطه‎ی آن خلاقیت شما نمودار خواهد شد. احتمالا طی مسیر یادگیری برنامه نویسی به مسائلی برمیخورید که فقط و فقط توسط خود شما به وجود آمده‎اند و توسط خود شما حل خواهند شد.
• افزایش مهارت حل مسئله: شروع برنامه نویسی با مفهومی به نام الگوریتم یا فلوچارت همراه است. این مفهوم به شما یاد می‎دهد که چگونه از صفر تا صد مفهوم را بفهمید و درک کنید. در واقع شما با تبدیل یک مسئله بزرگ به قطعات کوچکتر و حل همان قطعات کوچک در نهایت به راه حل نهایی خواهید رسید.
• شانس بالای یافتن مشاغل بهتر: این روزها تعداد مشاغلی که در حوزه‌ی IT، مهندسی نرم‎افزار، هوش مصنوعی و ... وجود دارد بسیار بالاست. افراد با یادگیری برنامه نویسی می‎توانند برای پذیرش در این فرصت‎های شغلی درخواست بدهند و یا این که در کنار شغل دیگر خود به یادگیری برنامه نویسی بپردازند و برای آینده برنامه ریزی مطلوب‎تری داشته باشند.  

چهارده گام موثر در یادگیری برنامه نویسی

بسیاری از ما که دقیقا نمی‎دانیم چه شغلی را دوست داریم یا برای چه کاری ساخته شده‎ایم، از احساساتی همچون تلف شدن عمرمان زجر می‎کشیم. اما خوب است بدانید آدم‎های بسیاری در سراسر دنیا همین حس را دارند و صرفا با آزمون و خطا توانسته‎اند مسیر مورد علاقه‎ی خود را پیدا کنند. به همین خاطر در اینجا تعدادی از گام‎های موثر در یادگیری برنامه‎ نویسی را بیان خواهیم کرد.

1. شروع کردن: بهتر است به جای این که مدت‎های طولانی به این فکر کنید که به برنامه نویسی علاقه دارید یا نه، آن را شروع کنید. استفاده از یک دوره آنلاین یا شرکت در یک کلاس آموزش برنامه‎نویسی می‎تواند انتخاب خوبی باشد.
2. زود خسته نشدن: فرقی نمی‎کند که می‎خواهید برنامه‎نویسی یاد بگیرید یا کیک‎پزی، در هر صورت اگر نتوانید صبر پیشه کنید و در برابر ارورهای عجیب‎وغریب یا کرختی مقاومت کنید، احتمالا هرگز در کاری پیشرفت آنچنانی نخواهید کرد.
3. کتاب خواندن: با این که استفاده از دوره‎های آموزشی می‎تواند بسیار مفید باشد اما خواندن کتاب خوب به یادگیری شما عمق می‎دهد و اگر به زبان اصلی باشد، شما را با دانش روز دنیا آشنا خواهد کرد.
4. تماشای فیلم‎های آموزشی: فیلم‎های آموزشی اصولا از آخرین تکنولوژی‎ها و راهکارها برای آموزش برنامه نویسی به شما استفاده می‎کنند. یک مدرس خوب پیدا کنید و سعی کنید ویدیوهایش را چند بار ببینید.
5. یادگیری پارادایم‎های مختلف برنامه نویسی: برنامه‎نویسی شیءگرا، تابعی، رویه‎ای، دستوری و... از جمله پارادایم‎های برنامه‎نویسی است که بهتر است یک برنامه‎نویس از آن‎ها مطلع باشد.
6. نشان‎دادن کد به بقیه: یادتان باشد که کدهای‎ شما همواره باید در معرض دید بقیه قرار بگیرد تا نقد شده و اشکالات آن اصلاح گردد.
7. نوشتن کدهای ساده: در یادگیری برنامه نویسی یک اصل مهم وجود دارد؛ هر چه ساده‎تر کد بزنید، بهتر است.
8. متفاوت بودن: با این که الگوبرداری خوب است اما اگر حتی یک کد را کپی کردید، سعی کنید تغییرات مفید و مثبتی در آن ایجاد کنید.
9. یادگیری زبان: با این که تعداد منابع فارسی بی‎شمار است اما در نهایت باید بدانید که زبان بین‎المللی انگلیسی است و آخرین منابع اطلاعاتی به این زبان عرضه می‏شوند.
10. عضو شدن در فوروم‎ها: فوروم‎های برنامه‎نویسی بهترین مکان برای نشان دادن کدهای‎تان به بقیه است. حتما با محیط آن‎ها آشنایی پیدا کنید. بعد از مدتی با فوروم استک اور فلو آشنا خواهید شد. بنابراین نام آن را از همین حالا به خاطر بسپارید.
11. آشنایی با گیت‎هاب: گیت‎هاب محلی برای نگهداری و به اشتراک‎گذاری کدهای شماست. حتما زمانی را به یادگیری آن اختصاص دهید.
12. استفاده از یک سیستم‎عامل دیگر: شاید تا به حال با سیستم‎عاملی غیر از ویندوز آشنایی نداشته باشید اما خوب است بدانید که سیستم‎عامل‎های دیگری از خانواده لینوکس وجود دارند که بهترین انتخاب برای برنامه‎نویسی هستند.
13. اختصاص زمان برای یادگیری: حتی اگر تمام دوره‎ها را گذراندید و حالا خودتان را یک برنامه‎‎نویس می‎دانید؛ بهتر است که یادگیری برنامه نویسی را متوقف نکنید. برنامه‎نویسی همواره در حال تغییر است و شما باید همگام با آن شوید.
14. توجه به سلامتی: در نهایت لازم است بگوییم که سلامتی شما مهم‎ترین دارایی‎تان است. ساعات‎ طولانی پشت سیستم نشستن می‎تواند برای سلامتی شما مضر باشد. حتما زمانی را به ورزش و فعالیت‎های سالم اختصاص دهید.

بهترین سن برای شروع یادگیری برنامه نویسی

تقریبا از همان زمان که خواندن و نوشتن می‎آموزید تا دوره‎ای که رنگ‎دانه‎های موهای‎تان به صورت کامل از بین می‎رود، می‎توانید یادگیری برنامه نویسی را شروع کنید. هیچ محدودیتی وجود ندارد. اما نکته اینجاست که اگر فرزند شما یا کودک و نوجوانی در اطراف شما وجود دارد، بهتر است شروع برنامه نویسی را هر چه سریع‎تر انجام دهید. یادگیری برنامه نویسی به کودکان ذهن آن‎ها را خلاق‎تر و در نهایت مسیر موفقیت آن‎ها را آسان‎تر خواهد کرد.

بهترین منابع یادگیری برنامه نویسی برای کودکان و نوجوانان

اسکرچ یکی از بهترین برنامه‎ها برای آموزش برنامه‎نویسی به کودکان است که با هدف ایجاد انگیزه و علاقه‎ی بیشتر به وجود آمده. در این برنامه کودک اقدام به نوشتن کد نمی‎کند یا با یک صفحه‎ی سیاه و سفید ترسناک مواجه نخواهد شد. بلکه با استفاده از المان‎های بصری و بازی علاوه بر سرگرم‎شدن، با مفاهیم برنامه‎ نویسی و گام‎های آن آشنا خواهد می‎‏شود.

اسکرچ با ساختار Drag and Drop خود به کودکان کمک خواهد کرد تا انواع بازی‎ها و تصاویر متحرک یا انیمیشن را بسازند. به نظر می‌رسد آموزش برنامه نویسی برای کودکان با استفاده از اسکرچ بهترین گزینه است.

در مقابل نوجوانان می‎توانند از گزینه‎های پیشرفته‎تری همچون SoloLearn استفاده کنند که فضای مناسب‎تری برای آن‎هاست و به تبع آن پیچیدگی‎های بیشتری دارد تا حوصله‎ی نوجوانان را سر نبرد.

بهترین زبان برای شروع برنامه نویسی چیست؟

اگر این سوال را از یک متخصص برنامه نویسی بپرسید، احتمالا عصبانی خواهد شد. برنامه‎نویسان حرفه‎ای اغلب می‎گویند که شما باید بر اساس علاقه‎مندی خود زبان مناسب را پیدا کنید. برای مثال اگر دوست دارید که برای موبایل برنامه‎نویسی کنید، پس بهتر است جاوا یاد بگیرید. اگر تمایل زیادی به فعالیت در حیطه‎ی هوش مصنوعی دارید، پایتون گزینه‎ی بهتری برای شماست. اگر به دنبال طراحی فرانت هستید، بهتر است سراغ زبان‎های Front-end مانند جاوا اسکریپت بروید.

اما اگر بخواهیم کمی همدلانه‎تر برخورد کنیم، در صورتی که آغاز کارتان است و از دنیای کامپیوتر هیچ‎چیزی نمی‎دانید می‎توانید یادگیری برنامه نویسی را با HTML و CSS آغاز کنید. با این که این دو زبان برنامه‌نویسی نیستند اما می‎توانند شما را با فضای IT آشنا کنند. بعد از آن می‎توانید سراغ گزینه‎های دیگری مانند پایتون بروید. همچنین برای کودکان هم بهترین گزینه استفاده از اسکرچ است.

مزایای یادگیری برنامه نویسی برای کودکان و نوجوانان

در حالی که در کشورهای پیشرفته بخش قابل توجهی از مردم برای یادگیری برنامه نویسی کودکان زمان صرف می‎کنند، اما این موضوع در کشور ما چندان آشنا نیست. خوب است بدانید که برنامه نویسی کودکان بسیار مهم است و می‎تواند برای آینده‎ی آن‎ها نه تنها در مسیر شغلی بلکه در سایر شئون زندگی هم تاثیرگذار باشد. تقویت مهارت حل مسئله، انعطاف‎پذیری، تقویت اعتماد‎به‎نفس، رشد خلاقیت، سرگرمی، تقویت مهارت‎های ریاضی و منطقی، تقویت زبان انگلیسی، ایجاد پشتکار، آشنایایی با فضای کامپیوتری و هوش مصنوعی، افزایش قدرت تصمیم‎گیری و... از جمله مزایای آموزش برنامه نویسی به کودکان است.

شروع آموزش برنامه نویسی برای کودکان و نوجوانان در آکادمی یاسان

یاسان یکی از مجموعه‎های آموزش برنامه نویسی برای کودکان است که سعی می‎کند با استفاده از ابزارهای تعاملی و بصری و بر اساس آموزش‎هایی که به صورت تکی بین دانش‎آموز و مربی و آموزش گروهی برگزار می‎گردد، مفاهیم برنامه‎نویسی، شیوه تفکر خلاقانه و هدفمند، تکنولوژی و مهارت‎های ارتباطی را در آن‎ها تقویت کند.

در یاسان تفکر سنتی آموزش وجود ندارد. مربیان این مجموعه به خوبی می‎دانند که یادگیری برنامه نویسی به کودکان به عوامل مختلفی مانند سن، روحیات و شرایط وی بستگی دارد. به همین خاطر متدهای آموزشی‎ خود را برای هر دانش‌آموز به صورت اختصاصی پیاده‎سازی خواهند کرد.