تفاوت دوره مهندسی شبکه (MCSE) و مدیریت شبکه (MCSA) مایکروسافت در چیست؟

در دنیای فناوری اطلاعات، شرکت مایکروسافت یکی از بزرگ‌ترین ارائه‌ دهندگان راهکارهای نرم‌ افزاری، سیستم‌ های عامل و پلتفرم‌ های سازمانی است. این شرکت برای افرادی که قصد دارند به‌ صورت حرفه‌ای در حوزه‌ های مختلف شبکه، سیستم‌ های عامل و خدمات سازمانی فعالیت کنند، مدارک بین‌ المللی مختلفی طراحی کرده است. در این میان، دو مدرک پرطرفدار یعنی MCSA (Microsoft Certified Solutions Associate) و MCSE (Microsoft Certified Solutions Expert) همواره مورد توجه متخصصان و کارفرمایان بوده‌اند. در این مقاله به بررسی دقیق تفاوت‌ های این دو مدرک، کاربردها، سطوح تخصصی، مسیر یادگیری و وضعیت فعلی آن‌ ها می‌ پردازیم.

بخش اول: تاریخچه مدارک مایکروسافت

مایکروسافت برای نخستین بار در دهه ۱۹۹۰ میلادی اقدام به راه‌ اندازی ساختار صدور مدارک حرفه‌ای خود کرد. در ابتدا این مدارک با هدف اعتباربخشی به متخصصانی طراحی شدند که توانایی طراحی، پیاده‌ سازی، مدیریت و پشتیبانی از محصولات مایکروسافت را دارند. از جمله اولین مدارک می‌توان به MCSE (Microsoft Certified Systems Engineer) اشاره کرد که با معرفی ویندوز NT و ویندوز ۲۰۰۰ به شهرت رسید.تا سال 2016 تقریبا همه دوره های آموزش شبکه مایکروسافت با عنوان دوره آموزشی MCSA مایکروسافت معرفی می شدند.در سال‌ های بعد، با تغییرات در محصولات و فناوری‌ های مایکروسافت، ساختار این مدارک چندین مرتبه بازطراحی شد. در سال ۲۰۱۲، مایکروسافت سیستم صدور مدارک خود را به‌ صورت بنیادین تغییر داد. مدارک MCSA، MCSD و MCSE به‌ عنوان ساختار جدید معرفی شدند:

• MCSA در نقش مدرک پایه و سطح Associate برای راه‌ اندازی و مدیریت سیستم‌ ها و سرویس‌ ها مطرح شد.
• MCSE به‌ عنوان مدرک پیشرفته‌ تر و سطح Expert برای طراحی و توسعه راهکارهای سازمانی معرفی گردید.

بخش دوم: معرفی مدرک MCSA

مدرک MCSA یا Microsoft Certified Solutions Associate، یک مدرک در سطح پایه تا متوسط است که برای متخصصانی طراحی شده که می‌خواهند در نقش‌ هایی مانند مدیر شبکه، پشتیبان سیستم‌ ها و تکنسین‌های IT فعالیت کنند. این مدرک معمولاً اولین قدم برای ورود به مسیر مهندسی شبکه مایکروسافت به شمار می‌رود.

ویژگی‌ های مدرک MCSA:

• تأکید بر مهارت‌ های فنی پایه و متوسط در راه‌ اندازی و نگهداری سیستم‌ های مایکروسافتی
• پوشش مفاهیمی مانند نصب و پیکربندی ویندوز سرور، مدیریت Active Directory، DHCP، DNS، Group Policy و ...
• نیازمند گذراندن چند آزمون (معمولاً ۲ تا ۳ آزمون) بسته به نسخه ویندوز سرور یا محصول مربوطه
• پیش‌نیاز ورود به مدرک MCSE

برخی مسیرهای پرطرفدار MCSA:

• MCSA: Windows Server 2012
• MCSA: Windows Server 2016
• MCSA: Office 365
• MCSA: SQL Server

بخش سوم: معرفی مدرک MCSE

مدرک MCSE یا Microsoft Certified Solutions Expert یک گواهینامه پیشرفته‌ تر نسبت به MCSA است. این مدرک برای افرادی مناسب است که می‌ خواهند در نقش‌ های تخصصی‌ تر مانند مهندسی ارشد شبکه، معمار زیرساخت‌ های سازمانی، مشاور فناوری اطلاعات و مدیر پروژه‌ های بزرگ IT فعالیت کنند. دوره MCSA و MCSE سالها به عنوان دوره های اصلی آموزش مایکروسافت در حوزه شبکه مطرح بودند.

ویژگی‌ های مدرک MCSE:

• تمرکز بر طراحی، پیاده‌ سازی و بهینه‌ سازی راهکارهای جامع سازمانی با استفاده از فناوری‌ های مایکروسافت
• نیازمند داشتن مدرک MCSA به‌ عنوان پیش‌نیاز
• شامل یک یا چند آزمون تخصصی برای کسب عنوان MCSE
• امکان انتخاب مسیرهای تخصصی مانند Cloud Platform and Infrastructure، Productivity، Data Management and Analytics و ...

تفاوت کلیدی:
MCSA تمرکز بر پیاده‌ سازی و مدیریت دارد، در حالی که MCSE تمرکز بر طراحی، تحلیل و توسعه راهکارهای جامع دارد.

بخش چهارم: مقایسه‌ جامع MCSA و MCSE

ویژگی‌ها	MCSA	MCSE
سطح تخصص	متوسط (Associate)	پیشرفته (Expert)
هدف مدرک	پیاده‌ سازی، مدیریت و پشتیبانی سیستم‌ ها	طراحی و بهینه‌ سازی راهکارهای سازمانی
پیش‌نیاز	ندارد	داشتن مدرک MCSA
تعداد آزمون‌ ها	معمولاً ۲ تا ۳ آزمون	معمولاً ۱ آزمون تخصصی
موقعیت‌ های شغلی	تکنسین شبکه، مدیر سیستم، Helpdesk	مهندس شبکه، مشاور IT، مدیر پروژه‌ های IT
اعتبار بین‌ المللی	متوسط	بالا
مسیر یادگیری	شروع مسیر مایکروسافتی	ادامه مسیر و تخصص‌ گرایی

بخش پنجم: وضعیت فعلی مدارک MCSA و MCSE

مایکروسافت از سال ۲۰۲۱ تصمیم گرفت ساختار صدور مدارک سنتی خود را کنار بگذارد و به‌ جای آن، مدارک مبتنی بر نقش (Role-Based Certifications) را ارائه دهد. به‌ همین دلیل مدارک MCSA و MCSE به‌ طور رسمی بازنشسته شدند.

مدارک جایگزین:

• Microsoft Certified: Azure Administrator Associate
• Microsoft Certified: Azure Solutions Architect Expert
• Microsoft 365 Certified: Modern Desktop Administrator Associate

هر یک از این مدارک بر اساس نقش‌ های شغلی خاص طراحی شده‌اند و تمرکز آن‌ ها بیشتر بر خدمات ابری و راهکارهای مدرن مایکروسافت است. اما با این وجود، مدارک MCSA و MCSE همچنان در بسیاری از رزومه‌ ها و آگهی‌ های استخدامی دارای اعتبار هستند.

بخش ششم: مسیر یادگیری برای آموزش MCSA

برای شروع مسیر آموزش MCSA پیشنهاد می‌شود ابتدا با مفاهیم پایه شبکه، مدل OSI، مفاهیم TCP/IP و آشنایی با ویندوز سرور آشنا شوید. سپس می‌توانید وارد یادگیری مباحثی مانند:

• نصب و پیکربندی Windows Server
• مدیریت Active Directory و Group Policy
• راه‌ اندازی سرویس‌ هایی مانند DHCP، DNS، WSUS
• مدیریت فایل‌ ها و دسترسی‌ ها
• تهیه نسخه پشتیبان، Restore و مانیتورینگ سرورها

آموزش MCSA پایه‌ گذار دانش فنی بسیاری از متخصصان شبکه است و حتی با وجود بازنشستگی رسمی این مدرک، همچنان درک دقیق آن برای ورود به دوره‌های پیشرفته مانند MCSE یا مدارک جدید Azure بسیار حیاتی است.حتی این روزها با معرفی شدن سرویس آژور ، مباحث برنامه نویسی مایکروسافت هم در قالب آموزش برنامه نویسی آژور به مباحث شبکه اضافه شدند و باعث جذابیت بیشتر این سری از آموزش ها شده اند.

نتیجه‌ گیری

اگر به‌ دنبال ورود حرفه‌ای به دنیای شبکه و زیرساخت‌ های مایکروسافت هستید، شناخت تفاوت MCSA و MCSE برای شما حیاتی است.

• MCSA نقطه‌ شروع مسیر یادگیری و مهارت‌ اندوزی در حوزه مدیریت شبکه‌های مایکروسافتی است،
• MCSE سطح بالاتری از تخصص و توانایی طراحی راهکارها را از شما می‌طلبد.

هرچند این مدارک دیگر به‌ صورت رسمی ارائه نمی‌شوند، اما همچنان دانستن محتوای آن‌ ها برای درک معماری شبکه‌ های ویندوزی ضروری است. آموزش MCSA می‌تواند مسیر شغلی شما را در حوزه فناوری اطلاعات پایه‌ گذاری کرده و فرصت‌ های شغلی ارزشمندی را در اختیارتان قرار دهد.