پژوهش جدید: پشه‌ها با تشخیص اشعه مادون‌قرمز طعمه خود را ردیابی می‌کنند

پشه‌ها معمولاً به بو، تنفس و پوست انسان‌ها واکنش نشان می‌دهند؛ برای مثال پوست بدن مانند نشانه‌ای نئونی عمل می‌کند و پشه‌ها آن را سیگنالی برای طعمه خود می‌بینند. مطالعه جدیدی نشان می‌دهد حشرات از حسگرهای مادون‌قرمز شاخک‌هایشان برای شناسایی طعمه بهره می‌برند.

پشه‌ها عمدتاً ناقل بیماری‌های مختلفی هستند؛ در فصل تابستان جاری کشورهای مختلفی با پدیده پشه آئدس مواجه شدند که بیماری‌هایی مانند تب دنگی، تب زرد، ویروس زیکا و مالاریا نتیجه گزش نیش همین پشه‌ها هستند.

شناسایی انسان توسط پشه‌ها با حسگرهای مادون‌قرمز

به‌ گزارش ساینس‌الرت، محققان دانشگاه کالیفرنیا (UCSB) به این موضوع پی برده‌اند که حشرات از حسگرهای مادون‌قرمز و نشانه‌های دیگری مانند کربن‌دی‌اکسید (CO2) بازدم برای تعیین محل فرود خود روی بدن و نیش‌زدن استفاده می‌کنند.

«نیکولاس دِبووبیِن»، زیست‌شناس مولکولی دانشگاه کالیفرنیا، می‌گوید پشه آئدس قدرت بالایی در یافتن طعمه دارد. او توضیح می‌دهد که این پشه‌ها حس بویایی قدرتمندی دارند و در شرایط نامتعادل مثل وزش باد شدید هم می‌توانند طعمه خود را کامل تشخیص دهند. از طرفی، استفاده از حسگرهای مادون‌قرمز پشه‌ها را از یافتن قطعی سوژه مدنظرشان مطمئن می‌کند.

ازآن‌جایی‌که فقط پشه‌های ماده خون انسان را می‌مکند، دانشمندان ۸۰ پشه ماده را یک الی سه هفته در قفس‌هایی نگهداری کردند تا واکنش آن‌ها را به صفحات مختلف ترمودینامیکی (با دمای ۳۴ درجه معادل دمای پوست بدن و دمای ۲۹.۵ درجه معادل دمای محیط در تابستان)، غلظت کربن‌دی‌اکسید بدن و بوی انسان بررسی کنند. همچنین نحوه جستجوی پشه‌ها برای طعمه را زیر ذره‌بین قرار دادند.

آن‌ها به نتیجه رسیدند که وقتی فقط یکی از نشانه‌های نام‌برده در معرض دید این حشرات قرار گرفت، چندان واکنشی به سوژه نشان ندادند. اما با اضافه‌ شدن پرتوهای مادون‌قرمز در کنار کربن‌دی‌اکسید و بو، تمایل آن‌ها برای یافتن طعمه دوبرابر شد. «کریگ مونتل»، نوروبیولوژیست دانشگاه کالیفرنیا، می‌گوید هیچ نشانه‌ای به‌تنهایی نمی‌تواند پشه‌ها را تحریک به جستجو کند و ترکیبی از این عوامل است که این موجودات را به نیش‌زدن وامی‌دارد.

از طرفی، زمانی که ژن پروتئین حساس به دما، TRPA1، از شاخک‌های پشه‌ها حذف شد، آن‌ها نمی‌توانستند اشعه‌های مادون‌قرمز را تشخیص بدهند. این مسئله نشان می‌دهد ژن‌ درون حسگرها نیز نقش مهمی در یافتن سوژه ایفا می‌کند.

با این تفاسیر، می‌توان گفت پوشیدن لباس‌های آستین‌بلند راه مناسبی برای جلوگیری از ردیابی‌ شدن با حسگرهای مادون‌قرمز پشه‌ها و جلب توجه آن‌هاست. نیکولاس دبیوبین با تأکید بر خطر پشه‌ها برای سلامتی انسان، اظهار می‌کند که این پژوهش در یافتن و توسعه روش‌های جدید کنترل بیماری‌های ایجادشده توسط پشه‌ها به دانشمندان کمک می‌کند.

نتیجه پژوهش حاضر در ژورنال نیچر منتشر شده است.