سایدلودینگ اپ‌ها در آیفون؛ هرآنچه باید از تغییر بزرگ iOS بدانید

با حضور قابلیت سایدلودینگ در iOS 17.4، کاربران اتحادیه اروپا می‌توانند برنامه‌های مدنظرشان را از منابعی به‌جز اپ استور دانلود و نصب کنند. این تغییر که در راستای پیروی از قانون بازارهای دیجیتال (DMA) صورت گرفته است، محدودیت‌های سابق در بارگیری برنامه‌ها را از بین می‌برد و آزادی عمل بیشتری در استفاده از آن‌ها به کاربران می‌دهد.

سایدلودینگ، مزایا و معایب

بارگذاری جانبی یا سایدلودینگ، به کاربران اتحادیه اروپا اجازه می‌دهد که برنامه‌های خود را از منابع شخص ثالث دانلود کنند و دیگر با محدودیت‌های اپ استور اپل سروکله نزنند. این قابلیت مدت‌هاست که در دستگاه‌های اندرویدی حضور دارد و طیف عظیمی از اپلیکیشن‌ها را در دسترس قرار می‌دهد، اما اپل به‌دلایل امنیتی از ارائه چنین قابلیتی پرهیز کرده بود. 

اگرچه استدلال کوپرتینویی‌ها صحیح به‌نظر می‌رسد، اما منتقدان باور داشتند که چنین رویکردی مانع از نوآوری و رقابت می‌شود و حق انتخاب را از کاربران سلب می‌کند. حالا قانون بازارهای دیجیتال یا به‌اختصار DMA،‌ سازندگان موبایل‌ ازجمله اپل را وادار ساخته است تا شرایط را برای نصب برنامه‌ها از منابع شخص ثالث فراهم کنند. 

از مزایای سایدلودینگ می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:‌

• دسترسی به برنامه‌هایی که در اپ استور حضور ندارند
• حق انتخاب بیشتر در نصب و کنترل اپلیکیشن‌های نصب‌شده 
• ظهور استورهای اپلیکیشن جدید که طیف گسترده‌تری از برنامه‌ها را نسبت به اپ‌ استور اپل ارائه می‌دهند

علی‌رغم ویژگی‌های بالا، نگرانی‌هایی پیرامون سایدلودینگ وجود دارد که برخی کاربران را نسبت به دانلود اپلیکیشن‌ها از منابع شخص‌ ثالث به‌ شک انداخته است. برای مثال، برنامه‌های نصب‌شده از سایر اپ‌ استورها می‌تواند گوشی و داده‌های شما را در معرض بدافزار و کدهای مخرب قرار دهد. البته برای حل این موضوع، اپل قابلیتی را به‌کار گرفته است که به اسکن برنامه‌های نصب‌شده می‌پردازد و درصورت کشف بدافزار یا موارد ناایمن، راه‌اندازی برنامه را متوقف و نصب سایر برنامه‌ها را از آن اپ‌ استور مسدود می‌کند. 

طبق دستورالعمل منتشرشده در وب‌سایت توسعه‌دهندگان اپل، برخی ویژگی‌های iOS مانند کنترل والدین، اسکرین‌تایم و Spotlight با حضور برنامه‌های اپ استورهای شخص ثالث هم در دسترس هستند. البته تعداد دیگری از برنامه‌ها مانند Ask to Buy و محدودیت‌های خرید درون‌برنامه با این برنامه‌ها کار نمی‌کنند. 

سایدلودینگ در اروپا

قابلیت بارگذاری جانبی تنها برای کاربران اتحادیه اروپا در دسترس است و اپل به‌دلیل نگرانی‌های امنیتی، اجازه حضور آن را در سایر مناطق نمی‌دهد. آمریکایی‌ها اظهار داشتند که سایدلودینگ نیازمند فرایندها و فناوری‌های جدیدی است که هنوز آزمایش نشده‌اند و ظاهراً به توسعه بیشتری نیاز دارند. 

طبق گفته 9to5Mac، اپل برای اجازه استفاده از سایدلودینگ به بررسی آدرس ثبت‌شده از شما، مکان کنونی، منطقه فعلی در iOS و نوع دستگاهتان می‌پردازد. بنابراین اگر خارج از کشورهای عضو اتحادیه اروپا هستید، نمی‌توانید به‌سادگی موقعیت خود را تغییر دهید یا از VPN برای بارگذاری جانبی برنامه‌ها استفاده کنید. افزون‌براین،‌ اپل ظاهراً اپ استور را به دو نسخه تقسیم خواهد کرد؛ یک نسخه کشورهای عضو اتحادیه اروپا و دیگری سایر نقاط جهان را پوشش می‌دهد. گویا این اقدام برای آسان‌ترشدن پیروی اپل از قوانین اتحادیه اروپا باشد، بدون آنکه تغییراتی در بازارهای سایر کشورها ایجاد شود.

همچنین برای حضور سایدلودینگ در سایر قاره‌ها، اپل باید چندین موضوع ازجمله قوانین رقابتی، امنیت نرم‌افزاری و تجربه کاربری را درنظر بگیرد. خبرها تا این لحظه از حضور سایدلودینگ برای کشورهای عضو اتحادیه اروپا حکایت دارد، اما شاید در آینده و به‌صورت محدود در برخی کشورهای دیگر قاره‌ها آزمایش شود و سپس در دسترس کاربران آیفون در سرتاسر دنیا قرار بگیرد. 

شرایط حضور اپ‌ استورها در iOS

تاکنون تنها اپ‌ استور AltStore حضور خود را به‌عنوان اولین برنامه شخص ثالث iOS اعلام کرده است و فعلاً خبری از سایر برنامه‌ها نیست. یکی از مواردی که از حضور اپ‌ استورهای کوچک در iOS جلوگیری کرده، پول است؛ درواقع توسعه‌دهندگان برای ارائه دانلودهای خارج از اپ استور باید اعتبارنامه‌ای یک میلیون یورویی از یک مؤسسه مالی دارای رتبه A همچون Moody’s یا Fitch کسب کنند. 

علاوه‌براین، اپل کارمزد دیگری را با نام Core Technology Fee درنظر گرفته است تا توسعه‌دهندگانی که از اپ‌استورهای شخص ثالث استفاده می‌کنند، پس از یک میلیون دانلود اپلیکیشن آن‌ها، به‌ازای هر بار نصب اضافی 0.50 یورو پرداخت کنند. کوپرتینویی‌ها پیش‌بینی کرده‌اند که کمتر از یک درصد توسعه‌دهندگان (مانند اپ‌های محبوب و خاص) مشمول پرداخت چنین کارمزدی هستند و برای ۹۹ درصد آن‌ها شرایط این‌گونه نخواهد بود. 

محدودیت‌ها و هزینه‌های مدنظر اپل می‌تواند میان توسعه‌دهندگان تنش ایجاد کند. اخیراً اسپاتیفای، پلتفرم محبوب پخش موسیقی، اعتراض خود را نسبت به Core Technology Fee اعلام کرده و «دنیل اِک»، مدیرعامل این برنامه، از افزایش هزینه‌های جذب مشتری درصورت پرداخت این کارمزد گفت. 

اگرچه DMA اپل را به حضور سایدلودینگ در iOS سوق داده است، اما این پایان راه نیست و احتمالاً تغییراتی دیگری مانند آپدیت خودکار برنامه‌های دانلودشده از اپ‌ استورهای جایگزین در راه خواهند بود.