نگاهی به چشم انداز گوگل برای آینده پر از هرج و مرج پردازش کامپیوتری

ماتیاس دوآرته [Matias Duarte]، با یک مشکل بزرگ رو به روست. او می خواهد تا ده سال آینده، کامپیوتری که روی میز خود قرار داده اید و موبایلی که در جیب دارید را با انبوهی از اطلاعات هوشمند عوض کند. مشکلش اما اینجاست که برای انجام دادن چنین کاری، باید نحوه تعامل همه افراد با دنیای تکنولوژی را نیز دست خوش دگرشی کلی نماید.

آقای دوآرته، معاون ارشد بخش طراحی در گوگل است؛ وی می گوید:‌ «کارهایی که در حال انجامشان هستیم و گونه ای از تعامل دیجیتالی که آن را جایگزین نمونه های فعلی خواهیم کرد، در نوع خود همانند یک انقلاب صنعتی هستند. اما در این میان خطراتی هم وجود دارد؛ باید این ریست را در نظر گرفت که ناگهان همه چیز به حالت راکد و نابارور درآید.»

ماتیاس می گوید که کامپیوترهای آینده، به پس زمینه رانده خواهند شد، شبکه های هوشمندی ایجاد می شوند که انسانی تر بوده و در واقع، آثار مخرب کمتری بر زندگیمان خواهند داشت: «سیستم و کامپیوترها قابل دسترس تر شده و جهانی تر می گردند چرا که تعامل با آنها ساده تر می شود. سیستم هایی که می توانید به راحتی، صرفا با آنها صحبت کرده و یا با حرکت دست و کشیدن چیزی، دستورات خود را به آنها تفهیم نمایید.»

اما چرا ما به این تغییر نیاز داریم و چه مواردی ما را به سوی این دگرش هدایت می کنند؟ با دیجیاتو همراه باشید.

ماتیاس باور دارد: «هرچه گجت و صفحه نمایش های بیشتری به زندگی دیجیتالی ما اضافه می شود، چه در خانه و چه در بدن ما، این موضوع باعث ایجاد مشکلات جدیدی می شود که همین مشکلات، آغازگر موقعیت های تازه می شوند.»

ایجاد تغییرات گسترده در محصولات دیجیتالی روزمره، به هیچ عنوان کار ساده ای نیست. هشت سال از معرفی اولین نسل از آیفون سپری می شود و ما هنوز با یک ظاهر نرم افزاری تقریبا یکسان با نمونه اولیه همان تلفن هوشمند طرف هستیم که در آن، چند ردیف اپلیکیشن در برابرمان قرار می گیرد. این در حالیست که بیشتر عناصر طراحی که در تلفن های هوشمند یا تبلت های امروزی مشاهده می کنید، مربوط می شوند به ۳۰ سال پیش.

آقای دوآرته، معاون ارشد بخش طراحی در گوگل باور دارد که حتی آیپد پرو یا سرفس پرو ۴ مایکروسافت که اخیرا تحسین بررسی کنندگان را برانگیخته اند نیز اساسا همان لپ تاپ هستند: «تصور نمی کنم این محصولات چیز جدیدی باشند؛ پنداری برای یک لباس ژنده، نامی نو برگزیده اید.»

افراد، آسان به استانداردهایی که کمتر از حد مطلوب هستند رضایت می دهند چرا که برای مقطعی از زمان، نمونه بهتری وجود ندارد. اما پس از اینکه همین استاندارد نا-مطلوب به یک استاندارد بدیهی تبدیل شد، دیگر ارائه محصولی بهتر و شکستن همان استانداردهای معمولی، سخت می شود. اگر دقت کنید، همه تلفن های هوشمند و تبلت ها پس از عرضه آیفون، از این دستگاه تقلید کردند.

آقای دوآرته آیفون را یک «لحظه متبلورانه» می داند که در آن، تلاقی بهترین نرم افزار و سخت افزار شکل گرفت. هرچند وی معتقد است که همان زمان هم، موفقیت اینچنینی اپل به هیچ عنوان تضمین شده نبوده است: «محصولات زیادی در گذر زمان آمده اند و رفته اند. PalmPilot، دستگاهی بود که پیش از آغاز هزاره سوم از یک قلم استایلوس بهره می برد. دستگاهی که یک نمایشگر کوچک و ردیفی نازک از آیکون ها در آن جای گرفته بود. پس از آن، بلک بری محصولات تازه ای را به بازار عرضه کرد که به هیچ عنوان شبیه به محصول یاد شده نبودند. راستش را بخواهید، در جهان کنونی، همیشه آن کسی که بهترین محصول را تولید می کند برنده نیست. اگر اپل یک سال دیرتر وارد بازار تلفن های هوشمند می شد، بعید نبود نسل کنونی محصولات مورد بحث بیشتر شبیه به دستگاه های بلک بری می شد.»

پیروزی اپل، و موفقیت متعاقب آیفون، از نظر آقای دوآرته یک لحظه "نسبتا مثبت" بوده است: «اما همان محصول، برخی بدیهیات را به گونه ای عالی در برابر دیگران گذاشت که قبلا هم پایه گذاری شده بودند؛ همانند ردیف آیکون ها.»

خیزش اپل، بیش از اندازه بلند بود و از ایده هایی سرچشمه گرفته بود که به قول ماتیاس «خیلی وقت بود بالا و پایین می پریدند اما استفاده صحیحی از آنها صورت نمی گرفت». وی می گوید: «دقیقا مثل این بود که بزرگان این صنعت می دانستند برخی موارد باید تغییر کنند و برخی ایده ها جایگزین آنها شوند و بعضی هم به شکل صحیح تری مورد استفاده قرار گیرند اما هیچ کس نمی دانست چگونه از آنها به شکل درست و سر جای خود استفاده کند.»

جهش اپل، مسیر کلی لوازم الکتریکی را دست خوش تغییر کرد اما سوال اینجاست که مرحله بعدی چیست؟

آقای دوآرته در پاسخ می گوید:‌ «تصور می کنم پاسخی که شما به دنبالش هستید، یک محصول یا ایده خاص است. در حال حاضر بسیار خوشحالم که در دنیای تکنولوژی، به مرحله ای رسیده ایم که تلفن های هوشمند کم کم در حال نشان دادن سن و سال خود هستند. لپ تاپ ها به حدی پا به سن گذاشته اند که شرکت های مختلف تلاش می کنند با روش های متفاوت آنها را به فروش برسانند. در حال حاضر خوشحالم که هنوز می بینم برخی رهبران دنیای تکنولوژی می گویند که فلان محصول چقدر جذاب است و یا من آن ایده را دارد.»

دوآرته بخشی از تغییر آهسته اما بسیار شگرف گوگل در سال های آتی را بر عهده دارد. در میانه سال ۲۰۱۵ بود که وی تلاش کرد با ابداعات جدیدش در امر طراحی، به گوگل و سایر کمپانی های تکنولوژیک کمک کند تا طراحی های بهتری را ارائه دهند. حتی «طراحی متریال» که باعث شد سیستم عامل بی نظم اندروید، سر و شکل درستی به خود بگیرد و تخت شود نیز یکی از دشوارترین پروژه هایی بوده که وی تا کنون آن را به سرانجام رسانده است. پس از طراحی متریال، در بخش Android Wear مشغول به کار شد تا سیستم عامل گوگل برای ساعت های هوشمند را بازسازی کند.

وی ادامه می دهد: «گوگل همواره استعداد بی نظیری در زمینه طراحی داشته است. استعدادهایش البته هیچ وقت آنطور که باید و شاید به شکل گسترده عرضه نمی شدند. به طور کلی این شرکت همواره با درک نحوه کار کردن با طراحی، مشکل داشته است.»

اگرچه اکنون میلیون ها نفر به آن نیاز دارند اما حقیقت این است که زبان طراحی نرم افزاری که اکنون در موبایل، تبلت و کامپیوتر ما وجود دارد، تکامل یافته نیست. آقای دوآرته می گوید: «زمانی که در مورد موبایل ها، وب سایت ها و اپلیکیشن ها صحبت می کنیم، به مورادی بسیار جوان می پردازیم که هنوز در سطح متوسطی قرار دارند. از طرفی در حالی که هنوز حالتی خام به خود دارند، سریعا تغییر هم می کنند.»

معاون ارشد بخش طراحی گوگل ادامه می دهد: «در بیست سال اخیر، همین زبان طراحی ناپخته را در اختیار همه قرار داده ایم؛ گویی به سراغ تولید انبوه رفته ایم، دقیقا همانند تولیدات انبوهی که در عصر انقلاب صنعتی صورت گرفت. می توان اظهار کرد که طراحی آن محصولات صنعتی، در نوع خود بهترین نبودند.»

مفاهیمی که برای طراحی بهتر به آنها نیاز است [علم زیبایی شناسی، احساس، اجتماع و تاریخچه ها] در طول یک شب پرورش پیدا نمی کنند: «برای گوگل، بسیار سخت بود که از همه این مجاری عبور کند. بسیاری از افرادی که در کنار من به کار مشغول هستند، هنوز هم سختی آن روزها را به یاد دارند و جالب اینکه هنوز هم کارهای بسیار زیادی برای انجام دادن باقی مانده است.»

وی ادامه می دهد: «اگر می خواهید به عنوان طراح محصولات و لوازم مورد استفاده در خانه ها مشغول به کار شوید، باید اطلاعات بسیار جامعی از مواد و متریال مختلف و نوع ساخت آنها داشته باشید. در واقع همین موارد است که شما را بدل به یک طراح می کند. همه اینها در حالیست که باید اطلاعات بسیار جامعی در مورد علم طراحی داشته باشید و تاریخچه لوازم خانگی را نیز بشناسید. باید محصولات را ارگونومیک بسازید و از آخرین گرایش های دنیای مد مطلع باشید. در دنیای دیجیتالی، یافتن چنین مشخصه هایی در طراحان تقریبا غیر ممکن است. همین موضوع خبر از بالغ نبودن این صنعت می دهد.»

به عنوان یک طراح، آقای دوآرته اعتراف می کند که تمایل زیادی برای ایجاد تغییرات گسترده در رابط های کاربری نرم افزاری دارد. یکی از آن تغییراتی که حسابی به آن علاقه دارد، دگرش در نحوه به نمایش کشیدن ردیف اپلیکیشن هاست: «دائما وسوسه می شوم تا آیکون اپلیکیشن ها را با رنگ ها مشخص کنم.»

این در حالیست که پس از چند دهه از معرفی ماوس و کیبرد، هنوز هم به شدت به آنها متکی هستیم.

وی باور دارد نوع کاربری یک روش، هرچقدر هم که خوب باشد، نباید برای مدت طولانی دست نخورده باقی بماند. به تصویر فوق نگاه کنید؛ بیل گیتس در ابتدای دهه ۸۰ میلادی سرتیتر روزنامه ها را با موفقیت های نرم افزاری و سخت افزاری اش به خود اختصاص داد. از آن زمان تا کنون، مشخصه های یاد شده تغییرات بسیار اندکی را پذیرا شده اند.

اگر از دوآرته بپرسید که گوگل اکنون بر روی توسعه و ساخت چه محصولاتی تمرکز نموده، پاسخی درست نخواهید شنید. اما می خواهیم بدانیم که چه زمانی برتری تلفن های هوشمند به پایان می رسد. وی می گوید: «نمی دانم، امیدوارم هرچه زودتر، ولی در صورتی که می دانستم هم نمی توانستم آن را به شما بگویم.»

وی همچنین در مورد ساخته شدن موبایل های نکسوس از سوی خود گوگل هم نظراتی دارد؛ بسیاری پیش از این گفته بودند که گوگل به جای اینکه نکسوس ها را به دست ال جی و هوآوی بسپارد، باید خودش آنها را توسعه دهد. معاون ارشد طراحی گوگل می گوید: «نمی دانم، ولی شاید این اتفاق رخ دهد. راستش نمی توانم تشخیص دهم این کاریست که گوگل باید انجام دهد یا باید صرفا آزمایشش کند. این موضوع به گوگل کنترل بیشتری خواهد داد اما نکته اینجاست که من مطمئن نیستم به کنترل بیشتر، نیاز داشته باشیم.»

چشم اندازش به هیچ عنوان نسبت به کامپیوترهای شخصی و موبایل ها مثبت نیست؛ طراحی این محصولات به شدت، مستلزم استفاده از اپلیکیشن هاست و در این میان، خود اپلیکیشن ها حاضر به ارتباط برقرار کردن با هم نیستند: «اپلیکیشن های بکار رفته در کامپیوترهای سنتی را به یاد آورید، آنها کارکترهایی بسیار یکپارچه داشتند. همین نرم افزارها در گذر زمان گسترش می یافتند تا جایی که خودشان استعداد تبدیل شدن به یک سیستم عامل را پیدا می کردند.»

وی مجموعه نرم افزاری آفیس یا فوتوشاپ از ادوبی را برای گفته هایش مثال زده و ادامه می دهد: «در دنیای اپلیکیشن های موبایلی چنین نیست و همین قابلیت را از نرم افزارها گرفته ایم.»

Android Wear، سیستم عامل گوگل برای ساعت های هوشمند، به شدت بر قدرت درک کاربر از آن و همچنین فرامین صوتی وابسته است. این سیستم عامل، نوعی دیگر از تفکر را به نمایش می کشد؛ تفکری که پشت توسعه اندروید ور از گوگل و Watch OS از اپل بوده، چندان تفاوت خاصی با هم ندارند و می توان گفت مستلزم استفاده در نمایشگری به این ابعاد بوده اند.

معاون ارشد بخش طراحی نرم افزاری گوگل می گوید: «چرا باید در یک ساعت هوشمند، شاهد استفاده از ردیف ها برای نمایش اپ ها باشیم؟ نمی توان در یک نمایشگر کوچک، ردیفی را جا داد که به فضای زیادی نیاز دارد. همین موضوع موقعیتی را در اختیارمان قرار داد تا بتوانیم موارد تازه ای را مورد آزمایش قرار دهیم.»

وی ادامه می دهد: «مطمئن نیستم که آیا کارهایی که با سیستم عامل اندروید ور کرده ایم، درست بوده اند یا حتی پای خود را در جاده صحیحی قرار داده ایم یا نه، هیچکس نمی داند. اکنون صرفا در حال آزمایش کردن موارد تازه هستیم تا ببینیم از کدامیک، بازخوردی مثبت دریافت می کنیم، طراحی همین است؛ نظریه ای را در ذهن خود شکل داده و سپس در عمل آن را مورد آزمایش قرار می دهید، بدون غرور یا اشتیاق کاذب.»

اما سوال اصلی این است که زبان طراحی دیجیتالی، در ۱۰ سال آینده به کجا خواهد رسید. آیا همچنان باید در عصری از رابط های گرافیکی زندگی کنیم که توسط اولین نسل از آیفون عرضه شده اند؟ آقای ماتیاس دوآرته در پاسخ به همین پرسش می گوید: «واقعا امیدوارم که چنین اتفاقی رخ ندهد. اگر چنین شود، واقعا نا امید می شوم. تمام تلاشمان را به کار می بندیم تا اطمینان حاصل کنیم که ۱۰ سال دیگر، شما مجبور به نشستن پای یک لپ تاپ نشوید یا هنگام راه رفتن، موبایلتان را در دست نگیرید. در آن زمان با شبکه ای از ابزارهای هوشمندتر و اطلاعات جامع و رابط های گرافیکی توسعه یافته رو به رو خواهید شد.»

در صورتی که به مبحث طراحی در محصولات دیجیتالی [سخت افزاری و نرم افزاری] علاقه دارید، این مطالب را نیز مطالعه کنید:

• نگاهی به چشم انداز مایکروسافت برای آینده پر از هرج و مرج پردازش کامپیوتری
• نقاب سادگی بر پیکر آشفتگی؛ اپل چگونه در حال بدنام کردن «طراحی» است؟