NFC در گوشی چیست؟ بررسی کاربردها، امنیت و روش فعال‌سازی

یکی از قابلیت‌های بعضی از وسایل الکترونیکی، پشتیبانی از تکنولوژی NFC است. در این مقاله قصد داریم در مورد آن بیشتر بدانیم. ان‌اف‌سی بعد از پیاده سازی در موبایل‌ها، لپتاپ‌ها و سایر وسایل هرروز بیشتر و بیشتر مورد توجه قرار گرفته است. گفته می‌شود که در آینده نزدیک ان‌اف‌سی بیشترین تاثیر را در نحوه استفاده ما از موبایل‌هایمان خواهد داشت. از خرید تا برقراری ارتباط با دوستان و یا قفل کردن وسیله نقلیه‌تان همه به نوعی وابسته به این تکنولوژی خواهند بود. در ادامه به بررسی این فناوری می‌پردازیم و به پرسش این سوال می‌پردازیم که NFC چیست.

NFC چیست

فناوری NFC یکی از تکنولوژی‌های نوین ارتباطی است که در سال‌های اخیر توجه زیادی را به خود جلب کرده است. از پرداخت‌های موبایلی گرفته تا اتصال سریع دستگاه‌های هوشمند، همه و همه با کمک این فناوری امکان‌پذیر شده‌اند. در این مقاله به صورت کامل بررسی می‌کنیم که NFC چیست، چگونه کار می‌کند، چه کاربردهایی دارد و چطور می‌توان آن را در گوشی فعال کرد.

NFC مخفف چیست و چه معنایی دارد؟

NFC مخفف کلمه Near Field Communication است و همان طور که از اسم آن برمی‌آید، مجموعه‌ای از استانداردهای مخابرات بی‌سیم در فاصله های بسته و کوتاه است. تلفن‌های هوشمند و یا گجت‌هایی که از امکان اِن‌اف‌سی برخوردارند می‌توانند به سادگی اطلاعات را بین خود جابه‌جا کنند.

تاریخچه و توسعه فناوری NFC

ریشه فناوری NFC به تکنولوژی RFID (شناسایی با امواج رادیویی) برمی‌گردد. در اوایل دهه ۲۰۰۰، شرکت‌های نوکیا، سونی و فیلیپس شروع به توسعه NFC کردند. اولین گوشی مجهز به NFC در سال ۲۰۰۶ عرضه شد و از آن زمان تاکنون، این فناوری در اکثر گوشی‌های هوشمند و گجت‌های مدرن حضور دارد.

NFC چگونه کار می‌کند؟

این فناوری از امواج رادیویی کوتاه‌برد که توسط سیم‌پیچ و با ایجاد یک میدان الکترومغناطیسی ایجاد می‌شود در فاصله‌ای کمتر از ۱۰ سانتی‌متر برای انتقال داده استفاده می‌کند. در ادامه به توضیح بیشتر مفهوم این فناوری می‌پردازیم.

مفهوم ارتباط کوتاه‌برد (Near Field Communication)

ارتباط کوتاه‌برد به نوعی از فناوری‌های بی‌سیم گفته می‌شود که برای انتقال داده میان دو دستگاه در فاصله‌ای محدود طراحی شده‌اند. در این روش، دو وسیله معمولاً باید بسیار نزدیک به هم قرار بگیرند؛ فاصله‌ای که بسته به فناوری می‌تواند از چند سانتی‌متر تا چند متر متغیر باشد. به‌عنوان نمونه، NFC تنها در چند سانتی‌متر کار می‌کند، بلوتوث معمولاً تا حدود ده متر برد دارد و UWB نیز در همین محدوده اما با دقت بالاتر فعالیت می‌کند.

ویژگی اصلی ارتباط کوتاه‌برد امنیت بالای آن است، زیرا محدود بودن فاصله باعث می‌شود احتمال شنود یا دسترسی غیرمجاز کاهش پیدا کند. از سوی دیگر مصرف انرژی در این نوع ارتباط بسیار کم است و همین مسئله آن را برای دستگاه‌های کوچک مانند ساعت هوشمند یا هدفون بی‌سیم ایده‌آل می‌سازد. سرعت انتقال نیز برای کارهای روزمره کافی است و بیشتر برای تبادل سریع داده‌های کوچک مانند پرداخت موبایلی، اتصال لوازم جانبی یا موقعیت‌یابی دقیق به کار می‌رود. به‌طور خلاصه، ارتباط کوتاه‌برد یعنی انتقال مطمئن و کم‌مصرف داده در فاصله‌ای نزدیک، که بیشتر برای راحتی و امنیت در زندگی روزمره طراحی شده است.

تفاوت NFC با RFID

NFC نوعی توسعه‌یافته از RFID است، پس از لحاظ ساختار عملکرد و نحوه ارتباط شباهت بسیاری دارد. RFID بیشتر در کارت‌های شناسایی و تگ‌های انبارداری استفاده می‌شود و به این دلیل که از امواج فرکانسی با فرکانس‌های پایین‌تر استفاده می‌کند برد بیشتری دارد اما محدودیت‌هایی در ارتباط نیز دارد. دلیل استفاده از RFID در انبارداری یا کارت‌های شناسایی عملکرد یک‌طرفه این فناوری است. اما در نقطه مقابل NFC قابلیت تبادل دوطرفه دارد و چون فرکانس بیشتری دارد از فاصله نزدیکتر پشتیبانی می‌کند که امنیت بیشتری هم دارد. علاوه بر این موارد، RFID نیاز به تگ و دستگاه خواننده تگ دارد، اما NFC می‌تواند بین دو دستگاه فعال مثل گوشی تبادل اطلاعات داشته باشد.

تفاوت NFC با بلوتوث و UWB

این سه فناوری ارتباطی تفاوت‌های متعددی در نحوه ارتبط، کمترین یا بیشترین میزان فاصله برای ارتباط ، کاربرد و امنیت باهم تفاوت دارند.

• بلوتوث: این فناوری از فرکانس‌های پایین‌تر پشتیبانی می‌کند و برای همین برد بیشتری دارد اما نیازمند جفت‌سازی (Pairing) است. به طور کلی جفت‌سازی فرایندی است که دو دستگاه برای تبادل، در ابتدا باید همدیگر را شناسایی کنند و قوانینی را برای ارتباط پایدارتر بین همدیگر تعیین کنند.
• Ultra Wide Band: UWB یا فوق‌پهن‌باند یک فناوری بی‌سیم با پهنای باند بسیار زیاد و مصرف انرژی کم است که برای مکان‌یابی دقیق و تبادل داده در فاصله کوتاه استفاده می‌شود. این فناوری بر اساس ارسال پالس‌های بسیار کوتاه در طیف وسیع فرکانسی (معمولاً بین ۳٫۱ تا ۱۰٫۶ گیگاهرتز) کار می‌کند.
• NFC: ساده‌تر، سریع‌تر و برای پرداخت و ارتباطات نزدیک بسیار کاربردی است.

انواع حالت‌های کارکرد NFC

NFC روی یک اصل ساده کار می‌کند: ایجاد میدان الکترومغناطیسی در فاصله چند سانتی‌متری. اما این میدان بسته به نقش هر دستگاه می‌تواند فعال یا غیرفعال باشد. همین تفاوت باعث می‌شود که در برخی کاربردها دو دستگاه فعال با هم داده رد و بدل کنند، در برخی دیگر یک دستگاه فعال فقط اطلاعات یک تگ غیرفعال را بخواند یا روی آن بنویسد و در موقعیت‌های خاص هم گوشی یا کارت عمل کند تا توسط دستگاه دیگر خوانده شود. به همین دلیل است که NFC چند حالت مختلف کارکرد دارد. در ادامه این حالت‌های مختلف را توضیح دادیم:

• حالت همتا به همتا (Peer-to-Peer): در این حالت تبادل اطلاعات بین دو دستگاه مثل ارسال فایل یا شماره تماس بدون دخالت عامل بیرونی انجام می‌شود. این حالت شباهت بسیاری به عملکرد بلوتوث دارد.
• حالت خواندن/نوشتن (Reader/Writer): گوشی یا دستگاه اطلاعات روی یک تگ NFC را می‌خواند یا روی آن می‌نویسد. برای مثال با نزدیک کردن گوشی به یک تگ NFC اطلاعات تماس یا سایت برای شما ارسال می‌شود.
• حالت شبیه‌ساز کارت (Card Emulation): در این حالت گوشی شما به جای کارت بانکی یا کارت مترو عمل می‌کند و عملیاتی به صورت Contactless انجام می‌شود.

کاربردهای NFC در زندگی روزمره

با اینکه این فناوری در کشور ما کمتر شناخته شده است اما کاربردهای زیادی در جهان امروزی دارد که در ادامه به معرفی آنها می‌پردازیم:

پرداخت موبایلی

بزرگ‌ترین کاربرد NFC در پرداخت بدون تماس (Contactless Payment) است. کاربران می‌توانند با نزدیک کردن گوشی خود به دستگاه کارت‌خوان، هزینه خرید را پرداخت کنند. همچنین شرکت‌های بزرگی مثل اپل با Apple Pay، سامسونگ با Samsung Pay و گوگل با Google Pay ابزارهایی را برای استفاده از این فناوری در محصولات خود قرار داده‌اند. در Apple Pay با استفاده از فناوری NFC این امکان را می‌دهد که بدون نیاز به کارت بانکی، فقط با گوشی یا ساعت اپل خرید کنید. در این حالت وقتی کارت رو داخل اپلیکیشن Wallet ذخیره می‌کنید، شماره واقعی کارت نگهداری نمی‌شود و یک کد مخصوص (توکن) ساخته می‌شود. موقع خرید، کافیه گوشی یا ساعت را نزدیک کارت‌خوان بگیرید و با اثر انگشت، چهره یا رمز عبور تأیید کنید. در این لحظه به جای شماره کارت، همون کد مخصوص و یک رمز یک‌بارمصرف برای بانک ارسال می‌شود و بانک پرداخت را تأیید می‌کند.

استفاده در کارت بانکی و بلیت حمل‌ونقل

در بسیاری از کشورهای پیشرفته، کارت‌های بانکی بدون تماس و کارت‌های مترو و اتوبوس از فناوری NFC استفاده می‌کنند.

انتقال سریع داده بین گوشی‌ها

دو گوشی مجهز به NFC می‌توانند تنها با لمس یکدیگر، اطلاعاتی مثل عکس، مخاطب یا لینک را انتقال دهند. استفاده از این فناوری برای انتقال داده می‌تواند بسیار ایمن‌تر از سایر روش‌های موجود باشد. در گوشی‌های اندرویدی قابلیتی به اسم Nearby Share وجود دارد که امکان استفاده از فناوری NFC را نیز برای انتقال داده فراهم می‌کند.

NFC در ساعت هوشمند

ساعت‌های هوشمند با NFC امکان پرداخت، باز کردن درب خودرو یا حتی ثبت حضور در سازمان‌ها را فراهم می‌کنند. امروزه همه ساعت‌های هوشمند از این فناوری استفاده می‌کنند.

NFC در اسپیکر

بسیاری از اسپیکرهای بلوتوثی به NFC مجهز هستند تا اتصال سریع و بدون نیاز به تنظیمات طولانی فراهم شود. هرچند این امکان در اسپیکرهای پیشرفته وجود دارد اما این فناوری در این مورد هم اتصال پایدار و امنی را فراهم می‌کند.

NFC در دوربین

با کمک NFC، گوشی هوشمند می‌تواند سریعاً به دوربین متصل شود و عکس‌ها یا ویدیوهایی که داخل دوربین هستند را انتقال دهد.

باتری NFC دار

برخی باتری‌ها دارای تراشه NFC داخلی هستند که امکان اتصال هوشمند را فراهم می‌کنند. از این باتری‌ها در وسایل الکترونیکی مثل دستگاه‌های ثبت ورود و خروج استفاده می‌شود.

NFC در هندزفری

هندزفری‌های مدرن با استفاده از این فناوری می‌توانند تنها با یک لمس به گوشی یا دستگاه‌های دیگر متصل شوند.

تگ NFC چیست و چه کاربردی دارد؟

تگ NFC یک تراشه کوچک است که می‌تواند اطلاعات ساده‌ای مانند لینک وبسایت، شماره تماس یا دستورات خودکار را ذخیره کند. کاربران می‌توانند با نزدیک کردن گوشی خود به این تگ‌ها، دستوراتی مثل روشن شدن Wi-Fi یا باز شدن یک اپلیکیشن را اجرا کنند.

سرویس NFC ایرانسل

با استفاده از این سرویس که تحت عنوان کیف پول ایرانسل عرضه شده است، می‌توانید برای پرداخت کرایه مترو یا اتوبوس، تنها گوشی خود را روی دستگاه گیرنده NFC بزنید و دیگر نیازی به استفاده از کارت الکترونیکی مترو یا اتوبوس ندارید. همچنین می‌توانید با استفاده از این سرویس برای پرداخت‌های الکترونیکی با دستگاه پوز مبلغ موردنظر را در دستگاه وارد کنید و سپس گوشی را به آن بزنید تا پرداخت انجام شود.

درصورتی‌که گوشی شما فاقد قابلیت NFC است، می‌توانید با خرید سیم‌کارت‌های NFC ایرانسل از این سرویس استفاده کنید. برای افزایش موجودی کیف پول ایرانسل باید پس از قرار دادن کارت بانکی در عابر بانک سازگار با فناوری NFC و انجام فرآیندهای لازم برای برداشت از کارت، گوشی خود را به دستگاه نزدیک کنید تا کیف پول شارژ شود.

فعال‌سازی NFC در گوشی‌های هوشمند

امروزه در همه گوشی‌های هوشمند فناوری NFC وجود دارد. با این حال اگر می‌خواهید از وجود این فناوری در گوشی خود مطمئن شوید، در ادامه روش‌های تشخیص و فعالسازی را به شما آموزش دادیم.

فعال‌سازی NFC در گوشی‌های اندروید

امروزه در همه گوشی‌های اندرویدی این فناوری به صورت پیش فرض فعال است با این حال مسیر زیر را برای فعالسازی طی کنید:

• وارد تنظیمات (Settings) شوید.
• بخش Connections یا Connected Devices را انتخاب کنید.
• گزینه NFC را روشن کنید.

فعال‌سازی NFC در آیفون

اپل از سری iPhone 6 به بعد، NFC را برای Apple Pay فعال کرد. در مدل‌های جدیدتر، NFC به‌طور پیش‌فرض روشن است و نیازی به فعال‌سازی دستی ندارد.

محل قرارگیری تراشه NFC در گوشی

تراشه NFC معمولاً در بخش پشتی بالای گوشی، نزدیک به دوربین قرار دارد.

مزایا و معایب NFC

این فناوری و استفاده از آن مزایا و معایبی دارد که در ادامه به آنها اشاره می‌کنیم:

مزایای NFC

• سرعت و سادگی در اتصال و پرداخت
• امنیت بالا به دلیل برد کوتاه
• مصرف انرژی بسیار کم
• کاربرد گسترده در گجت‌ها و پرداخت‌ها

محدودیت‌ها و چالش‌ها

• فاصله بسیار کم (چند سانتی‌متر)
• نیاز به دستگاه‌های سازگار
• محدودیت خدمات در برخی کشورها مانند ایران

امنیت NFC و نکات مهم هنگام استفاده

NFC به دلیل برد کوتاه، نسبتاً ایمن است. با این حال توصیه می‌شود فقط از منابع معتبر برای پرداخت استفاده کنید، گزینه NFC را زمانی که استفاده نمی‌کنید خاموش کنید همچنین مراقب بدافزارها و حملات فیشینگ باشید.

آینده NFC در ایران و جهان

آینده NFC بسیار روشن است. این فناوری نه‌تنها در پرداخت‌های موبایلی، بلکه در اینترنت اشیا (IoT)، خانه‌های هوشمند، خودروهای هوشمند و حتی حوزه سلامت نقش مهمی ایفا خواهد کرد. در ایران نیز با توسعه زیرساخت‌های پرداخت، انتظار می‌رود استفاده از NFC در سال‌های آینده گسترده‌تر شود.

جمع‌بندی

فناوری NFC امروزه یکی از کاربردی‌ترین روش‌های ارتباطی در دنیای دیجیتال به شمار می‌رود. این تکنولوژی با وجود سادگی، سرعت و امنیت بالا، در بسیاری از حوزه‌ها مثل پرداخت‌های موبایلی، کارت‌های بانکی، حمل‌ونقل عمومی، ساعت‌های هوشمند و حتی لوازم جانبی مثل هندزفری و اسپیکر نقش پررنگی دارد.

برد کوتاه NFC علاوه بر اینکه امنیت تبادل داده‌ها را افزایش می‌دهد، باعث شده استفاده از آن برای کاربران بسیار ساده و سریع باشد. هرچند محدودیت‌هایی مثل فاصله کم یا وابستگی به دستگاه‌های سازگار وجود دارد، اما مزایای این فناوری بسیار بیشتر است و همین موضوع باعث شده آینده‌ای روشن در زمینه اینترنت اشیا، پرداخت‌های هوشمند و ارتباطات سریع برای آن پیش‌بینی شود.

در نهایت می‌توان گفت که NFC پلی میان دنیای فیزیکی و دیجیتال است؛ ابزاری که با آن می‌توان تنها با یک لمس ساده، خرید کرد، اطلاعات جابه‌جا نمود یا دستگاه‌های هوشمند را به هم متصل کرد

سؤالات متداول در مورد NFC