DSLR یا Mirrorless؟ کدام بهتر است؟

اگر بخواهید دوربینی که امکان تعویض لنز را دارد خریداری کنید، دو انتخاب کلی دارید: دوربین های DSLR و دوربین های Mirrorless که به بدون آینه موسوم هستند. هر دو این نمونه ها از یک تکنولوژی برای ثبت تصویر استفاده می کنند اما هر کدام توانایی ها و نقاط ضعفی دارند که باید قبل از خرید از انها آگاه باشید.

دوربین های SLR (یا Singel Lens Reflex) حدود ۱۰۰ سال است که مورد استفاده دارند. مانند بسیاری از ابزارهایی که در گذشته استفاده می کردیم این دوربین ها نیز مدرن شده و پیشوند Digital به آنها اضافه شد. بدین ترتیب نسخه تکنولوژیک این دوربین ها که به جای فیلم عکاسی از صفحات الکترونیکی حساس به نور برای ثبت تصاویر استفاده می کنند، به DSLR شناخته می شوند.

این دوربین ها به طور کلی برای انتقال تصویر به چشمی، از آینه هایی در درون خود استفاده می کنند. زمانی که عکاس اقدام به برداشتن عکس می کند، آینه کنار رفته، نور صحنه ای که توسط آن تنظیم شده به فیلم عکاسی یا صفحه حساس تابانده شده و تصویر ثبت می شود.

در دوربین های بدون آینه (Mirrorless) -که عمر زیادی هم ندارند- قضیه کمی متفاوت است. در این دوربین ها همانطور که از نامشان هم مشخص است، خبری از آینه نیست. در واقع نوری که از درون لنز میگذرد، به طور مستقیم به صفحه حساس تابانده می شود. درست مانند دوربین های ببین و بگیر یا دوربین موبایل هایمان. و تصویری که در نمایشگر یا چشمی این دوربین ها می بینیم در واقع تصویری دیجیتالی است که به صورت زنده توسط دوربین در حال تصویربرداری و نمایش است.

با این توضیحات فکر می کنید کدام یک بهتر هستند؟ در ادامه این مطلب به نقاط مثبت و منفی هر یک از این دو پرداخته شده است.

اندازه و وزن

دوربین های DSLR بدنه بسیار بزرگتری دارند. دلیلش هم مشخص است، در بدنه آنها باید تعداد تجهیزاتی مانند آینه و شاتر و سایر ابزارهای مکانیکی قرار گیرند. برای مثال Nikon D3300 که دوربینی ۵۵۰ دلاری و مناسب برای تازه کارها به حساب می آید حدود ۷ سانتی متر ضخامت دارد. این دوربین به همراه یک لنز۵۵-۱۸ وزنی نزدیک به ۷۰۰ گرم خواهد داشت. دوربین های DSLR میان رده به مراتب سنگین تر و مقداری هم بزرگتر هستند. برای مثال با هزینه ای نزدیک به ۱۶۰۰ دلار می توان یک Canon D70 با لنز ۱۳۵-۱۸ و وزنی معادل ۱٬۲ کیلوگرم خرید.

در مقابل، دوربین های بدون آینه بخاطر ساختار داخلی ساده تر و قطعات مکانیکی کمتر به مراتب کوچکتر و سبکتر هستند. برای مثال بدنه دوربین Samsung NX300 تنها ۳ سانتی متر ضخامت دارد و وزنش به همراه یک لنز ۵۵-۱۸ حدود ۴۵۰ گرم است. برخی مدلهای دوربین بدون آینه، مانند خانواده دوربین های Nikon 1 تقریبا هم اندازه دوربین های ببین و بگیر هستند. بسیاری از دوربین های بدون آینه کماکان از شاترهای مکانیکی بهره می برند که امکان عکسبرداری با سرعت بالا را فراهم می کند. این مساله البته کمی به اندازه و وزن دوربین می افزاید.

طراحی سبک تر و کوچک تر دوربین های بدون آینه به معنی حمل ساده تر آنها نیز هست. این مساله فاکتوری مهم به حساب می آید.

برنده: دوربین های Mirrorless

قابلیت فوکوس خودکار

هنگام استفاده از چشمی در دوربین های DSLR که از مکانیزم آینه ای برای انتقال نور به چشمی بهره می برند، یک حسگر فوکوس در مسیر قرار دارد که انجام فوکوس خودکار را با سرعت و دقت انجام می دهد. در مقابل دوربین های بدون آینه از یک تکنیک متفاوت و کندتر استفاده می کنند. در آنها، سنسور به دنبال لبه های تصویر میگردد و با جابجا کردن لنز سرانجام سوژه ها را تا حد ممکن شفاف و شارپ می کند. البته بد نیست بدانید تمامی دوربین های DSLR نیز به هنگام فیلمبرداری از همین روش برای فوکوس خودکار بهره می برند که به Contrast Detection شناخته می شود. واقعیت این است که این تکنیک برای سوژه های متحرک بسیار کند است و عملکردی کاملا مطلوب ندارد.

با این حال در دوربین های بدون آینه ای مانند Samsung NX300 که اخیرا وارد بازار شده اند، از تکنولوژی استفاده شده در دوربین های DSLR که به Phase Detection شناخته می شود نیز استفاده شده است و دوربین از هر دو تکنیک بهره می برد که از آن به سیستم فوکوس خودکار هیبریدی یا Hybrid Auto Focus یاد می شود. این مساله باعث می شود که سرعت فوکوس در این مدل ها نزدیک به DSLRها شود.

برنده: دوربین های DSLR

پیش نمایش تصاویر

در دوربین های DSLR می توان از طریق چشمی، تصویر را به صورت مستقیم -و از طریق آینه ها- مشاهده کرد. اما در دوربین های بدون آینه، سنسور اجبارا باید برای نمایش تصویر، به صورت مداوم کار کند تا تصویر را در نمایشگر دوربین نشان دهد. در این خصوص، تصویری که در چشمی دوربین DSLR دیده می شود، با وجود کوچک بودن با تصویری که بر روی یک نمایشگر کوچک و کم کیفیت نمایش داده می شود، قابل قیاس نیست.

برخی دوربین های بدون آینه با اضافه کردن یک چشمی الکترونیک (EVF -Electronic ViewFinder) که از نمایشگر LCD یا OLED بهره می برد، حسی مشابه دوربین های DSLR را ایجاد می کنند. دوربین هایی مانند Fujifilm X-E2 و Olympus OM-D E-M10 که مقداری گرانتر از نمونه های دیگر هستند، با اضافه کردن همین چشمی الکترونیکی، تجربه ای نزدیک تر به دوربین های DSLR در خصوص پیش نمایش تصاویر به کاربر می دهند. به هر حال مجموعا این چشمی های الکترونیک نهایتا تصویری کم کیفیت و پر از نویز را در نورهای کم نمایش می دهند.

البته چشمی های الکترونیک دقیقا چیزی را نمایش می دهند که نهایتا در تصویر خواهیم دید و این می تواند فاکتوری مثبت به حساب آید.

برنده: دوربین های DSLR

ضدلرزش

تمامی لنزهای قابل تعویض مدرن از تکنولوژی های ضدلرزش بهره می برند. این تکنولوژی با کاهش اثرات لرزش دستان شما، منجر به عکسبرداری بهتر در سرعت های پایین شاتر می شود. در بسیاری از دوربین های DSLR علاوه بر لنزها، سنسور نیز از تکنولوژی مشابهی برای پیشگیری از بروز اثر لرزش دست ها در تصویرهای نهایی استفاده می کنند. بدین ترتیب که با استفاده از شتاب سنج داخلی، حرکتی مخالف لرزش دستان اعمال می شود که از تاثیر لرزش در عکس جلوگیری شود.

برخی دوربین های بدون آینه نیز می توانند از هر دو تکنولوژی در لنز و صفحه حساس استفاده کنند. در جدیدترین دوربین های بدون آینه، تفاوتها بین این دوربین ها و DSLRها کمتر هم شده است.

نتیجه: مساوی

کیفیت تصویر

دوربین های بدون آینه اولیه تصاویری با کیفیت پایینتر نسبت به DSLRها ثبت می کردند. نویز بیشتر و رنگ های نامناسب در آنها مشهود بود. دلیل این مساله اما استفاده از سنسورهای کوچکتر برای ثبت تصاویر بود. اما شرکت های سازنده راه هایی برای کاهش نویز دوربین های بدون آینه پیدا کردند و با افزایش اندازه سنسورها، قدرت این دوربین ها را در ثبت تصاویر افزایش دادند. اما در دوربین های DSLR سطح بالا، سنسورهای بسیار بزرگ که به Full Frame شناخته می شوند کیفیتی بسیار متفاوت را نتیجه می دهند. البته سونی نیز دوربین بدون آینه Alpha A7 را با سنسور فول فریم عرضه کرده و به زودی نیز مدل های بیشتری معرفی و عرضه می کند.

هر چند که تعداد دوربین های DSLR سطح بالا با سنسورهای فول فریم بیشتر است، اما نمی توان در حوزه کیفیت تصویر نتیجه را به طور کامل به نفع آنها دانست، چرا که مشتریان و تکنولوژی های جدید، وضع را به زودی برای دوربین های بدون آینه بهتر هم می کنند.

نتیجه: مساوی

ضبط ویدئو

هر دو نوع این دوربین ها، امکان ضبط ویدئو را در بسیاری از مدل ها دارند. اما دوربین های بدون آینه مجموعا به دو دلیل گزینه های بهتری هستند: فوکوس و کیفیت بهتر.
به هنگام فیلمبرداری با دوربین های DSLR، بخاطر استفاده از فوکوس خودکار با متد Contrast Detection -که در بالا توضیح داده شد- آینه از میان برداشته می شود و در نتیجه فوکوس خودکار به مراتب کندتر اعمال می شود. البته در مدل هایی مانند Canon D70 که از Phase Detection نیز به هنگام فیلمبرداری استفاده می شود، حرفی برای گفتن باقی نمی ماند. در مقام مقایسه اما، دوربین های بدون آینه که از هر دو تکنیک برای فوکوس استفاده می کنند، مجموعا عملکردی بهتر دارند.

همچنین اغلب دوربین های DSLR محدودیت هایی در زمان ضبط ویدئو دارند. محدودیت های ۱۰ یا ۲۰ دقیقه ای که به کیفیت ویدئوی در حال ضبط بستگی دارد. دلیل این مساله، داغ شدن سنسور به هنگام ثبت ویدئو است. به همین خاطر محدودیت مذبور اعمال شده تا فرصتی برای خنک شدن سنسور وجود داشته باشد.

اما در دوربین های بدون آینه، به این خاطر که سنسور همواره مشغول به کار است، از روش های جانبی برای خنک کردن آن استفاده می شود. به همین خاطر امکان ضبط ویدئوهایی با زمان بیشتر وجود دارد. با این وجود کماکان محدودیت میزان حافظه وجود دارد. برای مثال در Olympus OM-D E-M10 می توان برای بیش از ۲۹ دقیقه نیز به طور مداوم فیلمبرداری کرد، اما حجم فایل مربوطه باید کمتر از ۲ گیگابایت باشد.

مجموعا با توجه به تجربه بهتر فیلمبرداری با استفاده از دوربین های بدون آینه، گزینه بهتر برای فیلمبرداری، آنها هستند.

برنده: دوربین های Mirrorless

بازپخش عکس و ویدئو

هنگامی که صحبت از بازپخش تصاویر و ویدئوهای ثبت شده به میان می آید، در هر دو نمونه نمایشگرها و در بسیاری مدل ها خروجی HDMI وجود دارد. البته با وجود اندازه نمایشگرهای مشابه و بیشتر از ۳ اینچ، بدنه دوربین های بدون آینه بسیار کوچکتر از DSLRهاست. همچنین اغلب دوربین های DSLR و بدون آینه از ارتباط بیسیم بهره می برند که امکان ارتباط با تلفن همراه و ارسال مستقیم تصاویر به فیسبوک، فلیکر و .. را طریق اپلیکیشن های مخصوص میدهد. در برخی نمونه ها نیز امکان کنترل دوربین با کمک اپلیکیشن وجود دارد.

نتیجه: مساوی

لنز و ابزارهای جانبی

اگر به دنبال خرید لنزها یا سایر ابزارهای جانبی هستید، بسیاری از مدل ها یک نوع لنز، فلاش و سایر ابزارهای جانبی از یک مارک را پشتیبانی می کنند. اما باید دقت کنید که در برخی از مدل ها، لنزها متفاوتند و روی هر دو نمونه دوربین سوار نمی شوند. برای مثال امکان نصب لنز سونی روی دوربین نیکون (چه DSLR چه بدون آینه) وجود ندارد. بنابراین به هنگام انتخاب دوربین دقت کنید که چه لنزها و ابزارهای جانبی ای بر روی آن قابل نصب و استفاده باشند.

انتخاب یک دوربین DSLR به شما امکان دسترسی به خیل عظیمی از لنزها را از ارزان تا گران میدهد. اما در مقابل در صورت انتخاب یک دوربین بدون آینه، چه از سونی (سری A) چه از سامسونگ (سری NX) چه از پنتاکس (سری Q) محدودیت های بیشتری در انتخاب لنز دارید. البته دلیل اصلی این است که تعداد نمونه ها و مدت زمان عرضه دوربین های بدون آینه از سوی این شرکت ها کم است و در آینده احتمالا اوضاع در این خصوص، برای Mirrorlessها بهتر می شود.

برنده :DSLR

•••

نتیجه

به نظر شما کدامیک از این دوربین ها گزینه بهتری است؟ این بسته به کاربری شماست. اگر کیفیت بالاتر در تصویربرداری را نیاز دارید و در مقابل وزن و اندازه اهمیتی برای شما ندارند، انتخاب DSLR فعلا عاقلانه تر است. به علاوه امکان دسترسی و خرید تعداد بیشتری و متنوع تری لنز برای نصب بر روی یک DSLR وجود دارد، هر چند که برای خرید بدنه باید مجموعا هزینه بیشتری پرداخت کنید.

اما اگر انتخاب های کافی برای خرید لنز شما را ارضا می کند و امکاناتی مانند فیلمبرداری بهتر و همچنین اندازه و وزن کمتر را نیاز دارید، انتخاب دوربین های Mirrorless گزینه بهتری برای شماست.