بالمر کاشت، نادلا برداشت؛ آیا مایکروسافت شکست در نبرد پلتفرم های موبایل را پذیرفته؟

ساتیا نادلا اکنون یک سال و نیم است که بر مسند ریاست مایکروسافت تکیه داده و در این مدت بیش از هر کار دیگری، تلاش نموده تا اشتباهات عجیب و بزرگ مدیر عامل قبلی این شرکت را پاک کند.

روز گذشته، نادلا تصمیم گرفت در نهایت و پس از کشمکش های فراوان، خط قرمزی بر روی بزرگ ترین اشتباه استیو بالمر کشیده و یک زیان ۷.۶ میلیارد دلاری را به شرکت خود وارد کند.

تصمیم بالمر از جایی برای خرید نوکیا بسیار عجیب بود که صرفا اندکی پس از این داد و ستد، اعلام کرد که می خواهد از مدیریت مایکروسافت کناره گیرد؛ این کناره گیری البته یک سالی به طول انجامید تا به عبارتی، مایکروسافت بتواند فردی هوشمند را یافته تا قادر گردد همین اقدامات را سر و سامان دهد. اقداماتی که بلومبرگ گزارش می دهد حتی موسس این شرکت، بیل گیتس هم چندان موافق آنها نبود اما بالمر با قلدری و البته استفاده از رفاقت خود با گیتس توانست نظر او را نیز جلب کند؛ هرچند که گزارش شده در جلسات مدیران ارشد این شرکت در آن زمان، صدای فریاد بالمر از پشت درب های بسته نیز شنیده شده است.

فریاد های دیروز؛ هزینه ۷ میلیاردی امروز.

فریادهایی که درآن روزها توانستند دیگران را ساکت کنند اما امروز، باعث گشته اند تا این شرکت به طور کلی ۷.۶ میلیارد دلار هزینه صرف شده برای خرید نوکیا را نادیده گرفته و چنین مبلغی را صرفا به عنوان یک زیان برای خود تلقی نماید؛ زیانی که مشخصا نمی تواند تراز مالی شرکت یاد شده را منفی کند اما باری سنگین بر دوش «سایر هزینه» هایش خواهد بود.

ابتیاع نوکیا، شاید در سال ۲۰۱۱ و زمانی که بالاخره آن شرکت دست از لجبازی برای استفاده از سیستم عامل Symbian برداشت و ویندوزفون را به عنوان نقطه تمرکز خود برگزید، اقدامی عاقلانه به شمار می رفت اما در سال ۲۰۱۳، کم و بیش مشخص بود که خود ویندوزفون هم دیگر شانسی برای عرض اندام در برابر اندروید و iOS ندارد. آنچه امروز به عنوان موبایل های سری لومیا می بینید، می توانستند با نامی دیگر از سوی خود مایکروسافت توسعه یابند و در واقع می توان گفت خرید این شرکت کوچک ترین فایده ای برای اهالی ردموند نداشت.

از طرفی در همان زمان نیز کاملا مشخص بود که تجارت تلفن های هوشمند در خود نوکیا نیز بسیار نابسامان است؛ شرکتی که در فوریه ۲۰۱۱ بیش از ۲۵ درصد از سهم فروش موبایل به شکل جهانی را در دست داشت، در زمان خریده شدنش توسط مایکروسافت یعنی در سپتامبر ۲۰۱۳، سهمی کمتر از ۵ درصد را در اختیار داشت. در واقع می توان گفت بالمر با آخرین و البته عجیب ترین اقدام خود، هفت میلیارد دلار از سرمایه مایکروسافت را صرف خرید یک دارایی بی ارزش کرد.

نادلا روز چهارشنبه تصمیمی سخت و البته مبهم را اتخاذ نموده و بالاخره توانست با «پوست اندازی گذشته» بر آینده تمرکز کند. با دیجیاتو همراه باشید.

شکی نیست که ویندوز فون در دردسری بزرگ افتاده و حتی یک خرید ۷.۲ میلیارد دلاری در گذشته نیز نتوانست به رشد فزاینده این پلتفرم یاری رساند چرا که باز هم موبایل های هوشمند مبتنی بر ویندوزفون از هر گونه ایجاد درآمد و سودآوری محروم بوده اند. از همین روست که نادلا تصمیم گرفته دست به یک تعدیل نیروی ۷.۸۰۰ نفری در این زمینه زده که البته می توان گفت بیشتر آنها، کارمندان و پرسنل قدیمی نوکیا هستند؛ وی می خواهد تمرکز مایکروسافت را بر روی مواردی قرار دهد که از پس انجام آنها به خوبی بر می آید نه مسائلی همچون تجارت تلفن های هوشمند که مشخصا نتوانسته آماری درخشان را در این نقطه به ثبت برساند.

ویندوز فون البته همچنان برای مایکروسافت اهمیت دارد، نکته اینجاست که نوع این اهمیت، دیگر به شکل سنتی نیست و شخص نادلا، برنامه هایی تازه را در خصوص موبایل های خانواده لومیا در سر می پروراند. برنامه هایی که متشکل از موبایل های پرچمدار، اقتصادی و البته تجاری می شوند. تا اینجای داستان کاملا واضح است اما فراتر از آن، بی نهایت مبهم.

ویندوزفون نتوانست در زمانه جنگ پلتفرم ها رشد کند. 

اگرچه مایکروسافت نمی خواهد رسما به زبان بیاورد اما در جنگ موبایل های هوشمند یک بازنده ی تمام عیار است. آمار فروش تلفن های هوشمند مبتنی بر ویندوز فون به شدت پایین بوده، اپراتور ها علاقه ای به سرمایه گذاری در این محصولات نشان نداده و از همه بدتر، اکنون کدام شرکت را می شناسید که به شکل مداوم مشغول تولید موبایل هایی مبتنی بر ویندوز فون باشد؛ سونی، ال جی، اچ تی سی یا سامسونگ؟

مخلوطی از همه ی این مشکلات، باعث گشته تا با فقدان علاقه توسعه دهندگان برای خلق اپلیکیشن ها در این پلتفرم رو به رو گردیم که بیش از هر مورد دیگری به آسیب زدن به بدنه ی ویندوز فون موثر بوده است. با چنین شرایطی، مایکروسافت نه می توانست همکاران سخت افزاری را متقاعد به ساخت موبایل های ویندوزی کند و نه قادر بود مشتری عام (جدا از عشاق ویندوز) را مجاب به خرید نماید.

نادلا پیشتر در خصوص کاهش هزینه ها بسیار سخن سر داده و از طرفی مایکروسافت نیز به طور کلی تمرکز خود را بر ارائه موبایل های ارزان قیمت و اقتصادی قرار داده. این استراتژی اندکی جواب نیز داد و فروش موبایل های خانواده لومیا بالاتر از پیش رفت اما این رشد، در برابر رشد اندروید و iOS هیچ بوده است. به زبانی دیگر، مایکروسافت در باتلاق تلفن های هوشمند گیر کرده؛ سوال اصلی اینکه چه می تواند بکند؟

بازسازی این بخش از طرف نادلا، منجر خواهد شد تا شاهد موبایل های کمتری باشیم، هرچند که او هنوز هم توضیح دقیقی در مورد رویکرد جدیدش نداده است. به سادگی اگر بخواهیم منظور نادلا را بیان کنیم، مایکروسافت احتمالا در آینده موبایل های بهتری را ارائه خواهد داد که برای این شرکت سودآور نیز خواهند بود.

رویکرد جدید مایکروسافت در زمینه موبایل های هوشمند، بی شباهت به رویکرد اپل نیست.

رویکرد جدید مایکروسافت به اقدامات «اپل» بی شباهت نیست. شرکتی که سالانه صرفا یک (و اخیرا دو) موبایل را معرفی کرده و سود بالایی نیز از این راهکار به دست می آورد. پیشتر راهکار مایکروسافت این بود که به واسطه فروش موبایل های بسیار - و ارزان - بتواند علاقه کاربران و توسعه دهندگان را به خود جلب کند. راهکاری که مشخصا با شکستی سخت رو به رو شده.

شرکت یاد شده باور داشت که «اپلیکیشن های یکپارچه - universal apps» در ویندوز ۱۰، راهکار نجات ویندوز فون نیز خواهند بود اما تجربه ای مشابه در ویندوز ۸، جایی که وعده ی استفاده از رابط تاچ اسکرین داده شده بود، باز هم جواب گوی نیاز این شرکت به مشتری بیشتر نبود.

این بار پیام مایکروسافت «درهم» تر نیز شده است؛ در کنفرانس بیلد به توسعه دهندگان وعده داده شد که می توانند اپلیکیشن هایی که پیشتر برای اندروید و iOS نوشته اند را به ویندوز پورت کنند. شاید این بار باید از این منظر به داستان نگاه کرد که مایکروسافت با این حرکتش، توسعه مستقیم اپلیکیشن توسط توسعه دهندگان برای پلتفرم خانگی اش را به دست فراموشی سپرده. شرکت یاد شده اکنون از این افراد می خواهد وقت برای پلتفرمش نگذاشته و صرفا دسترنجشان را در سایر پلتفرم ها، برای ویندوز نیز پورت کنند. حال همین مورد را بگذارید کنار سایر تغییرات اخیر؛ جایی که برخی از قابلیت های شاخص ویندوز ۱۰، نظیر کورتانا، قرار است به اندروید و iOS نیز راه پیدا کنند. ساده می توان گفت که با چنین روندی، Windows 10 Mobile هیچ قابلیت یکتایی جز پوسته و رابط کاربری اش، برای خود نخواهد داشت.

آیا شرکت های سخت افزاری برای نجات ویندوز فون قدم جلو خواهند گذاشت؟

بیایید فرض کنیم مایکروسافت با راهکارهای تازه خود در زمینه اپلیکیشن ها، می تواند شکاف موجود در این زمینه را کاهش دهد اما آیا واقعا این مسئله باعث خواهد شد تا برندهای سخت افزاری به تولید موبایل های مبتنی بر ویندوز علاقه مند شده یا بازگردند؟

اکنون بیش از ۹۰ درصد از موبایل های ویندوزی موجود در بازار به دست خود مایکروسافت ساخته می شوند و صرفا ۱۰ درصد باقی مانده نیز سهم سایر تولید کنندگان هستند. در نتیجه سخت می توان متصور بود که شرکت هایی نظیر سامسونگ، ال جی، سونی یا اچ تی سی روزی دوباره به تولید چنین موبایل هایی روی آورند و در حالی که حتی با اندروید نیز نمی توانند سودآوری مناسبی داشته باشند، به سراغ نجات پلتفرمی که در جایگاه سوم ایستاده روند.

بالاترین احتمال اکنون چنین است که نادلا می خواهد کسب و کار موبایل این شرکت را به تجارتی همچون تبلت های سرفس تبدیل نماید. جایی که در هر بازه قیمتی، یک موبایل برای خرید وجود داشته باشد که بتواند در همان رنج قیمت نیز بهترین کارایی را برای کاربر داشته باشد.

مسئول و مدیر ویندوز در مایکروسافت به نام Terry Myerson، اکنون و به واسطه فراگیر شدن ویندوز در همه محصولات سخت افزاری این شرکت، دامنه مدیریت وسیع تری نیز پیدا کرده؛ اکس باکس، سرفس، هولولنز، لومیا و مایکروسافت بند. با ادغام بخش های مهندسی و سخت افزاری، می توان انتظار داشت که در آینده شاهد موبایل هایی کارا تر در پلتفرم ویندوز باشیم. موبایل هایی که مشخصا در حوزه تجاری و در بخش پرچمدارها، برای عاشقان ویندوز خوش خواهند درخشید اما باز هم نمی توانند به طور کلی موفقیتی را برای مایکروسافت در امر تلفن های هوشمند کسب کنند. در حال حاضر و با شرایط فعلی، این حقیقتی است که در خصوص تجارت بخش موبایل در مایکروسافت جریان دارد.

 

شرکت مورد بحث می خواهد بر آینده متمرکز شود نه اشتباهات گذشته. انگونه که کمپانی های تکنولوژیک می گویند، ما در آینده کامپیوترهای شخصی را خواهیم پوشید. کامپیوترها خواهند بود که حمل و نقل ما را به شکل کامل در اختیار خواهند گرفت. مایکروسافت نیز آینده را در هولولنز می بیند؛ جایی که دیگر خبر زیادی از موبایل های هوشمند نیست و چنین محصولاتی بی معنی شده اند.

نادلا باور دارد: «بازسازی مایکروسافت بر قابل حمل سازی تجربه ی کاربری در همه محصولات این شرکت، از جمله موبایل ها تمرکز خواهد داشت.» اما برای تحقق چنین آرمانی، مایکروسافت به داده های بسیار زیاد تولید شده از سنسورها در محصولات مختلفش نیاز دارد. سنسورهایی که می توانند درک بالایی را از جنبه های مختلف زندگی ما برای این شرکت ارسال کنند و چنین امری، این روزها با فروش ویندوز در کامپیوترهای شخصی ممکن نیست.

اهالی ردموند در حال حاضر نیز تجربیات بسیار زیادی از تلاش هایش در اکس باکس لایو به دست آورده اند؛ چه در بحث تمایلات کاربران و چه در زمینه یادگیری ماشینی. برای تحقق آرمان هایشنیز همانطور که گفتیم، به میلیون ها سنسور در دستان کاربران نیاز دارند، سنسورهایی که به بهترین شکل در موبایل های هوشمند جای می گیرند و در نتیجه این شرکت نیز به فروش میلیون ها موبایل مبتنی بر پلتفرم خود نیاز دارد. اکنون می توان گفت «مایکروسافت بند» داده های فراوانی را از کاربران به سوی این شرکت می فرستد. این دستبند اکنون همانند یک آزمایشگاه بزرگ بر مچ دستان کاربران به فعالیت پرداخته و شرکت یاد شده خود را آماده می کند تا با محصولات بعدی، موج پردازش کامپیوتری شخصی را به راه اندازد.

سخت می توان تصور کرد که مایکروسافت، به طور کامل خط تولید موبایل های سری لومیا را تعطیل کند چراکه این شرکت به سرمایه گذاری در اپلیکیشن و سرویس های خود نیاز دارد و خود نادلا نیز اظهار می کند که بر توسعه محصولات مایکروسافت، همچون موبایل ها متعهد می ماند.

به نظر می رسد مایکروسافت به شکست اعتراف کرده. 

با یکپارچه سازی و ادغام لومیا، سرفس، اکس باکس با بخش ویندوز، سرپوش گذاشتن بر ضررها آسان تر شده و مایکروسافت نیز می تواند بدون فشار سرمایه گذاران اهداف خود را به پیش رانده و به نقاطی که علاقه دارد، سرمایه تزریق کند. از طرف دیگر نیز ویندوز فون به آنچه واقعا شباهت دارد بدل خواهد شد؛ یک پروژه تحقیقاتی. پروژه ای که شباهت بسیاری به پروژه نکسوس در گوگل خواهد داشت اما در مقیاسی بسیار کوچک تر.

Windows 10 Mobile در ماه های آینده و پس از ویندوز ۱۰ برای کامپیوترهای شخصی ارائه خواهد شد. در حال حاضر اما این شرکت به شدت در حال تمرکز بر ارائه یک تجربه کاربری عالی برای کاربران تجاری خود در ویندوز ۱۰ است و به نظر می رسد مایکروسافت بالاخره شکست در جنگ پلتفرم های موبایل را قبول کرده و در حال آماده سازی خود برای حضور، به شکلی دیگر در میان موبایل های هوشمند بوده و دیگر کاری هم به جنگی که هیچگاه در آن پیروز نخواهد شد، ندارد.