واقعیت مجازی چگونه جهان پیرامون ما را تغییر خواهد داد؟

پالمر لاکی (Palmer Luckey) جوانی ۲۳ ساله است که شرکت Oculus VR را تاسیس کرده و در توسعه هدست Oculus Rift نیز نقش بسزایی را ایفا نموده است. هدستی که به یک کامپیوتر غول پیکر برای کار کردن متصل می شود و جهت بازی کردن با آن نیز می توانید دست کش هایی مخصوص را بر دست کنید.

پالمر می گوید جهانی که توسط بر سر گذاشتن هدست و به دست کردن دست کش ها در برابر چشمان کاربر پدید می آید، Toybox نام دارد؛ جایی که در آن توسط دست های مجازی خود می توانید اشیا را لمس، جا به جا و درک نمایید.

با استفاده از همین تجهیزات می توانید به هر جایی سفر کنید؛ سفری البته مجازی که محدودیتی در آن وجود ندارد. گاهی می توانید با فردی در اتاق کناری به تعامل دیجیتالی پرداخته و گاهی هم قادر هستید به سراغ مکان هایی در آن سوی کره خاکی بروید.

سال گذشته بود که فیسبوک با پرداخت رقمی برابر با ۲ میلیارد دلار، شرکت آکیلس را از آن خود کرد و پالمر لاکی ۲۱ ساله، تبدیل به یک میلیونر شد. خودش می گوید: «زمانی که Oculus را تاسیس کردم، ۱۸ سال سن داشتم اما چند سال قبلی را به کار روی موارد مرتبط با واقعیت مجازی سپری کرده بودم.»

سپس در حالی که هدست را بر سر می گذارد و می خواهد یک بازی دیگر را شروع کند می گوید: «در آن زمان همین مقوله برایم بیش از حد جالب بود چرا که می توانستید واقعا به جهانی دیگر سفر کرده و در آن مشغول انجام بازی های ویدیویی شوید. از یک سو علاقه زیادم به بازی های رایانه ای و از طرف دیگر دانشی که از تماشای مستند و فیلم های علمی-تخیلی کسب کرده بودم به من کمک کردند تا ایده های جالب دیگری برای توسعه واقعیت مجازی به ذهنم برسد.»

با دیجیاتو همراه باشید.

پالمر البته ابداع گر تکنولوژی واقعیت مجازی نبوده است؛ این فناوری بیش از دو دهه پیش توسعه یافته و تا کنون توسط نیروهای ارتشی و همچنین فضایی مورد بهره گیری قرار گرفته؛ آن هم با اهدافی نظیر ایجاد یک واقعیت در جهانی دیجیتالی.

پروفسور باب استون (Bob Stone)، صرفا یکی از افرادی که در گذشته بر توسعه این تکنولوژی مشغول بوده و اکنون سمت ریاست بخش علوم فناوری دانشگاه بیرمنگام (Birmingham) را دارد می گوید: «در سال ۱۹۸۷، مرکز پژوهشی ایمز از ناسا (Ames Research Center) مرا خواست و هدست و دست کشی مخصوص به من دادند. پس از امتحان کردن آن، دیدم که یک پله برقی مجازی را توسعه داده اند و توسط آن می توان به طبقه بالایی رفت. اگرچه جسمم هیچ حرکتی نداشت اما حس می کردم ذهنم در حال پرواز است؛ همان زمان متوجه شدم که همین مقوله، بخش بزرگی از آینده ما خواهد بود.»

در دهه ۹۰ میلادی، پروفسور استون برای رندر کردن تصاویر مجازی در برابر چشم از ابر کامپیوتری استفاده می کرد که ۲۵۰ هزار پوند ارزش داشت؛ حال این تکنولوژی با پرداخت حدود ۱۰ دلار در دسترس است و حتی موبایل های امروزی هم می توانند نمایشی از جلوه های جهان واقعیت مجازی را در برابرتان قرار دهند.

این در حالیست که حالا، پردازش واقعیت مجازی به شکلی باور پذیر تر رخ می دهد و دیگر از تاخیرهایی که آقای استون آنها را با ابرکامپیوترش تجربه کرده بود هم خبری نیست. همین تاخیرها باعث می شدند تا کاربر هنگام استفاده از تکنولوژی مورد بحث دچار حالت تهوع شود. اکنون این مشکلات رفع شده اند چرا که کامپیوتر و موبایل ها از قدرت پردازشی بسیار بیشتری بهره می برند، سنسور های حرکتی دقت بالاتری یافته اند و البته نمایشگرها نیز رزلوشون قابل قبولی برای همین امر پیدا کرده اند.

پالمر لاکی می گوید:‌ «همه آنچه برای توسعه هدستی مبتنی بر واقعیت مجازی نیاز بوده، توسط شرکت های سازنده تلفن های هوشمند تامین گشته و جالب اینجاست که کسی هم متوجه این موضوع نشده بود.»

حتما شما هم می دانید که ۲۰۱۶ را، به عنوان سال اوج گیری تکنولوژی واقعیت مجازی نامگذاری کرده اند. در این سال شرکت های بزرگی همچون فیسبوک، سامسونگ و سونی هدست های واقعیت مجازی خود را به شکل نهایی به دست کاربران می رسانند. سامسونگ البته ماه قبل عرضه GearVR را آغاز کرد و این در حالیست که مدت هاست که گوگل با بهایی اندک، کاردبورد را در اختیار علاقه مندان به این تکنولوژی می گذارد.

هدست Rift در ابتدای سال آینده میلادی از راه می رسد و سپس نوبت به درخشش HTC با Vive است. سونی هم وعده عرضه PlayStation VR را در ماه آوریل داده و اینطور که پالمر می گوید، همه این سازندگان به شکلی ویژه تاکید خود را روی گیمینگ قرار داده اند و با چنین هدفی محصول خودشان را به بازارها ارسال می کنند.

اما تاثیرات واقعیت مجازی در سال آینده صرفا به «گیمینگ» خلاصه نخواهد شد؛ می توان از این فناوری در امور تحصیلی، پزشکی، معماری و حتی دفاعی بهره گرفت. در ادامه می خواهیم به چهار زمینه بپردازیم که توسط آنها، واقعیت مجازی تا پنج سال آینده زندگی شما را دگرگون خواهد کرد.

---

بهداشت و درمان

یک پروفسور روان شناس به نام آقای اسکیپ ریزو که در دانشگاه کالیفرنیا، مدیریت آزمایشگاه واقعیت مجازی در امر پزشکی را بر عهده دارد، وقت بسیار زیادی را با بیماران خود به شکل مجازی در آن سوی دنیا سپری می کند.

بیشتر بیماران او، سربازانی هستند که در مناطق دیگر جهان در جنگ ها شرکت داشته اند. وی در آزمایشگاهش، ۱۴ جهان مجازی مختلف را توسعه داده؛ از روستایی در کشوری دور افتاده گرفته تا جاده ای شهری یا پایگاهی نظامی.

وی می گوید: «ما تقریبا شرایط مناطق جنگی و مکان هایی که آنها حضور یافته اند را بازسازی کرده ایم.»

کار پروفسور ریزو در بیست سال گذشته این بوده که مشکل بیماران مبتلا به اختلال استرس پس از ایجاد حادثه [PTSD] را درمان کند. اما در سال ۲۰۰۴ بود که اولین شبیه سازی دیجیتالی از کشور عراق را توسط تکنولوژی واقعیت مجازی خلق نمود. سربازانی که در منطقه یاد شده حضور پیدا کرده و سپس به بیماری PTSD مبتلا گشته بودند، در این جهان مجازی که کنترل کامل اش در دست پروفسور ریزو بود حضور می یافتند. وی می توانست شب یا روز بودن جهان مجازی یا حتی نوع انفجارها را کنترل کند: «همین مسئله موجب می شد تا بیمار، به شکل مداوم با مشکلات ذهنی که در طول جنگ پیدا کرده بود رو به رو شود و سپس کنار آید. آنها باید هنگام تماشای این صحنه ها به شکل مجازی، روایت اش را هم تعریف می کردند.»

سیستم ابداعی آقای ریزو در بیش از ۲۰۰۰ بیمار مبتلا به اختلال استرس به کار گرفته شده و حالا نیز می تواند برای درمان افرادی که پس از وقایع پاریس به همین بیماری مبتلا شده اند، به کار گرفته شود.

برخی دیگر از پزشکان، از واقعیت مجازی برای درمان برخی بیماری های خاص دیگر نظیر ترس های بی دلیل (فوبیا) یا توهم اندام خیالی (Phantom limb - در این بیماری، شخص تصور می کند که همچنان عضوی از بدن که آن را از دست داده را دارد) استفاده می کنند. اخیرا یک کارآفرین آرژانتینی به نام «Fernando Tarnogol» یک شرکت به نام Psytech تاسیس نموده که کارش، توسعه مکان هایی توسط تکنولوژی واقعیت مجازی برای درمان ترس های بی دلیل یا همان فوبا است. وی در شرکت خود مکان هایی را برای بیماران مبتلا به ترس از مکان های شلوغ (agoraphobia)، ترس از ارتفاع (acrophobia)، ترس از پرندگان (ornithophobia) و ترس از فضاهای کوچک (claustrophobia) توسعه داده است.

پروفسور ریزو می گوید: «قرن بیست و یکم در امر پزشکی با تکنولوژی واقعیت مجازی معنا پیدا کرده و شاید این بزرگ ترین دستاوردی باشد که در امر روان شناسی تا کنون به کمک روان شناسان آمده است.»

---

معماری

Foster and Partners یک شرکت انگلیسی است که توسط آقای Norman Foster رهبری می شود. این شرکت سوابق درخشان بسیاری در کارنامه خود دارد که شاید قابل توجه ترین آنها، ساخت مجموعه فضاپیما-مانند جدید اپل در شهر کوپرتینو باشد که قرار است کار آن تا انتهای سال ۲۰۱۶ به پایان برسد.

شرکت یاد شده هم از تکنولوژی مورد بحث بهره گرفته و آن را یک اصل بسیار مهم در ساز و کار خود می داند. آقای Xavier de Kestelier، یکی از سرپرستان این گروه تجاری می گوید: «ما آکیلس ریفت و مورفیوس از سونی را مورد آزمایش قرار داده ایم و اخیرا نگاهی به هولولنز مایکروسافت هم داشته ایم. به زودی Vive از HTC نیز به دستمان خواهد رسید اما پیش از این حتی گوگل کاردبورد را هم مورد آزمایش قرار داده بودیم.»

در حال حاضر شرکت Foster and Partners برای دو موضوع از فناوری واقعیت مجازی بهره می گیرد. اول اینکه بتواند آنچه طراحی کرده را به شکلی بیش از حد واقعی به مشتری خود نشان دهد و دوم، در زمینه طراحی از این تکنولوژی بهره گیرد. وی سپس ادامه می دهد: «زمانی که یک ساختمان نیمه کاره است و نمی توانیم آن را به شکل کامل به مشتری نشان دهیم، از همین تکنولوژی بهره می گیریم چرا که همانند نمونه واقعی عمل کرده و حس زندگی در آن جریان دارد.» این در حالیست که سایر معماران از هدست واقعیت مجازی برای مورد آزمایش قرار دادن جلوه هایی خاص از طراحی هایشان بهره می گیرند.

شرکت یاد شده در نهایت تصمیم دارد نوعی از این تکنولوژی را به شکل اختصاصی توسعه دهد که در آن معماران، مهندسان و طراحان به شکل مشترک بتوانند به تماشای ابعاد مختلف ساختمان پرداخته و با هم ایده پردازی کنند.

---

خبرنگاری

صرفا کافیست موبایل خود را در یک گوگل کاردبورد قرار دهید تا بتوانید در کره شمالی یا کشورهای دیگر حضور پیدا کنید و برخی اتفاقات مهم را از نزدیک مشاهده نمایید. اکنون برخی خبرگزاری های بزرگ جهان در حال توسعه تکنولوژی واقعیت افزوده برای علاقمندان به آخرین اخبار هستند.

توسط یک موبایل و یک گوگل کاردبورد، کاربر می تواند به شکل مجازی در مکانی که اتفاقات رخ می دهند حضور پیدا کند.

خبرنگار و پژوهشگری به نام Nonny de la Pena، ویدیویی از یک انفجار تهیه کرد که به شکل مجازی به نمایش کشیده می شود. در همین ویدیو می توانید ببینید که حضور در چنین شرایطی، چه حسی را به انسان القا می کند.

هفته گذشته اما کره شمالی میهمان یک دوربین ۳۶۰ درجه بود که چند نما از این کشور را به شکلی ۳۶۰ درجه و مجازی در اختیار مردم جهان قرار می داد.

به همین شکل است که تکنولوژی واقعیت مجازی می تواند بر دیده شدن اخبار تاثیر بسیار زیادی بگذارد. بیننده می تواند همراه با دوربین، در مکان واقعی اما مجازی حضور پیدا کند و حتی حرکات مردم آن منطقه را نیز درک نماید.

---

صنایع دفاعی

این روزها کشورهای بزرگ به شدت در حال استفاده از تکنولوژی واقعیت مجازی در ارتش خود هستند. پروفسور استون که از سال ۲۰۱۳ به دانشگاه بیرمنگام پیوسته، به شکل کلی فعالیت های نظامی و استفاده از تکنولوژی های مورد بحث را در راس توجه خود قرار داده است.

وی می گوید: «پروژه هایی را در دست توسعه داشته ایم که در آنها، به کارکنان یک زیر دریایی را از طریق واقعیت مجازی آموزش دادیم. این در حالیست که در پروژه ای دیگر، به سربازان آموزش داده بودیم تا وسایلی که در آنها ماده انفجاری به کار رفته را پیدا کنند.»

تیم کوچکی که توسط پروفسور استون رهبری می شود، تا کنون ۴۲ شبیه ساز را برای ارتش های مختلف توسعه داده که در هر کدام، سربازان در فضای مجازی مختلفی قرار می گیرند.

این در حالیست که ارتش نروژ هم اخیرا از آکیلس ریفت برای افزایش دید رانندگان تانک بهره گرفته. این افراد در واقع توسط هدست واقعیت مجازی آکیلس می توانند محیط بیرونی تانک و پیرامون خود را به شکلی واضح ببینند.