فهم نحوه عملکرد مغز چگونه از شما رهبر بهتری می سازد؟

این روز ها نحوه ی تفکر دنیا در مورد رهبری به طور قطع در گیر و دار یک دگرسویی مهم است. مدیران کم کم نسبت به اهمیت رویکرد مشتری مدارانه در کسب و کار آگاه شده اند. سلسله مراتب های قدیمی کم کم از محیط های کاری رخت بر می بندند و روح تازه ای بر این فضاها حاکم می شود. ما در حال زیر سؤال بردن استاندارد های فرهنگ و مدیریت سازمان هستیم، و این ها در حوزه ی کسب و کار به نتایج بهتر، مشارکت بیشتر کارکنان، و محیط های کاریِ شاد تر می انجامد.

اما پشت همه ی این تغییرات چه رازی نهفته است؟ دکتر دیوید راک، به همراه همکارانش در حال هموار کردن مسیر برای «رهبری مبتنی بر علم عصب شناسی» است. او متخصصان جهانی را برای پیشرفت علم توسعه ی رهبری گرد هم می آورد. به اعتقاد او و همکارانش در مورد نحوه ی تفکر، پردازش و اجرای شیوه های مختلف رهبری، نکته ی مهم، اتخاذ رویکردی یکپارچه و بر اساس یافته های علمی است.

لارا گارنت به سراغ دیوید راک رفته و از او در این زمینه سؤالاتی پرسیده است. شما نیز با خواندن این مصاحبه، با ارتباط نحوه ی عملکرد مغز و مقوله ی رهبری بیشتر آشنا خواهید شد؛ به این امید که دانستن این اطلاعات از شما رهبر بهتری بسازد.

- تحقیقات انجام شده روی نحوه ی عملکرد مغز چه تأثیری روی نگاه ما به رهبری و موفقیت داشته اند؟

«ما به جای آنکه معتقد باشیم یک تحقیق خاص، کل بازی را تغییر داده باشد، اعتقاد داریم تحقیقات تازه در عرصه ی علم عصب شناسی، در کل ارزش مضاعفی به حوزه ی رهبری بخشیده اند. ظرف یک دهه ی گذشته، به اندازه ی کافی تحقیقاتی صورت گرفته که ما را بر آن دارد زبان کاملی برای امور مربوط به رهبری و چیستیِ آن خلق کنیم که ریشه در زیست شناسی دارند. تمام جنبه های مختلف رهبری (تصمیم گیری، نوآوری، ترغیب، همکاری، تأثیرگذاری) از زوایای مختلف مورد بررسی و مطالعه قرار گرفته اند. آنچه که تازگی دارد این است که ما حالا سعی داریم رویکردی یکپارچه به همه ی اینها داشته باشیم».

- منظور شما از این رویکرد یکپارچه چیست؟

«تازه ترین موضوع در حال حاضر این است که به رهبران کمک کنیم برای این تجربه ی ذهنی، زبان محکم تر و جامع تری داشته باشند. یکی از اولین ایده هایی که راه خود را از مطالعه روی مغز به حوزه ی رهبری باز کرد پدیده ی واکنش احساسی آمیگدال است. می بینید که به یکباره برای اینکه به دیگران بگویید ذهن شما توانایی عملکرد درست را ندارد، زبانی علمی پدید آمده است. اگر پدیده ی واکنش احساسی آمیگدال را بشناسید، تصمیمات کسب و کاری مهم را به زمانی موکول خواهید کرد که دچار این واکنش نباشید».

دیوید راک ادامه می دهد: «ما برای شناسایی سوگیری هایی که سد راه یک تصمیم گیری خوب می شوند نیز زبان خود را داریم. برای بیان علت اینکه از بعضی ها خوشمان می آید و از برخی دیگر خیر نیز زبان علمی داریم و به این ترتیب می توانیم همکاری بهتری با دیگران داشته باشیم. این زبان مشترک به رهبران اجازه می دهد تطبیق پذیر تر باشند و در تصمیم گیری های خود استراتژی های بهتری اتخاذ کنند».

آمیگدال یا بادامه به بخشی از مغز گفته می شود که مسئول پردازش احساسات است. واکنش احساسی آمیگدال، یک واکنش احساسی آنی و شدید است که فرد بعداً متوجه شدت بیش از حد آن در مقایسه با عامل محرک اولیه می شود. توضیح علمی آن نیز این است که برخی اطلاعات احساسی مستقیماً از تالاموس به آمیگدال منتقل می شوند، بدون آنکه در نئوکورتکس مغز پردازش شده باشند. این باعث واکنش احساسی شدیدی می شود که پیش از تفکر منطقی قرار می گیرد.

- ظهور کدام روندها در حوزه ی کسب و کار را واکنشی به این یافته ها می دانید؟

«ما شاهد روند جالبی برای ساده کردن رویکرد کلی نسبت به توسعه ی رهبری هستیم. به این ترتیب از شر قابلیت های متعدد و نامشخص خلاص می شویم و در عوض روی مجموعه ای کوچک و به یاد ماندنی از انتظاراتی متمرکز می شویم که یک رهبر باید برآورده کند. وقتی افراد تنها قادرند 3 یا 4 ایده را به راحتی در ذهن داشته باشند، داشتن چارچوبی برای رهبری با 7 یا 8 دسته بندی مختلف نتیجه ی خوبی نخواهد داشت. به جای آنکه سعی کنیم همه ی کارها را انجام دهیم، باید مسائل را ساده، و روی موضوعات اساسی متمرکز کنیم».

«از طرف دیگر شاهد آن هستیم که شرکت ها کل استراتژی یادگیری خود را بر اساس شیوه ی واقعی یادگیری مغز مورد بازبینی قرار می دهند. جنبش بزرگی علیه رتبه بندی و ارزش گذاری روی افراد به وجود آمده است که تماماً تحت تأثیر تحقیقات ما است. در کل، شرکت ها تمرکز خود را از چیزهای دیگر متوجه بالا بردن مشارکت، چابکی و همکاری می کنند».

- چگونه رفتار انسان را تغییر می دهید؟

«عامل مؤثر تغییر رفتار در مقیاس بزرگ، تسهیل درون بینی در موقعیت های اجتماعی و در طول زمان است. تحقیقات نشان از اهمیت یک فرایند سه مرحله ای دارند: دیدن چیزی متفاوت در یک بافتار اجتماعی، داشتن بینشی درباره ی آن رفتار، و برقراری این نوع ارتباطات در طول زمان. بینش داشتن نسبت به یک عمل، موجب تغییر می شود. اگر از این آگاهی برخوردار باشید و در یک بافتار اجتماعی به بحث در مورد آنها بپردازید، احتمال اینکه تغییر کنید بیشتر است».

- فرا گرفتن چیزهای تازه در مورد مغز و رهبری چه تغییری در خود شما به وجود آورده است؟

«هزاران تغییر مختلف. فهم شیوه ی عملکرد مغز برای من خیلی جذابیت داشت چون می خواستم با مغز خودم درگیر شوم. دوست داشتم کنترل بیشتری روی کیفیت تصمیم گیری های خود داشته باشم. فکر می کنم حالا در اتخاذ تصمیمات مهم، توانایی به مراتب بیشتری دارم. من بی نقص نیستم، و نسبت به تمام اشتباهات و جهتگیری هایی که دارم آگاه هستم. اما در نهایت در گذر زمان، از لحاظ مدیریت احساسات خودم در هنگام پیچیدگی ها و آشفتگی ها، به رهبر بهتری تبدیل شده ام. بهتر می توانم با دیگران ارتباط بگیرم و آنها را کنار یکدیگر قرار دهم. از طرف دیگر، توانایی من در خوانش و درک مؤثر تر موقعیت های اجتماعی بهبود یافته است».

- مهم ترین توصیه های شما برای کسانی که می خواهند رهبران بهتری باشند چیست؟

«تمام جلسات خود را با شفافیت کامل در مورد اهداف جلسه شروع کنید. برای مشخص کردن هدف و مسیر خود وقت بگذارید. سپس ببینید بهترین طرح برای رسیدن به آن کدام است، و اطمینان حاصل کنید با تک تک کسانی که نقشی در این موضوع دارند شفافیت و همسویی دارید. چه وقتی در جلسه هستید و چه زمانی که با کسی گفتگو می کنید، در مورد هدف و طرح خود شفافیت داشته باشید. در کل این فرایند، کماکان به کیفیت تفکر خود در طول مسیر توجه کنید».