از عرش به فرش؛ چطور یوبیسافت ماهیت اساسینز کرید را از بین برد؟

کمپانی یوبیسافت، فرنچایز اساسینز کرید را تا مرز نابودی برده است. خب، شاید «نابودی» کلمه ای اغراق آمیز باشد؛ در واقع آخرین نسخه سری بازی اساسینز کرید به نام Syndicate، توانست برای مدتی اندک در صدر جدول پرفروش ترین عناوین انگلیس قرار گیرد و در هفته دوم، فروش کلی نسخه Unity سال 2014 را پشت سر گذاشت.

اما Syndicate یکی از ضعیف ترین فروش های تاریخ این فرنچایز را تجربه کرد و در دو سال گذشته، هیچ یک از نسخه های اساسینز کرید نتوانسته اند به جدول 10 بازی پرفروش سالانه گروه NPD راه یابند. بنابراین، اساسینز کرید دقیقا هنوز به مرز نابودی نرسیده است، اما بدون شک دوران سختی را سپری می کند. فرنچایزی که زمانی به عنوان یکی از بلاک باسترهای صنعت بازی های ویدیویی به شمار می رفت، حالا به جمع عناوین درجه دو پیوسته است.

البته هنوز هم اساسینز کرید در جایگاهی قابل قبول دارد و فروشی مناسب را کسب می کند اما این عملکرد، باب دل یوبیسافت نیست که سالانه صدها نفر و چندین استودیوی مختلف را مسئول ساخت نسخه های جدید بازی می کند. اساسینز کرید باید به عنوان بازی شماره یک یوبیسافت شناخته شود که درآمدی از پیش تضمین شده به دست می آورد.

شهرت اساسینز کرید از زمانی لکه دار شد که چند نسخه از آن (مانند نسخه 3 و Unity) با مشکلات فنی بسیار به بازار عرضه شدند، اما روند تضعیف آن در اصل بسیار قبل تر آغاز شده بود. اساسینز کرید از زمانی دچار مشکل شد که نسخه Brotherhood معرفی گشت؛ عنوانی که قرار بود پیچش های داستانی جدیدی به همراه آورد و البته با فاصله ای کمتر از یکسال نسبت به نسخه دوم به انتشار می رسید.

نسخه اول اساسینز کرید، بدون شک شاهکاری بی بدیل بود. عنوان خلاقانه و ریسک پذیر که به ما نشان داد یک دنیای «جهان باز - Open-World» می تواند چیزی بیشتر از رانندگی صرف به ارمغان آورد.  علاوه بر این، الطیر شخصیتی باحال بود که مخاطبان تا آن روز، چیزی شبیه به توانایی های پارکور وی را ندیده بودند.

با توجه به بازخورد بی نظیر مخاطبان، یوبیسافت به سرعت تصمیم گرفت تا IP جدید خود را به یک بلاک باستر تبدیل کند. شروع این روند بسیار خوب بود و اساسینز کرید 2، عنوان بی نظیر از آب درآمد که داستانی جذاب را روایت می نمود. در اساسینز کرید 2، برخی از المان های اصلی نسخه اول حذف شدند تا بازی، جمع بیشتری از مخاطبان را جذب کند. داستان نیز شکلی جدید به خود گرفت و روایتی نسبتا غیرخطی یافت. اما مهم تر از همه این ها، هسته اصلی بازی، یعنی مخفی کاری و ترور شخصیت های مختلف در محیط های باز، همچنان جذاب بود.

از سال بعد، همزمان با عرضه اولین نسخه اساسینز کرید به صورت سالانه، یعنی Brotherhood، اساسینز کرید آرام آرام روند سقوط را تجربه کرد.

مهم نیست که Brotherhood تا چه حد بازی خوبی بود و از چه امکانات جدیدی مانند بخش چندنفره و المان های مدیریت گروه بهره می برد. مهم آن است که یوبیسافت همان کاری را می کرد که پیش از این هم توسط تیم های دیگر انجام شده بود: یعنی عرضه مداوم نسخه های دنباله، استفاده دوباره و دوباره از Assetهای قبلی، درجا زدن داستان و اضافه شدن قابلیت های کوچک. گیمرهای حرفه ای، چنین موضوعی را پیش از این دیده بودند و می دانستند که استراتژی جدید یوبیسافت، پایان خوشی برای اساسینز کرید رقم نخواهد زد.

نسخه اسپین آف سال بعد، یعنی Revelations، شهرت اساسینز کرید را تحت تاثیر قرار داد. Revelation به جرئت بی اهمیت ترین نسخه اساسینز کرید به شمار می رود که قابلیت های مسخره ای مانند سکانس های دفاع از قلعه (Tower Defence) در آن گنجانده شده بود. Brotherhood و Revelations به این دلیل ساخته شدند که یوبیسافت نیازمند وقت بیشتری برای توسعه نسخه سوم بود؛ اما نمی دانست که با این کار، گیمرها را از خود رنجانده است.

هرطور که فکرش را کنیم، اساسینز کرید 3 در شرایطی نابسامان عرضه شد و شانس یوبیسافت برای ارائه داستانی جالب توجه را از بین برد. اساسینز کرید 3، با فاصله ای کوتاه از فارکرای 3 عرضه شد و در آن زمان، تمام دنیای گیمینگ به مجموعه عناوین کلان-بودجه یوبیسافت چشم دوخته بود. بعد از گذشت دو سال و با انتشار بازی Watch Dogs، دیگر مشخص شد که فرمول جهان باز ناشر فرانسوی، تا چه حد تکراری و زننده شده است.

در همین حال، اساسینز کرید 4 اگرچه در مجموع عنوانی درخور توجه بود، اما تمرکز مضاعف آن روی کشتی و المان های دریانوردی، کار دست یوبیسافت داد؛ اگر بخواهیم خیلی ساده بگوییم، گیمرها می خواستند در نقش یک اساسین بازی کنند، نه یک دزد دریایی. و در نهایت، نسخه Unity با چنان مشکلات تاسف باری عرضه شد که حتی نیازی نیست درباره آن ها صحبت کنیم.

همه این مسائل، ما را می رساند به نسخه Syndicate که به زعم بسیاری حرف های نسبتا زیادی برای گفتن داشت و اندکی بهتر از نسخه های قبلی خود به شمار می رفت اما با این حال، مشکلات خاص خود را نیز داشت. این بار، به جای آن که چند تیم به صورت همزمان روی بازی کار کنند، استودیوی کِبک یوبیسافت مسئولیت ساخت Syndicate را برعهده گرفت. البته آن ها نیز در نهایت همان روند سابق را در پیش گرفتند و با قرض گرفتن المان های ساخته شده توسط استودیوهای دیگر، عنوانی مستقل عرضه کردند؛ این موضوع سبب گشت تا Syndicate حداقل المان های نسبتا متفاوتی با پیشینیان خود داشته باشد، هرچند که المان های جدید لزوما جذاب نیستند.

اما در مجموع مهم نیست که اساسینز کرید تا چه حد می تواند بازی خوبی باشد؛ اساسینز کرید از نفس افتاده است. همه ما دیده ایم که عرضه سالانه بازی ها، چه بلایی بر سر آن ها می آورد و جالب اینجاست که حتی برخی از این عناوین، با توجه با سابقه طولانی خود، هم چنان عملکردی بهتر نسبت به اساسینز کرید دارند.

البته نمی توان یوبیسافت را بابت عرضه سالانه اساسینز کرید مورد شماتت قرار داد. بالا رفتن هزینه ساخت بازی های کلان بودجه، در چند سال اخیر سبب شد تا بسیاری از توسعه دهندگان، اهداف خود را تغییر داده و حتی به ساخت بازی های مستقل روی آورند. در همین حال، ناشرها هم شرایط چندان بهتری ندارند و صنعت بازی که زمانی پر بود از ده ها بازی بزرگ و کاملا متفاوت، حالا تبدیل به عرصه ای برای رقابت میان عناوین تکراری و برندهای معروف شده است.

تقریبا تمام ناشران امروزی، حداقل یک یا چند عنوان دارند که به صورت سالانه عرضه می شود. الکترونیک آرتز، فیفا و Madden را عرضه می کند. Take Two نیز همین روند را در قبال NBA 2K در پیش گرفته است. و حتی نیازی به اشاره نیست که اکتیویژن هم همین بلا را بر سر فرنچایز Call of Duty خود آورده است.

باندای نامکو، چندی پیش لیستی از عناوین در دست کار خود منتشر کرد که حکایت از عرضه سالانه چند عدد از عناوین آن ها دارد. حتی به نظر می رسد که کمپانی برادران وارنر هم قصد دارد هرسال، عنوانی با محوریت ابرقهرمانان به دست مخاطبان برساند. در این بین شاید تنها اسکوئر انیکس از این قائده مستثنی باشد که مطمئنا اگر آن ها هم عنوانی تا این حد تضمین شده داشتند، همین استراتژی را دنبال می کردند. (البته اسکوئر انیکس فعلا ترجیح داده که عناوین خود را به صورت اپیزودی عرضه کند.)

اما علی رغم این موضوع، هم چنان می توان یوبیسافت را بابت نابود کردن اساسینز کرید سرزنش کرد. کمپانی یوبیسافت از سال 2012، نسبت به ورود فرنچایز اساسینز کرید به حوزه های دیگر ابراز تمایل کرده بود. تا به امروز، 9 نسخه اصلی از اساسینز کرید برای پلتفرم های پی سی و کنسول های نسل هفت و هشت عرضه شده که با در نظر گیری نسخه های جانبی روی بسترهای موبایل، کنسول های قابل حمل و شبکه های اجتماعی، این رقم به 20 می رسد.

در حوزه فیلم، از فرنچایز اساسینز کرید برای ساخت سه فیلم کوتاه Lineage ،Embers و Ascendance استفاده شده و البته یک فیلم سینمایی پرهزینه با بازی مایکل فسبندر نیز در راه است. بیش از 8 رمان داستانی را هم به این لیست اضافه کنید.

تصویر کردن بازه های تاریخی متفاوت، بعد از نسخه سوم اساسینز کرید، به فروش آن کمک بسیاری کرد. بنابراین تمام بازی های اسپین آف و کمیک ها و کتاب ها، خط مشی یکی از نسخه های اصلی را دنبال می کنند. البته یوبیسافت از طریق سیاست هایی مانند میکروترنسکشن و بسته های الحاقی هم درآمد قابل توجهی کسب می کند.

اما نیازی نیست که این طور باشد. نسخه پنجم سری بازی محبوب راک استار، مثالی بارز برای عنوانی به شمار می رود که به خوبی مدیریت شده و سازندگانش با موفقیت از آن، در مقابل تبدیل شدن به فرنچایزی سالانه محافظت کرده اند. Take Two سرمایه گذاری کلانی روی راک استار کرد و وقت و هزینه زیادی به آن ها اختصاص داد تا چنین بازی عظیمی بسازند که بعد از گذشت 3 سال همچنان در میان 10 بازی پرفروش ماهانه به چشم می خورد.

برنامه ریزی درست برای عرضه میان نسلی و بهره گیری از المان های درست بخش چندنفره که گیمر را برای مدت ها مشغول خود سازد، سبب شد تا چنین فروشی حاصل شود. جدا از این، بازی مورد بحث از عناوینی است که هر گیمری باید آن را تجربه کند. اما دیگر نمی توان درباره نسخه های اخیر اساسینز کرید چنین توصیه ای نمود.

اساسینز کرید هویت خود را گم کرده است. فرمول دوست داشتنی مخفی کاری و درگیر نگه داشتن دائمی گیمر که سبب می شد اساسینز کرید هویتی متفاوت برای خود داشته باشد، دچار زوال شده است. اساسینز کرید که زمانی دنیایی باز و مبتکرانه برای گیمرها به ارمغان می آورد، حالا آن چنان توسط نسخه های اصلی و جانبی، تکه و پاره شده که حتی فکر کردن به آن موجب سرگیجه می شود.

بعد از گذشت این زمان، یوبیسافت تازه به فکر افتاده تا به جای خلق پیرنگ های داستانی بی معنی و ماموریت هایی که توسط چند استودیوی مختلف ساخته شده اند، از گیم پلی نوین برای روایت داستانی قابل قبول بهره گیرد. بنابراین زمان آن فرا رسیده که اساسینز کرید نفسی تازه کند.

چندی پیش کمپانی یوبیسافت اعلام کرد که پاییز امسال دیگر شاهد عرضه نسخه جدیدی از اساسینز کرید نخواهیم بود و عنوان بعدی در زودترین زمان ممکن، سال 2017 به بازار می آید. دیدن چنین حرکتی از سوی یوبیسافت، تحسین برانگیز است و امید می رود که فرنچایز محبوب جید ریموند و پاتریس دِسیلتس بار دیگر به دوران اوج خود برگردد. حتی فکر کردن به بازگشت اساسینز کرید و ایده هایی که یوبیسافت می تواند آن ها را محقق سازد، هر گیمری را به هیجان می آورد.