آیا جف بزوس باهوش ترین مرد دنیای تجارت است؟

شنبه در خبرها خواندید که آمازون یکی از بزرگ ترین فروشگاه های زنجیره ای مواد غذایی ارگانیک یعنی «هول فودز» (Whole Foods) را به مبلغ 13.7 میلیارد دلار خرید. این قرارداد در آنِ واحد صنعت سوپرمارکت ها را متحول ساخته و کمپانی تجارت الکترونیک آمازون را به غولی در عرصه فروشگاه های فیزیکی بدل ساخت.

اقدام آمازون اگرچه کارشناسان وال استریت را متعجب کرد، اما آنهایی که طی سال های اخیر ارتباط نزدیکی با این کمپانی و فعالیت هایش داشتند، چندان شگفت زده نشدند، چون به خوبی «جف بزوس» را می شناختند.

مدیرعامل و مؤسس آمازون طی دو دهه اخیر به همگان اثبات کرده که جاه طلبی هایش حد و مرزی نمی شناسد. آمازون که در ابتدا فقط یک کتابفروشی آنلاین بود، اکنون به حوزه های سخت افزاری، خدمات ابری و خدمات پخش محتوا هم روی آورده و در اکثر آنها به مراتب جلوتر از رقباست.

«نادیا شورابورا» یکی از مدیران اجرایی پیشین آمازون که در سال 2012 این مجموعه را ترک کرد، می گوید:

جف مجنون است، خیلی بیشتر از آنچه که فکرش را بکنید. او بینشی آشکار و برنامه ای دقیق دارد.

آمازون آرام آرام، تمامی حوزه های خرده فروشی را متحول می سازد

در واقع هدف اصلی او زیر و رو کردن کل صنعت خرده فروشی به صورت گام به گام است. اگرچه آغاز کار آمازون با کتابفروشی بوده، اما پس از آن البسه هم به محصولاتش اضافه شد، در حوزه رزرو هتل نیز قدم گذاشت، و اکنون مایحتاج روزانه مردم را از طریق Amazon Fresh برایشان تأمین می کند. حال با تصاحب Whole Foods آمازون می تواند بخش بزرگتری از این بازار 600 میلیارد دلاری در آمریکا را تصاحب نماید.

شورابورا که قبلاً روی زنجیره تأمین جهانی آمازون نظارت داشت، می گوید:

مشتریان دوست ندارند سبدهای خرید بزرگ را در فروشگاه های عظیم به دنبال خود بکشند، اما از خرید میوه، سبزیجات و گوشت تازه لذت می برند. ترکیب بهترین فروشگاه های فیزیکی کشور با تکنولوژی، کارآمدی آنها را افزایش داده و سوپرمارکت ها را متحول می سازد.

آمازون همچنین با تأمین مواد غذایی مشتریان، می تواند افراد بیشتری را برای عضویت در طرح Prime ترغیب کند. شرکتی که به صورت آنلاین تأسیس شده بود، اکنون بالغ بر 500 فروشگاه بزرگ فیزیکی را در اختیار دارد که از طریق آنها قادر است ارتباط با مشتریان قدیمی و جدید را بهبود بخشد.

سرمایه گذاران نیز به خوبی هوشمندی بزوس را در این قرارداد درک کردند. برخلاف رویه معمول در اینگونه خرید های گران قیمت، ارزش سهام آمازون پس از اعلام این خبر 3 درصد رشد کرد و عکس همین اتفاق برای رقبای صنعت خرده فروشی و مواد غذایی افتاد.

«مایکل پَکتر» یکی از تحلیلگران مؤسسه Wedbush با اشاره به پتانسیل بالای این قرارداد و ارتقاء 20 برابری توانایی تحویل مواد غذایی آمازون، می گوید:

این حرکت کاملاً راهبردی، نشان می دهد که بزوس باهوش ترین فرد در تمامی حوزه های کسب و کار است.

اکثر رقبای آمازون با شرایط چالش برانگیزی روبرو هستند

این ادعا چندان هم بیراه نیست. بیشتر رقبای مستقیم بزوس با چالش های عظیمی روبرو هستند. شرکت Borders (فروشنده بین المللی کتاب و موسیقی) ورشکست شد؛ بارنز اند نوبل (Barns & Noble) که بزرگ ترین فروشگاه های زنجیره ای کتاب فروشی در آمریکا را در اختیار دارد، با بحران مواجه است؛ والمارت (Walmart) تقریباً 3 میلیارد دلار هزینه کرد تا یکی از مدیران اجرایی سابق آمازون را برای برپایی کسب و کار آنلاین به خدمت بگیرد.

حتی رقبای آمازون در بحث تکنولوژی هم از این شرکت عقب مانده اند. گوگل و اپل، هر دو تلاش می کنند تا موفقیت اسپیکرهای هوشمند اکو را با محصولی مشابه تکرار کنند. از سوی دیگر مایکروسافت و گوگل هنوز راه زیادی در پیش دارند تا در حوزه سرویس های تحت وب و کلاود به «خدمات وب آمازون» (AWS) برسند، بخشی که درآمد سرشاری را برای آمازون در پی دارد.

یکی از کارکنان سابق آمازون در مورد شخصی بزوس می گوید:

جف آمیزه ای از پافشاری، خلاقیت، انضباط و بی پروایی است، و اهداف او چندبعدی هستند. او این توانایی را دارد که قابلیت های فوق را به طور همزمان در چندین حوزه مختلف به نحو احسن به کار گیرد. به همین دلیل است که می تواند Whole Foods را بخرد، در عین اینکه می خواهد ارائه محتوا را دگرگون ساخته و عمده فروشی را نیز آغاز نماید، و به همین دلیل است که جهانیان هم باور دارند او می تواند همه این کارها را با هم به نتیجه برساند.

البته تمام موارد فوق بدین معنا نیست که آمازون اشتباه نمی کند. حتماً موبایل های سری Fire را به خاطر دارید که با هیاهوی تبلیغاتی گسترده معرفی شدند، اما در عرض یک سال تولید آنها متوقف شد. با این حالا سلسله موفقیت های آمازون توانست این کمپانی را در بین 5 شرکت ارزشمند جهان قرار دهد، و بزوس نیز رده دوم متمول ترین افراد دنیا را تصاحب نماید.

جف بزوس با میلیاردها دلار سرمایه، اهداف کسب و کارش را فراتر از خرده فروشی قرار داده. او در سال 2013 واشنگتن پست را به مبلغ 250 میلیون دلار خرید و این نشریه اکنون به سوددهی رسیده، آن هم در شرایطی که صنعت رسانه با بحران های مالی روبروست. بزوس هرگاه وقت اضافه بیاورد، سری هم به کمپانی هوافضایش یعنی Blue Origin می زند تا اکتشافات فضایی را پی ریزی نماید.

با نگاهی به همه موارد فوق، می توان به راحتی دلیل خرید Whole Foods را نیز متوجه شد؛ جاه طلبی جف بزوس حد و اندازه ندارد، و منابع مالی بی پایان نیز او را در این راه کمک می کنند.