در مورد نمایشگرها باید به چه مشخصاتی توجه کنیم؟

وقتی می خواهید یک ابزار مثل تلفن همراه، تبلت، لپ تاپ یا هر وسیله ای که نمایشگر بخش بسیار مهمی از آن را تشکیل داده بخرید به چه نکاتی توجه می کنید؟ میزان روشنایی، کنتراست، منطبق بودن با آخرین نسل فناوری نمایشگرها یا چه نکته متفاوت دیگری؟

واحدهای تبلیغاتی شرکت ها ممکن است با اعداد و ارقام مختلفی که برای محصولاتشان منتشر می کنند شما را کمی گیج کرده یا برتری غیر واقعی خودشان را القا کنند اما واقعا کدامیک از عددها اهمیت بالایی دارد و به کدام مشخصه نباید توجه خاصی داشت یا حداقل فاکتور تصمیم گیرنده ای نباشد.

باور کنید یا نه، بسیاری از این مشخصات که هر بار هم به آن ها توجه بسیاری می کنید هیچ اهمیتی ندارند و قدرت و کیفیت نمایشگر در مولفه دیگری نهفته است.

نسبت کنتراست

بگذارید اول در مورد کنتراست صحبت کنیم، یک کانسپت بسیار ساده: اندازه گیری میزان روشنایی نمایشگر در ناحیه سفید و ناحیه مشکی. حالا دو عدد داریم که نسبت کنتراست می شود نسبت روشنایی ناحیه سفید و مشکی. واضح است که هر چه این رقم بالاتر باشد، نمایشگر نیز تصاویر را بهتر نمایش می دهد.

هیچ نمایشگری در دنیا ساخته نشده که روشنایی اش کور کننده باشد. بنابراین میزان روشنایی نمایشگر در ناحیه سفید چندان متغیر نیست و نسبت کنتراست یک نمایشگر وابسته به ناحیه مشکی است و بر آن اساس اندازه گیری می شود. با ظهور نمایشگرهای OLED، این عمق سیاهی می تواند بسیار بالا باشد.

پنل های OLED بنا به میزان شدت جریانی که در لحظه به آن ها وارد می شود نور از خود ساطع می کنند و اگر شما جریان را به طور کامل قطع کنید، هیچ نوری از آن ساطع نخواهد شد. نشر تقریبا هیچ یا به طور کل هیچ نوری در حالت مشکی می تواند نسبت کنتراست شدیدا بالایی را ایجاد کند.

بعضی تولید کننده موبایل های OLED در حال حاضر ادعای نسبت کنتراست صدهزار به یک و حتی یک میلیون به یک را دارند. برخی دیگر نیز حتی از واژه «بی نهایت» برای توصیف کنتراست نمایشگرهای OLED خود استفاده می کنند.

اما مسئله این است که چنین اعدادی را زمانی اندازه می گیرند که میزان مشکی بودن در مرحله آخر خود باشد و محیط نیز هیچ بازتابی نداشته باشد (که چنین حالتی عادی نیست و نیازمند ابزارهای به خصوصی است).

در حالت عادی که ما از تلفن های همراهمان استفاده می کنیم، حتی در یک اتاق بسیار تاریک، کنتراست واقعی اکثر نمایشگرها با میزان نور محیط که توسط نمایشگر بازتاب (از جمله نور خود نمایشگر که توسط اشیاء دیگر محیط دوباره به خودش بازتاب داده می شود) داده می شود محدود شده. همه این ها، جلوی سیاهی کامل را می گیرند.

اکثر نمایشگرها کنتراست موثری را در محدوده ۵۰:۱ تا ۱۰۰:۱ ارائه می دهند که در شرایط عادی نور محیطی نیز کارایی مناسب دارد. اما از سویی نزدیک شدن به ۲۰۰:۱ نیز بسیار خیره کننده خواهد بود.

در نهایت فراتر از یک مرحله خاص، رقم هایی که گفته می شود مثل ۱۰۰۰۰۰۰:۱ واقعیتی ندارند مگر آنکه شما با ابزار خاص و در تاریک ترین اتاق ممکن مشغول استفاده از آن نمایشگر شوید تا تفاوتش مشخص گردد.

آنچه که شما باید به آن توجه کنید، میزان بازتاب نور از نمایشگر است که هر چه کمتر باشد بهتر است. همچنین کنترانست واقعی را نیز فراموش نکنید.

گاموت رنگی

بخش دیگری که باور بر آن است رقم بالاتر به معنای بهتر بودن است مربوط به گاموت رنگی می شود. گاموت رنگی به طور ساده محدوده رنگی است که نمایشگر قادر به تصویر کشیدن آن بوده و می تواند هر رنگی در آن محدوده را نمایش دهد.

به طور معمول، مشخصات گاموت رنگی در قالب درصدی اعلام می شود که در تلویزیون های قدیمی آمریکایی گاموت NTSC بود و برخی نمایشگرها ادعا می کردند 105% NTSC یا رقمی در همین حدود دارد.

در واقع اما داشتن درصد گاموت بالاتر ارتباطی با کیفیت یا دقت تصاویر ندارد. تصاویر و ویدیوها با در نظر گیری یک سری مشخصات فضای رنگی خاص ساخته می شوند که گاموت نمایشگر را نیز شامل می شود. در غیر این صورت، دستگاه باید رنگی نزدیک را جایگزین کند که در این حالت نتیجه چندان دقیق و مطابق اصل خود نیست.

در نمایشگری که گاموت بسیار گسترده تری نسبت به تصویر نمایش داده شده در آن دارد، شاهد درخشندگی بیش از حد و کارتونی شدن تصویر هستیم.

آنچه شما واقعا می خواهید یک نمایشگر با درصد گاموت بالا نیست، در عوض باید دنبال نمایشگری بگردید که گاموت متناسب با محتوای مورد نظر شما را داشته باشد.

تقریبا همه برنامه های تلویزیونی و تصاویر دوربین های دیجیتال امروزی برای گاموت sRGB یا Rec. 709 ساخته شده اند که اگر معیارمان استاندارد NTSC باشد باید رقم ۷۲ درصد را برای آن در نظر بگیریم.

بنابراین باید متوجه شد که گاموت بالاتر به مفهوم بهتر بودن نیست. یکسان بودن آن ها است که خروجی تصویر بهتری را حاصل می شود.

عمق رنگ

و اما آخرین مورد که اشتباهات بسیار رایجی هم در مورد آن وجود دارد مبحث عمق رنگ است: اگر نمایشگر شما می تواند ۸ بیت داده برای هر یک از رنگ های قرمز، سبز و آبی را نمایش دهد بنابراین می توان برای هر کدام ۲۵۶ سطح خاکستری متفاوت نمایش خواهد داد (چون 2⁸ = 256). بنابراین:

۲۵۶ قرمز ضرب در ۲۵۶ سبز ضرب در ۲۵۶ آبی می شود ۱۶.۷۸ میلیون رنگ کاملا متفاوت.

تعداد رنگ بیشتر، خب بهتر هم هست. بنابراین چرا ۸ بیت را ۱۰ بیت نکنیم؟ در این حالت بیش از یک میلیارد رنگ خواهیم داشت!

اما نباید در این حد غیر منطقی بود. رنگ یک مفهوم درکی است و توسط سیستم بصری مغز ما ساخته شده و هیچ وجود یا معنای فیزیکی ندارد. چند مدل رنگ را چشم های ما می تواند تشخیص دهد؟ در بهترین حالت ممکن چند شاید چند میلیون. حالا یک میلیارد رنگ متنوع به چه درد ما می خورد وقتی توانایی تشخیصش را نداریم؟