تعویق طرح حذف تراکنش‌های مالی روی بستر USSD؛ نظر شرکت‌های فعال چیست؟

چند روز گذشته بود که بانک مرکزی خبر از حذف تراکنش‌های مالی روی بستر USSD (ارسال پیام از طریق کد دستوری موبایل) داد که دلیل آن را ناامن بودن این بسترها عنوان کرده بود. ابلاغیه‌ای که به گفته برخی از مدیران و کارشناسان این حوزه ، به بانک‌ها ارائه شده خبر از اجرای این طرح تا 15 بهمن ماه داده است، حال به نظر می‌رسد این مهلت کوتاه بوده است و با تاخیری حداقل 4 ماهه اجرا خواهد شد.

«محمدرضا فرنقی‌زاد» مدیر روابط عمومی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات ضمن ضروری دانستن ایمن‌سازی بستر‌های پرداخت، عنوان کرده است که بر اساس مذاکره ای که روز گذشته بین وزیر ارتباطات و مسئولان بانک مرکزی انجام شده، قرار است در این مهلت 4 ماهه، هر دو سازمان به بررسی راهکارهای جایگزین و مناسب باشند تا خللی در زندگی میلیون‌ها مشترکین سیم‌کارت صورت نگیرد. از سوی دیگر «رمضانعلی سبحانی‌فر»، رئیس کمیته مخابرات مجلس نیز به مسئولان اجراکننده طرح مذکور چنین هشدار داده بود:

«بانک مرکزی به تازگی و در سکوت خبری تصمیم به قطع سرویس USSD شارژ اعتباری سیم‌کارت‌های تلفن همراه بدون اطلاع قبلی گرفته است. این کار در آستانه شب عید و سال جدید موجب به وجود آمدن مشکلات عدیده‌ای برای صاحبان این سیم‌کارت‌ها می شود.

انجام عجولانه این کار توسط مسئولان بانک مرکزی ظن ما را به وجود دستهای پشت پرده و سوءاستفاده های احتمالی بعدی تقویت کرده است. این اقدام باید با تدبیر بیشتری انجام شود و تا وقتی که سرویس یا سرویس‌های جایگزین بهتری ارائه نگردد، نباید سرویس USSD قطع شود. در غیر این صورت مقامات مسئول را به مجلس فراخواهیم خواند.»

محسن قادری، «مدیرعامل شرکت شاپرک» نیز تراکنش‌های USSD را در جهان منسوخ اعلام کرده و واکنش‌های منفی برخی کاربران در قبال حذف آنها را طبیعی عنوان کرده است:

«به خاطر دارم هنگامی که بحث بانکداری الکترونیک و پرداخت کارتی مطرح شده بود، چشم انداز مثبت و استقبال از مردم وجود نداشت اما هم اکنون شاهد موفقیت این شبکه هستیم. پس این تصمیم با اشراف کامل بر تمامی این شرایط گرفته شده است.»

از آنسو برخی از فعالان اصلی این حوزه مانند «حامدمنصوری» مدیرعامل شرکت آسان‌پرداخت نگرشی دیگر را اتخاذ کرده و معتقدند که اپلیکیشن‌های موجود در بازار می‌تواند لغو کدهای دستوری USSD را جبران سازد. به گفته منصوری بیش از 30 میلیون نفر از ده اپلیکیشن مطمئن موجود در بازار استفاده می‌کنند که تمامی خدمات USSD در این اپلیکیشن‌ها وجود دارد:

«طی یکی دو سال اخیر تمام تلاش و توان مالی و کارشناسی خود را معطوف به ایجاد ابزارهای پرداخت‌های مطمئن‌تری در قالب اپلیکیشن‌های موبایلی با بهره‌گیری از دانش و ظرفیت‌های داخلی کردیم که امروز خوشبختانه ثمرات این تلاش‌ها بخوبی ملموس است. محدودیت در خدمات پرداخت بر بستر کدهای دستوری، تشخیص و تصمیم بانک‌مرکزی به عنوان نهاد ناظر است و بازیگران این حوزه باید با این تصمیم همراهی داشته‌باشند بنابراین در شرایط فعلی بهترین کار، تلاش برای حفظ کیفیت و کمیت مناسبات و تعاملات میان تمام بازیگران اعم از شرکت‌های پرداخت، اپراتورها و… است تا بتوانیم خدمات مناسبی به مردم ارائه دهیم.»

«صادق فرامرزی» دیگر فعال این حوزه که مدیرعاملی شرکت کارت اعتباری ایران کیش را برعهده دارد نیز همانند همتای خود اطمینان دارد که اپلیکیشن‌های مذکور می‌توانند خلاء بعد از اجرا شدن طرح را در مدت زمان کمی جبران کنند. فرامرزی از طرح بانک مرکزی استقبال کرده و معتقد است که باید خیلی وقت پیش این اقدام صورت می‌گرفت:

«ممکن است با حذف بستر USSD، در ابتدای کار برخی از شرکت های پرداخت با کاهش تراکنش روبه رو شوند اما به سرعت وضعیت شرکت هایی که برروی  USSDسرمایه گذاری ویژه کرده بودند هم به حالت عادی برمی گردد.»

فرامرزی عدم امنیت در سیستم‌های USSD را تایید می‌کند و عدم فراگیری اپ های موبایلی و یا مشکلات اینترنت در کشور را دلیل دیر اقدام کردن بانک مرکزی برای حذف این نوع از تراکنش‌ها عنوان می‌کند.

بر اساس تحقیقات دیجیاتو، برخی دیگر از مدیران و دست اندرکاران اصلی این حوزه‌ها سیاست خود را سکوت اعلام داشته‌اند چرا که صحبت درباره آن را به صلاح نمی‌دانند.

در هر حال به نظر می‌رسد تصمیم بانک مرکزی در هر صورت اعمال خواهد شد و صرفا بخاطر ناگهانی اعلام شدن آن است که اجرایی شدن آن به وقفه خورده است. بعد از عملی شدن این طرح به طور حتم رقابت شرکت‌های psp برای جذب تراکنش‌های خرید شارژ به سمت اپلیکشین‌های خود بسیار داغ خواهد شد و شاهد فاز دیگری در این نوع از بازار خواهیم بود.