به بهانه رعد و برق اخیر در تهران؛ نگاهی به این پدیده زیبا اما خطرناک

شرایط اقلیمی کشور ما به گونه ای است که سالانه موارد متعددی از رعد و برق در آن رخ می دهد و روز گذشته نیز برخی ساکنان پایتخت شاهد برخورد نسبتا طولانی یکی از این صاعقه ها به برج میلاد بودند.

برخورد رعد و برق به سطح زمین سالانه باعث کشته شدن چندین نفر از هموطنان ما می شود به گونه ای که در اردیبهشت ماه گذشته ۶ مورد فوتی بر اثر وقوع این پدیده طبیعی ثبت شده است. در ادامه مطلب به دلایل شکل گیری، انواع مختلف و پیامدهای رعد و برق اشاره شده است.

دلایل وقوع رعد و برق

رعد و برق تخلیه الکتریکی است که به خاطر عدم تعادل بین ابرهای طوفانی و زمین یا بین ابرها به وجود می آید. 

در طول طوفان ذرات برخورد کننده باران، تگرگ یا برف عدم تعادل بین ابر و زمین را افزایش داده و اغلب بارهای منفی به بخش پایین تر ابر سقوط می کنند. در نتیجه اشیاء مختلف روی زمین از قبیل درخت، ساختمان های مرتفع یا خود زمین بار مثبت را دریافت کرده و طبیعت با برقراری یک جریان چند هزار آمپری در یک چشم بر هم زدن، تعادل از دست رفته را بازمی گرداند.صاعقه حرارت فوق العاده بالایی دارد و گاهی اوقات هوای اطراف را تا پنج برابر سطح خورشید داغ می کند. این دما به قدری زیاد است که هوای اطراف را سریعا منبسط کرده و به ارتعاش وامی دارد و نتیجه آن غرش بلندی است که چند ثانیه پس از وقوع رعد و برق به گوش می رسد.

انواع رعد و برق

متداول ترین نوع رعد و برق بین لایه های مختلف یک ابر یا بین چندین ابر مختلف دارای بار الکتریکی مخالف به وقوع می پیوندد. برخی دیگر از این پدیده ها بین ابر و سطح زمین برقرار می شود که بر اساس آمارهای رسمی تعداد آن در سراسر جهان برابر صد مورد در ثانیه است.

طولانی ترین رعد و برق ثبت شده مربوط به سال ۲۰۰۷ و ایالات اوکلاهامای آمریکا است که طول آن بالغ بر ۳۲۱ کیلومتر بوده است. ناحیه «پروانس» فرانسه نیز در سال ۲۰۱۲ شاهد وقوع رعد و برقی ۷.۷۴ ثانیه ای بوده که از نظر زمانی رکورددار محسوب می شود.

برخی دیگر از رعد و برق های نادر بر اثر آتش سوزی های گسترده در جنگل ها، فوران آتش فشانی و طوفان های برفی به وجود می آیند.

پیامدهای رعد و برق

این پدیده های زیبا گاهی اوقات روی دیگر خود را نیز نشان داده و سالانه ۲ هزار نفر را در سراسر جهان به کام مرگ می کشانند.

ولتاژ بالا و جریان شدید صاعقه می تواند باعث ایست قلبی و سوختگی های شدید شود اما ۹۰ درصد افراد پس از برخورد زنده می مانند. البته افرادی که از برخورد صاعقه جان سالم به در برده اند با عوارض جبران ناپذیر آنها از قبیل فراموشی، گیجی، ضعف، بی حسی و غیره دست و پنجه نرم کنند.

در صورت برخورد صاعقه با درخت تمام آب درون آن با چنان حرارتی بخار می شود که احتمال منفجر شدن درخت نیز وجود خواهد داشت. ماشین ها بهترین مکان برای در امان ماندن از صاعقه هستند چرا که در صورت برخورد رعد و برق سرنشینان آن را خطری تهدید نمی کند.

باورهای نادرست در مورد رعد و برق:

• هیچگاه یک نقطه را دو بار مورد اصابت قرار نمی دهد
• فقط هنگام بارندگی خطرناک است
• حضور در اماکن دربسته شما را در امان نگه می دارد
• انسان می تواند بار الکتریکی داشته باشد
• اگر بیرون منزل هستید، روی زمین دراز بکشید
• استفاده از هدفون شما را در معرض خطر صاعقه قرار می دهد
• تایرهای لاستیکی ماشین از شما محافظت می کنند

تماشا کنید: پلان؛ رعد و برق چه بلایی بر سر بدن انسان می آورد؟