جزییات تحریم های صنعت خودرو سازی اعلام شد؛ کیا، سوزوکی، MG و چانگان در معرض تهدید

ساعاتی پیش دونالد ترامپ فرمان اجرایی دور جدید تحریم های یکجانبه و ظالمانه آمریکا را پس از خروج این کشور از برجام امضا و اعلام کرد. این تحریم ها موارد متعددی را شامل می شود اما در بخش خودروسازی، علاوه بر فعالیت مستقیم شرکت ها در ایران، سرمایه گذاری، فروش قطعات، تکنولوژی، ماشین الات و ...نیز در تحریم ها گنجانده شده است.

متاسفانه تحریم های صنعت خودروسازی در واقع تمامی ابعاد صنعت حمل و نقل زمینی را شامل می شود و خودروسازان تجاری و حتی موتورسیکلت سازان را نیز در بر می گیرد. در پی اعلام این سطح از تحریم ها در حدود دو ماه قبل، شاهد کاهش فعالیت و تعلیق فعالیت بسیاری از شرکت های اروپایی و آسیای شرقی در کشورمان بوده ایم. شرکت هایی نظیر هیوندای، فولکس واگن، مزدا، پژو سیتروئن و حتی رنو در اثر اعمال فشار دولت آمریکا ناچار به کاهش فعالیت خود در ایران شدند و تنها مورد مبهم در این میان، ادامه همکاری خودروسازان چینی با خودروسازان ایرانی است که حالا دچار شرایط سختی شده است.

در واقع آنطور که از متن تحریم ها مشخص است. برای ورود یک قطعه مورد نیاز برای ساخت خودرو به کشور، حالا موانع متعددی ترسیم شده است. نخست ارز لازم برای خرید قطعه در داخل کشور گران شده و براساس طرح بازار ثانویه ارز، خودروسازان ملزم به خرید قطعات مورد نیاز خود با نرخ ارز شناور (احتمالا بیش از 7000 تومان) خواهند بود.

پس از مرحله تامین ارز، پروسه انتقال پول به کشور مقصد با تحریم مواجه شده و استفاده از سیستم بانکی رایج برای تبادلات مالی بسیار سخت شده است. در مرحله بعدی، خودروسازان یا قطعه سازانی که دارای منافع مشترک در بازار آمریکا هستند، جرات شکستن تحریم ها و همکاری با طرف ایرانی را نخواهند داشت. به عبارت دیگر در این زمینه علاوه بر شرکت های غیر چینی بسیاری که در بازار آمریکا فعالیت دارند، برخی شرکت های بزرگ چینی نظیر MG نیز که زیر مجموعه کمپانی سایک (SAIC) و همکار جنرال موتورز در چین محسوب می شود. ممکن است تمایلی برای ادامه همکاری با طرف ایرانی نداشته باشند.

البته MG در این میان تنها نیست. چانگان نیز با فورد مشارکت دارد و کمپانی های چینی بزرگ دیگری نیز نظیر هاوال و BYD نیز برنامه های بلند مدتی برای حضور در بازار آمریکا دارند و ممکن است از وضع این تحریم ها نگران شوند.

اما این تمام ماجرا نیست. حتی در مورد شرکت های تماما چینی و بی ارتباط به بازار آمریکا نیز، مشکلاتی وجود خواهد داشت. شرکت هایی نظیر چری، JAC، لیفان، دانگ فنگ و ....در ظاهر نه از قطعات آمریکایی استفاده می کنند و نه برنامه کوتاه مدتی برای حضور در بازار آمریکای شمالی دارند، اما بازهم مسئله انتقال پول و یافتن شرکت هایی برای حمل و نقل قطعات و انتقال آن ها به ایران مشکل ساز خواهد بود. چرا که با تحریم صنایع کشتیرانی و صنایع بیمه حمل و نقل دریایی، بسیاری از شرکت های بزرگ و توانمند فعال در این حوزه نیز ناچار به تبعیت از تحریم های آمریکا می شوند.

امکان دور زدن تحریم ها

واقعیت این است که جزییات روش های ممکن برای دور زدن تحریم ها چندان روشن نیست، اما بنا به تجربه دور قبلی تحریم ها، حداقل بر روی کاغذ امکان واردات قطعات به ازای فروش نفت به کشورهایی مانند هند و چین وجود خواهد داشت. بنابراین مشکل انتقال پول با پرداخت به شکل بشکه های نفتی تا حدی حل و فصل خواهد شد. اما مرحله بعدی شامل یافتن یک مسیر کاملا پاک از نفوذ آمریکا برای رساندن کالا به ایران مربوط می شود که باید توسط شرکت های ایرانی، یا شرکت های کوچک چینی و ...انجام شود. واسطه هایی که تحت تاثیر تحریم های آمریکا قرار نگیرند.

با این حال این احتمال وجود دارد که برخی خودروسازان چینی یا قطعه سازان همکار با ایران خودرو و سایپا در نهایت توان تامین قطعات یدکی مورد نیاز برای خطوط تولید را داشته باشند، اما در مقایسه با وضعیت فعلی این حالت منجر به افزایش هزینه ها خواهد شد.

بنابراین باید منتظر ماند و دیدی که در نهایت شرکت های مطرح چینی نظیر چانگان، جیلی، هاوال، MG و....فعالیت خود را در ایران متوقف خواهند کرد یا خیر، اما آنچه می توان با اطمینان گفت اینکه پس از اتمام پالت های قطعات یدکی موجود در کشور، تولید خودروهایی نظیر کیا سراتو سایپا، هیوندای اکسنت، سوزوکی گراند ویتارا، مزدا 3، پژو 2008، سیتروئن C3 متوقف خواهد شد.