هر آنچه از سرویس های دوره ای خودرو باید بدانید- بخش اول
صرف نظر از خودرویی که دارید، سرویس های دوره ای، از اقدامات جدایی ناپذیرِ نگهداری خودرو هستند. به عبارت دیگر هیج تفاوتی ایجاد نمی کند که مالک چه خودرویی هستید، برای تداوم خط بقای خودروتان، ...
صرف نظر از خودرویی که دارید، سرویس های دوره ای، از اقدامات جدایی ناپذیرِ نگهداری خودرو هستند. به عبارت دیگر هیج تفاوتی ایجاد نمی کند که مالک چه خودرویی هستید، برای تداوم خط بقای خودروتان، سرویس ها باید به موقع و در زمان معین انجام شوند. سرویس، صرفا تنها تعویض روغن و فیلتر ها نیست. بگذارید اینگونه تعریف کنیم که به تعویض و بررسی هر آنچه از قطعات خودروتان که مصرفی است، در زمان مشخص آن، انجام سرویس گفته می شود. قطعات مصرفی شامل طیف وسیعی از اقلام ریز و درشت در خودرو می شوند که در ادامه قصد داریم به مهم ترین آنها بپردازید. با ما همراه باشید تا با جزئیاتی بیشتر، به دانش خودرویی خود، اطلاعات جدیدی اضافه کنید تا خودروتان همواره در سلامت بماند و از خسارات احتمالی آن جلوگیری شود.
سرویس ها شامل چه اقلامی می شوند؟
برخی از قطعات خودرو، تعویضی هستند. تعداد دیگری باید در زمان های مشخص بررسی و در بعضی موارد تنظیم و یا گاهی نیز تمیز شوند. در ادامه، به ترتیب اهمیت و میزان کاربرد، هر کدام را شرح می دهیم.
روغن موتور
روغن موتور اولین و مهم ترین چیزی است که در هر سرویس باید تعویض شود. روغن هیچگاه قابل تمیزکاری نیست. روغن موتور همانطوری که می دانید هیچگاه مصرف نمی شود، اما بر اثر استفاده و گذشت کارکرد مشخصی و یا حتی گذشتن زمان معینی، خواص خود را از دست می دهد و نیازمند تعویض است. مقدار روغن باید به صورت تداومی بازدید شود. در زمانی که سطح روغن موتور پایینتر از min بود، باید مقداری روغن به آن اضافه کنید تا سطح روغن بین دو علامت روی گیج قرار گیرد. زیاد بودن روغن هم (یعنی بیشتر از مقدار max تعیین شده بر روی آن) مشکل آفرین است. مثلا می تواند شمع ها را خیس و روغنی کند و دردسرهای این چنینی به وجود آورد. توجه داشته باشید که اگر از خودرو برای مدتی استفاده نکنید امکان فاسد شدن روغن وجود خواهد داشت و باید با توجه به توصیه های شرکت سازنده، به حداکثر زمان بین تعویض روغن موتور خودرو توجه داشت. اما همچنان معیار اصلی تعویض مرتب آن، کارکرد است که بسته به مدل خودرو، عددی بین 5000 تا 8000 کیلومتر، متغیر است. (البته استثنا هم وجود دارد.در هر صورت می توانید با پرس و جو از مقدار مشخص آن برای خودروتان آگاه شوید؛ نوع روغن هم موثر است). چند نکته لازم به یادآوری است. اما پیش از آن خاطر نشان می کنیم که کم شدن روغن (ریختن یا روغن سوزی) امری غیرعادی است که باید همواره از ثابت ماندن حجم مشخص سطح روغن اطمینان حاصل کنید. بیشتر بخوانید.
نکته اول
مسئله زمان و تاریخ انقضا روغن موتور امری پر اهمیت است که کمتر به آن توجه می شود. تصور کنید که مصرف شخصی خودروتان به شکلی است که همواره در شهر و ترافیک هستید. یا اصلا دیر به دیر از خودروتان استفاده می کنید. در چنین شرایطی عامل زمان (که منجر به فاسد شدن روغن به مرور می شود)، معیار تعیین کننده تری است تا کارکرد. به خاطر داشته باشید که روغن تازه، شفاف و روشن است؛ و پس از استفاده کم کم تیره و در نهایت سیاه می شود.
نکته دوم
هنگام تعویض روغن موتور ، حتماً به سطح کیفی API و گریدویسکوزیته روغن مطابق با فصول سال توجه کنید. ترجیحاََ روغن موتور های ذکر شده در دفترچه راهنمای خودرو را به کار ببرید. توجه داشته باشید که مثلا میزان ویسکوزیته روغن در زمستان و تابستان، بنابر اختلاف قابل توجه دمای غالب، باید متفاوت باشد.
نکته سوم
همیشه باوری وجود داشته که نوع روغن موتور مورد استفاده در یک خودرو باید ثابت بماند و از برند های متفاوتی برای یک خودرو به کار نرود. این اعتقاد کاملا درست است. چون تعویض پی در پی نوع روغن موتور به دلیل متفاوت بودن فرمولاسیون آن ها، ممکن است باعث واکنش شیمیایی و آسیب رسیدن به موتور خودرو شود.
نکته آخر
روغنی که انتخاب می کنید، از مهم ترین عوامل تعیین کننده هزینه نهایی انجام سرویس است. هزینه می تواند با انتخاب روغن موتور ارزان قیمت تا چندین برابر کاهش یابد. به یاد داشته باشید که هر آنی که خودروتان روشن است حتی بدون هیچ حرکتی، موتور در ظرفی از روغن فرایند خود را پیش می برد. درنتیجه اهمیت روغن نیازی به شرح و توضیح ندارد. در انتها اینکه اگر خیلی به روغن موتور اهمیت نمی دهید (عملی که اصلا توصیه نمی کنیم) به گرانروی یا ویسکوزیته آن بنا بر دما و محیط و نوع کارکرد خود دقت کنید. (روغن موتور های با ویسکوزیته بالا تر باعث نرم تر کار کردن و همچنین محافظت موتور می شوند. نقطه ضعف روغن با ویسکوزیته بالا این است که پس از استارت زمان بیشتری طول می کشد تا در تمام اجزای موتور گردش پیدا کند. توجه داشته باشید که روشن کردن موتور بیشتر از کارکردن در حالت عادی موتور را فرسوده می کند.)
فیلتر روغن
فیلتر روغن با توجه به توصیه سازنده با هر بار تعویض روغن یا یکبار در میان ، باید تعویض شود. این کار ضمن کاهش مصرف سوخت ، باعث افزایش شتاب و عمر موتور خودروی شما می شود. اگر روغن انتخابی تان همانطوری که در بالا گفتیم، ارزان قیمت تر است، فیلتر روغن را هر سری عوض کنید. (خساست بیشتر از این، عمر موتور خودروتان را کوتاه می کند.)
فیلتر هوا
هوایی که به محفظه احتراق موتور وارد می شود نیاز به فیلتر و قدری تمیزکاری دارد. از اثرات فیلتراسیون بد هوا می توان به نارسایی در سیستم سوخت رسانی ، تخریب رینگ های پیستون ، کاهش شتاب ، افزایش مصرف سوخت و آلایندگی اشاره کرد. بنابراین تعویض به موقع فیلتر هوا برای افزایش کارایی و بازده موتور ضروری است.
دیدگاهها و نظرات خود را بنویسید
برای گفتگو با کاربران ثبت نام کنید یا وارد حساب کاربری خود شوید.
پارس TU5 دارم و الان داره ۱۰۰ هزار تایی میشه
حرفه ای نیستم و مکانیک و اینجور چیزا هم نیستم اما رشته تحصیلی من مکانیک هست و منطق میگه نه زمان و نه میزان استفاده بر حسب کیلومتر معیار درستی برای تعویض روغن نیست
مثلا شما واقعا فکر میکنین کسی که دور موتور خودرو رو تا ۶۰۰۰ بالا میبره و با فشار زیاد رانندگی میکنه باید اونهم بیاد توی ۸۰۰۰ تا عوض کنه؟
یا مثلا ترافیک های شهری مثل تهران باعث میشه ۸۰۰۰ کیلومتر برای موتور حدود ۱۲۰۰۰ تا باشه چون در حالت ثابت هم موتور در حال کار هست
بنده هروقت میخوام روغن عوض کنم میرم پیش یه تعویض روغنی کاربلد و میگم بر اساس کیفیتی که میبینه توی روغن ببینه لازمه تعویض بشه یا نه
بگین ماشینو تازه خریدین یا هرچی دیگه فقط کیلومتر بهش نگین
بنده روغن موتور خودرو خودم رو بین ۱۰ تا ۱۵ هزار تا عوض میکنم و تحت فشار هم استفاده میکنم اما همچنان موتور نرم کار میکنه و پیچ ازش باز نشده
خلاصه کلام این که اگه روغن شما وقتی موتور داغ هست چسبندگی لازم رو داشت نیازی به تعویض نیست مگر این که ذرات کثیفی زیادی داخل موتور خودرو شما باشه
از آنجایی که مهندس مکانیک هستید فرض را بر این می گیریم که خودتان در مورد ضریب طراحی و اطمینان، بیشتر می دانید. ولی اظهار نظر کلی در مسئله ای که هر مالک خودرویی با آن سر و کار دارد، همواره مستلزم رعایت جوانب متعددی است تا ایجاد دِینی نشود. بدیهی است که سبک رانندگی، دما، دور موتور و میزان تداوم رانندگی بر روغن اثر گذار است اما اعدادی که خودروسازان اعلام می کنند حتما مقدار زیادی تا تسلیم نهایی روغن فاصله دارد و این تنها به دلیل جلوگیری از (حتی یک درصد) خسارات احتمالی است. مثال دیگری خدمتتان عرض می کنم: تسمه تایم ممکن است بسته به نوع رانندگی تان تا 150 هزار کیلومتر و چه بسا بیشتر هم پاره نشود. اما با لحاظ کردن بیشترین بازه آماری و با در نظر گرفتن ظریب اطمینان این عدد به طور میانگین 60 هزار کیلومتر تعریف می شود. و در نهایت اینکه، سپردن تشخیص سلامت روغن به یک تعویض روغنی و تست آن با لمس،سمع، بصر و سایر حواس پنجگانه، دقیقا نقطه مقابل مهندسی است. آن هم از نوع مکانیک سیالات.
شما کاملا مباحث رو با هم قاطی کردین
ما در مبحث های مکانیکی کدوم قسمت ضرایب اطمینان رو لحاظ میکنیم؟
مبحث های شکست یا تغییر حالت های ناگهانی مواد
روغن جزو مواردی هست که به ارامی مستهلک میشه و میشه با چسبندگی اون کیفیت اون رو هم سنجید
تسمه تایمی که شما فرمودین دچار خستگی میشه و ناگهان پاره میشه برای همچین قطعه ای البته که باید ضریب اطمینان درنظر گرفت اما موادی مثل روغن شما دیدی به صورت ناگهانی تغییر شکل بدن؟
پس ضریب اطمینان اونهم برای همچین نوعی از مواد که کاملا وابسته به نوع استفاده اعم از تاریخ مصرف و میزان فشار هست کیلومتر حساب کردن به کل یک معیار سطحی و دسته پایین هست و برای عامه مردم گذاشته شده تا بدون اگاهی نه زود تعویض کنند و نه خیلی دیر که اسیب رسان باشه
پیشنهاد میکنم اگه مهندسی مواد یا مکانیک میخونین مباحث مربوط به خستگی و تنش و ضریب اطمینان رو دوباره مطالعه کنید و ببینین روی چه موادی لحاظ میشن
کسی برای سیالات تحت فشار نامتعارف ضریب اطمینان دقیقی نمیتونه ذکر کنه
دقیق ترین میزان خود شما هستید اگه اگاهی دارین چسبندگی روغن خودرو رو اندازی گیری کنید برای اندازه گیری هم روش های مختلفی در سایت ها هست
تنها موردی که میتونه ناقض حرف من باشه الودگی های موتور از جمله دوده و پلیسه های فلزی بیش از حد مجاز هست که در صورت وجود حتی قبل از زمان تعیین شده روی خود بسته بندی روغن باید تعویض صورت بگیره
بذارین ساده تر بگم روغن ها ترکیباتی نیستند که تحت دمای متفاوت خاصیت ویسکوزیته اونها به صورت عجیب و غریب تغییر کنه و ناگهان چیزی شبیه بریدن یا سوختگی روشون ایجاد بشه
پس روغن تمیز رو با انگشت سبابه دست راست و روغن خودرو خودتون رو با دست چپ کنار هم بگیرین و انگشتان خودتون رو به ارامی فاصله بدین
اگه تفاوت معنی داری مشاهده کردین اقدام کنید وگرنه روغن خودرو شما داره کارش رو انجام میده
عمر مفید یک لامپ رو میزنن مثلا ۱۰ هزار ساعت
شما باید توی ۱۰ هزار ساعت اقدام به تعویض کنین؟
دوست عزیز خیلی رک بگم: سیالات و ساختارشون فقط یک المانی مثل ویسکوزیته که ندارن. به شدت به مواد افزودنیشون وابستن. از اون مهم تر موادی که از موتور به روغن میچسبن. روغن میتونه سیاه بشه اما خراب نه. میتونه روشن بمونه ولی همچنان عمرش تموم بشه. بذار بسطش بدم. روغن میتونه حتی بدون یکبار استارت زدن فقط با موندن در موتور خودرو خواصش رو از دست بده. باز هم ادامه بدیم؟اصن خارج خودرو. روغن میتونه داخل بطری مخصوصش اگه عایق بندیش عالی نباشه تو همون بطری مخصوصش هم فاسد بشه. حالا در کنارش با کیفیت ضعیف روغن های داخلی و کهنگی و انبار شدگی روغن های خارجی چیکار میکنین؟ آخه با انگشت سبابه که نمیشه سلامتیش رو تضمین کرد دوست عزیز.
شاید با همه این حرف ها واقعا حق با شما باشه و روشی که برای تست سلامت روغن میفرمایید کاملا کافی! اما به عنوان یک نویسنده دیجیاتو که تاثیر و تعداد مخاطب قابل توجهی داره، تا زمانی که منبعی معتبر تر از مجله ای که از آن ترجمه شد، در راستای تصدیق حرف های شما پیدا نکردم، از پذیرش حرفتون تا جای ممکن طفره خواهم رفت.
فساد روغن حتی در صورت عدم استفاده کاملا صحیح هست و حرف من خلاف این نیست
صحبت ما برای عامه ۹۹ درصدی از مردمه که ماشینشون ماهی حداقل ۵۰۰ الی ۱۰۰۰ کیلومتر رو طی میکنه
اکثر روغن ها تاریخ مصرف ۱۸ الی ۲۴ ماهه دارن و بعد از اون روغن خودش تجزیه میشه و دیگه روغن نمیشه اسمش رو گذاشت
این از مورد اول
و مورد ثانویه فرمودین که به حرف بنده نمیتونین استناد کنین فقط میگم شما که نویسنده هستین باید بهتر از من بدونین که مقالات اینچنینی نمیتونن به عهده خواننده بذارن اینجور مسائل رو چه بسا یک نفر برداشت اشتباهی بکنه و بیش از اندازه ریسک کنه و برای موتور خودرو خودش خطرافرین بشه و اونجا بیاد یقه نویسنده رو بگیره و بگه چرا فلان و بهمان پس هیچ نویسنده ای این ریسک رو نمیکنه
در مورد سیاهی روغن هم مجددا میگم بالا گفتم که کثیف شدن روغن کاملا مبحث جدایی هست ممکنه موتور خودرو شما روغن سوزی داشته باشه برای همچین موتوری حتی نگهداری روغن تا لحظه مجاز درج شده روی بسته بندی هم خطرناکه و باید زودتر رفع عیب بشه
اما برای موتوری که سالم هست و روغنی که از نظر خاصیت های الایندگی داخلی وضعیت مطلوبی داره چسبندگی روغن مخصوصا در حالتی که موتور داغ هست میتونه برای سلامت موتور کافی باشه
مطالب اضافی تری هم در اینجا هست که خلاصه اشاره میکنم برای مراقبت های بیشتر اگه خواننده احساس نیاز کرد شاید کمک کننده باشه
یکی این که روغن نامطلوب سبب اصتکاک بیشتر و حرارت بالاتر موتور میشه
حرارت موتور به علت وجود سیستم خنک کننده ثابت میمونه اما اینجا فشار روی سیستم خنک کننده هست پس اگه دیدین روغن شما به اخر های عمر رسیده و فن خودرو بیش از حالت طبیعی روشن میمونه احتیاط واجب هست که در تعویض روغن کوتاهی نکنین
نکته بعدی هم این که موتور ها بعد ۸ یا ۱۰ هزار کیلومتر کارکرد حدود نیم لیتر روغن کم میکنند.این میزان روغن سوزی طبیعی هست اما حتما شاخص میزان روغن رو چک کنید و اگر روغن موتور شما در عین چسبندگی مناسب فقط از نظر میزان کم شده بود فقط و فقط از روغن مشابه داخل موتور میتونین نیم لیتر بهش اضافه کنید تا زمانی که روغن چسبندگی خودش رو از دست بده به شاخص روغن توجه کنید
نکته اخر هم این که هیچوقت روغن بیشتر نریزین داخل موتور
اگه موتور خودرو ۱ لیتر روغن کم داشته باشه بهتر از نیم لیتر روغن اضافه هست
خودرو خود من تا ۶۰ هزار کیلومتر ۴ لیتر روغن داخلش میریختن و هر ۲۰ هزار تا شمع ها خراب میشد
بعدا با خوندن دفترچه متوجه شدم tu5 فقط نیاز به ۳.۵ لیتر روغن داره و مشکل حل شد
در اخر هم جانب احتیاط رو همیشه رعایت کنین و اگه میخواین مثل من به زمان واقعی توجه کنین برای تعویض روغن باید حداقل هر ۵۰۰ کیلومتر موتور و روغن خودرو رو چک کنید
امیدوارم حرفام مفید بوده باشه
به به.... احسنت حال کردم
تو کل نظراتی که تو دیجیاتو خوندم منطقی ترین و بهترین نظر، نظر شما بود