پیام‌رسان‌های بومی به حمایت‌های کم نهادهای حاکمیتی انتقاد دارند

مدیران پیام‌رسان‌های داخلی به همراه معاون وزیر ارتباطات در «نشست تحلیلی بررسی چرایی عدم مهاجرت مردم به پیام‌رسان‌های داخلی» از عدم حمایت کافی و اجرای ناقص مصوبه حمایت از پیام‌رسان‌های داخلی توسط برخی ارگان‌ها انتقاد کرده و درباره علت عدم رجوع کاربران ایرانی به پیام‌رسان‌های بومی به گفتگو پرداختند.

«حمید فتاحی»، معاون وزیر ارتباطات و رئیس هیات مدیره شرکت ارتباطات زیرساخت با انتقاد نسبت به تعدادی از نهادهای حکومتی عنوان کرد که برخی از آنها مصوبات مرکز ملی فضای مجازی را دقیق انجام نداده و در روند توسعه پیام‌رسان‌های بومی خدشه ایجاد کردند.

فتاحی از تلاشی ۱۸ ماهه برای حمایت پیام رسان‌های داخلی خبر داد و اعلام کرد سند این حمایت، به نهادهایی از جمله وزارت ارتباطات داده شده که این مجموعه وظایف خود را در قبال آن انجام داده است. به گفته فتاحی اما برخی نهادها در کارهای خود کوتاهی کردند:

«در سند مذکور دستگاه‌های دیگر به وظایف خود آنچنان که باید عمل نکردند که اگر آنها هم به وظایفشان عمل می‌کردند، حتما مردم به پیام‌رسان‌های داخلی مهاجرت می‌کردند یا اقبال قابل قبولی انجام می شد. در حال حاضر هم که تصمیم بر حذف ۵ پیام رسان از گردونه حمایت شده، حمایت‌ها از سوی وزارت ارتباطات همچنان ادامه پیدا می‌کند و غیر از آن هم اگر هر کمکی نیاز داشته باشند و امکان آن برای ما موجود باشد، دریغ نخواهیم کرد.»

به گفته فتاحی پیام‌رسان‌های داخلی از زمان اجرای این سند در دی‌ماه سال گذشته، رشد دوازده برابری داشتند و وزارت ارتباطات همچنان حمایت‌های خودش را از دو پیام رسان باقی مانده در گردونه خواهد داشت.

از سوی دیگر «ایمان عیسی زاده» مدیر فنی پیام رسان سروش اقبال کم مردم به پیام‌رسان‌های داخلی را بی‌ربط به مسائل فنی دانست و اظهار داشت که شاید روزهای اول سروش با مشکل سرور مواجه بود اما بعدها توانست این نقایص را رفع کنند:

«وظیفه ما به عنوان پیام‌رسان این است که به فکر ساختار نرم‌افزار و قابلیت‌های پیام‌رسان خود باشیم اما متأسفانه در حال حاضر همه دغدغه و درگیری ما این شده که سخت‌افزارهای ما بتوانند سرویس خوب به کاربر ارائه کنند. نقش کم‌رنگ وزارت ارتباطات در سند حمایت از پیام‌رسان‌ها یکی از دلایلی است که نتوانستیم مردم را ترغیب به استفاده از پیام‌رسان‌های بومی کنیم.»

«محسن غفاری» مدیر پیام رسان ایتا نیز با تایید صحبت‌های عیسی زاده، نقش ناکافی وزارت ارتباطات در مرکز ملی فضای مجازی را یک ایراد بزرگ دانست و گفت: «این اشتباه بزرگی است که وزارت ارتباطات در مرکز ملی فضای مجازی در جریان بسیاری از مسائل نباشد.»

غفاری باور دارد که نصب 33 میلیونی دو نرم افزار هاتگرام و تلگرام «نشان دهنده اعتماد مردم به نظام است» و اینکه پیام‌رسان‌های بومی تقویت نشدند باعث شده که از قافله عقب بمانند: «آنطور که گفته شده بود، قرار بود هاتگرام و تلگرام طلایی تا جذب 8 میلیون کاربر ادامه فعالیت دهند تا در این مدت پیام‌رسان‌های داخلی بتوانند خود را تقویت کنند. اما وقتی فعالیت آنها ادامه پیدا کرد، طبیعی است که مردم احساس نیاز نکنند که به یک ابزار داخلی مراجعه کنند، چرا که تلگرام نیاز آنها را برطرف می‌کند.»

«مهدی داوری» مدیر پیام‌رسان بیسفون پلاس هم عزم ملی را منشا اصلی موفقیت پیام‌رسان‌های بومی دانست؛ عزمی که به گفته او فعلا در جامعه دیده نمی‌شود:

«این یک واقعیت است که ما به ابزارهای خارجی معتاد هستیم و برای ترک این اعتیاد یک عزم جدی لازم است. متاسفانه حداکثر ده درصد موارد سند حمایت پیام‌رسان‌ها در بخش‌های مختلف دولت اجرا شده است. وزارت ارتباطات تا جایی که توانست کمک کرد ولی دیگر نهادها یک قدم هم برنداشتند.»

«احسان قاضی‌زاده هاشمی» رییس فراکسیون فضای مجازی مجلس شورای اسلامی نیز گفت:

«متأسفانه در کشور ما قوانین خاص فضای مجازی بسیار کم است و باید در این زمینه تلاش کنیم. در یکسال اخیر که بحث پیام‌رسان‌های داخلی مطرح شده است، تصمیمات متناقض زیادی در این زمینه گرفته شده و در مجموع فضای بی‌ثباتی از نظر سیاستگذاری ایجاد کرده‌ایم»

با نگرشی به صحبت‌های رد و بدل شده در این نشست به نظر می‌رسد که پیام‌رسان‌های بومی از عملکرد وزارت ارتباطات راضی هستند و نسبت به عملکرد دیگر نهادها انتقادات تندی دارند. با توجه به متن لایحه باید گفت در کنار وزارت ارتباطات نهادهای حاکمیتی چون قوه قضاییه، وزارت ارشاد و سازمان صداوسیما نیز قرار دارند و نوک پیکان انتقادات قاعدتا باید به سمت این سازمان‌ها برگردد.

نکته قابل توجه اینجاست که پیام رسان سروش تحت حمایت صدا و سیما به فعالیتش ادامه می‌دهد و ایتا هم از سوی وزارت ارشاد پشتیبانی می‌شود و با توجه به این تفاسیر باید گفت که بیشتر این انتقادات در نهایت به قوه قضاییه می‌رسد.

پیش‌تر نیز «رسول کاظمی» مدیر پیام‌رسان بومی دیگری به نام آی‌گپ توییت‌های تندی نسبت به عملکرد قوه قضاییه در قبال پیام‌رسان‌های هاتگرام و تلگرام طلایی داشت. شنیده‌ها حکایت از این دارد که تمدید فعالیت این دو پیام‌رسان با دستور مستقیم قوه قضاییه بوده و فعالیت مستمر این دو اپلیکیشن جدا از مباحث امنیتی برای کاربران، به ضرر پیام‌رسان‌های بومی تمام شده است.

با رسیدن به موعد آذرماه و تمام شدن مهلت تمدید شده فعالیت دو پیام‌رسان هاتگرام و تلگرام طلایی، باید دید که ادامه روند کار این دو برنامه چه خواهد بود، گرچه در روزهای اخیر خبرهایی مبنی بر مستقل شدن آزمایشی آنها و جدا شدنشان از بستر تلگرام به گوش می‌رسد و به نظر می‌رسد که این دو پیام‌رسان قصد دارند تا تبدیل به مدل‌های بومی شوند.