آلودگی ایستگاه فضایی بین‌المللی به نوعی باکتری؛ جان فضانوردان در خطر است؟

اخیرا دانشمندان ناسا دریافته اند ایستگاه فضایی بین‌المللی (ISS) که سکونت‌گاه شش فضانورد به شمار می‌رود، به نوعی باکتری ناقل بیماری آلوده شده است و بیشتر ارگانیسم‌هایی که در عرشه این ایستگاه تکثیر پیدا کرده‌اند ظاهرا نسبت به آنتی‌بیوتیک‌ها مقاوم هستند.

تیم ناسا نتایج پیرامون این معضل را در قالب یک مقاله جدید با عنوان «اولین کاتالوگ همه‌جانبه میکروب‌هایی که در سیستم‌های فضایی بسته وجود دارند» در مجله میکروبیوم (Microbiome) منتشر ساخت.

باید در نظر داشت که توانایی بالقوه باکتری‌های زمینی در ایجاد عفونت می‌تواند به ویرانی زیرساخت‌های ISS منتهی شود و باکتری کشف شده در ایستگاه فضایی بین المللی نیز از زمین به آن منتقل شده است؛ در واقع محققین باور دارند با محبوس شدن باکتری‌ها درون ایستگاه، آلودگی در این محیط تکثیر یافته است.

اما میکروب‌هایی که در بدن فضانوردان گزارش شده مشابه به باکتری‌هایی است که در بیمارستان‌ها، دفاتر اداری و حتی باشگاه‌های کره زمین وجود دارد. به این دسته از پاتوژن‌ها یا عوامل بیماری‌زا، استافیلوکوکوس اورئوس گفته می‌شود که اغلب در مجاری بینی و سطح پوست وجود دارند. به این دسته و همچنین انتروباکترها که در دستگاه گوارش و روده‌ها یافت می‌شوند، پاتوژن‌های فرصت‌طلب گفته می‌شود که بر اساس ایجاد شرایطی خاص، نمود پیدا می‌کنند که استافیلوکوکوس اورئوس بر دستگاه تنفسی و انتروباکترها بر دستگاه گوارشی تاثیرگذار هستند. خوشبختانه به نظر می‌رسد فضانوردان از عارضه حادی که زندگی‌شان را به خطر بیندازد رنج نمی‌برند.

دکتر کاستوری ونکیتسواران، پژوهشگر ارشد آزمایشگاه ناسا و یکی از نویسندگان مقاله اذعان داشته این دسته از باکتری‌ها روی سلامتی ساکنین ایستگاه فضایی بین المللی تاثیر می گذارد و از آن جهت که فضانوردان همچون زمین به خدمات بهداشتی و درمانی لازم دسترسی ندارند، تکثیر باکتری‌های مختلف در ایستگاه فضایی می‌تواند تاثیر به مراتب مخرب‌تری بر بدن انسان وارد سازد.

قرار است که برای بررسی سطح آلودگی ایستگاه فضایی بین المللی از هشت نقطه آن به خصوص پنجره، توالت، میز غذاخوری و همچنین آسایشگاه جهت بررسی سلولی و مولکولی، نمونه آزمایشگاهی دریافت گردد. هرچند که به گفته دکتر ونکیتسواران، خطری جان فضانوردان را تهدید نمی کند. وی در اینباره توضیح می‌دهد:

«ایستگاه فضایی بین المللی یک سیستم ایزوله و منحصر به فرد دارد که در برابر جاذبه، تابش اشعه فرا سرخ ایمن است. گاز کربن دی‌اکسید مدام در حال تخلیه بوده و تهویه مجدد هوا از طریق فیلترهای HEPA انجام می‌شود.»

پژوهشگران ابراز امیدواری کرده اند که با کمک نتایج این تحقیق استانداردهای زندگی و رفاهی فضانوردان ساکن ایستگاه فضایی بین المللی را به میزان چشمگیری بهبود بدهند.