سوپراپلیکیشن‌های ایرانی در مسیر موفقیت یا شکست؟

سرویس‌دهنده‌های اینترنتی بزرگ کشور در حال تجمیع خدمات‌شان در یک اپلیکیشن هستند و داستان سوپراپلیکیشن‌ها در ایران کم‌کم درحال وارد شدن به یک فضای واقعی است. همین موضوع در «موبایل سامیت ایران» در پنلی با حضور «ژوبین علاقبند» مدیرعامل اسنپ، «مهدی نائبی» هم بنیان‌گذار و مدیرعامل الوپیک، «محمد رشیدی» مدیر ارشد اجرایی روبیکا و «آرش برهمند» سردبیر ماهنامه پیوست به عنوان مدیر پنل، بررسی شد.

سوپراپ یک مفهوم پایدار یا گذرا؟

علاقبند، مدیرعامل اسنپ در رابطه با حرکت جدیدی که آغاز شده و سرنوشتی که مشخص نیست به سوی پیروزی می‌رود یا شکست، گفت:

«این مفهوم از چین و سوپر اپ «وی چت» شروع شد. البته این موضوع در اروپا و آمریکا دیده نمی‌شود چرا که در آمریکا و اروپا مردم ترجیح می‌دهند از اپ‌ها تخصصی استفاده کنند. مطالعات ما نشان داد که نحوه بازخورد مردم این است که این موضوع در ایران جواب خواهد داد. ما پیش‌بینی می‌کنیم سوپر اپ در ایران به نتیجه خواهد رسید، اما چون نوظهور است باید صبر کرد و یک سال دیگر پاسخ دقیق‌تری به این مسئله داد.»

مدیرعامل اسنپ همچنین تاکید کرد زمانی‌که تکنولوژی و ایده جدید وارد می‌شود نمی‌توان به طور قطعی گفت مردم از آن استقبال خواهند کرد: «امروز سوپر اپ ما راه اندازی شده و در این خصوص با استراتژی «Go-Jek» پیش می‌رویم و باید دید در آینده چه نتیجه‌ای خواهد داشت.»

نائبی، مدیرعامل الوپیک در توضیح به این سوال که چرا برای سوپر اپ شدن وارد سایر حوزه‌های خدماتی مانند سفارش غذا شده‌اید و اینکه سلایق کاربران چه تاثیری در این انتخاب داشته است، ابتدا به این نکته اشاره کرد که سوپر اپ‌های چین پیام رسان محورند و پس از آن موارد دیگر را به آن اضافه کردند، عنوان کرد: «ما باید ببینیم نسبت به بازار خود کدام خدمات مناسب‌‌تر است. زیر ساخت ما لجستیک است و ۹۵ درصد سفارشات ما پیک موتوری است. به همین دلیل باید بیزینسی را انتخاب می‌کردیم که مناسب کار ما و کاربران باشند. پشت تصمیم ما یک تفکر تجاری وجود دارد و صرفاً حرکت‌مان به این سمت به این دلیل نیست که در حال حاضر سوپراپلیکیشن داشتن مد شده است.»

سوال بعدی از تنوع اپ‌های روبیکا بود؛ تنوعی که گاهاً ارتباط مستقیمی به هم ندارند. آیا می‌توان همه چیز را در یک سوپر اپ گنجاند؟ رشیدی با تاکید بر اینکه روبیکا تا امروز ۳۱ میلیون نصب و ۲۶ میلیون کاربر فعال دارد، توضیح داد: «روبیکا برای رسیدن به ۳۰ ملیون کاربر بسیار هدفمند عمل کرد و با برگزاری مسابقات و هدایا توانست بخش خاموش جامعه را وارد اپ کند. در بخش پیام‌رسان روبیکا ۷.۵ میلیون کاربر و در بخش روبینو ۵.۶ میلیون کاربر داریم.»

سوپراپ‌ها انحصار ایجاد می‌کنند؟

موضوع بعدی که از سوی برهمند مطرح شد، حدود گسترش سوپر اپ‌ ها بود. این سوال مطرح شد که آیا سوپر اپ‌ها جایگزین اپ‌ها کوچکتر خواهند شد و آیا این به معنای انحصارگری در برابر کسب‌وکارهای کوچکتر است؟

مدیرعامل اسنپ این بحث را متفاوت با انحصار دانست و گفت که هر شرکتی تلاش می‌کند تا مشتریان خود را تشویق می‌کند تا از خدمات دیگرش هم استفاده کنند: «برای مثال ۲۰ میلیون مشتری اسنپ از سرویس ما برای سایر نیازها استفاده کند. منتها ما انحصاری نداریم که حتما کاربر از تمامی محصولات ما استفاده کند. چون ممکن است سرویس ما استاندارد لازم را نداشته باشد. منتها ما قبل از اضافه کردن اپ‌های دیگر از کیفیت آنها مطمئن می‌شویم.»

مدیرعامل اسنپ همچنین تاثیر بحران یک اپ بر دیگر اپ‌ها در یک سوپر اپ را تائید کرد و گفت که اپ‌ها به خوبی و با دقت انتخاب می‌‌شوند تا وارد سوپر اپ شوند ضمن آنکه این خطر همیشه وجود دارد و اگر مشکلی برای یکی از آنها به وجود، می‌تواند بر سایر سرویس‌های همان سوپراپ نیز تاثیر بگذارد.

مدیرعامل الوپیک نیز این مسئله را با انحصار متفاوت دانست و گفت شرایط سرمایه‌گذاری فعلی در ایران، شرکت‌ها را به سمت سوپراپ شدن پیش می‌برد. نائبی همچنین تاکید کرد که ایران مناسبترین بازار سوپر اپ است. او باور دارد که اقتصاد ایران بسیار بسته است و مشکل دوم در کشور تامین مالی است؛ ضمن آنکه برای ایجاد اکوسیستم سرمایه گذار حرفه‌ای وجود ندارد: «یعنی در کنار رقابت موارد دیگری وجود دارد مانند نبود سرمایه گذار. به همین دلیل بخشی از سرمایه گذاران ما خارجی است چون در ایران سرمایه گذاری روی اپ‌ها ناشناخته است. همین موارد ما را مجبور می‌کند به سمت سوپر اپ پیش برویم.»

مدیرعامل الوپیک همچنین گفت: «کسب‌وکار ما شبیه به بی تو بی (B2B) است در آینده می‌تواند او تو او (O2O) یعنی آنلاین و آفلاین شود. نمونه آن اپلیکیشن گرب (Grab) مالزی است که با ۶۰۰ هزار فروشگاه شریک شده است. درواقع این اپلیکیشن به‌نوعی تبدیل به ویترین دنیای واقعی و آفلاین شده است. به علاوه چون در کشور ما اقتصاد دیجیتال شکل نگرفته است وجود سوپر اپ ها به شکل گیری و رشد این فضای اقتصادی کمک خواهد کرد.»

برهمند ضمن مطرح کردن این سوال که آیا روبیکا کیفیت تمامی اپ‌های خود را تضمین می‌کند و اینکه انحصار روبیکا و همکاری او با توسکا تا چه اندازه موجب رشد آن شده است، پاسخ داد:

«در روبیکا نگاه پلتفرمی داریم و قرار نیست فقط با یک بازیگر کار کنیم. برای ما در بدو ورود بهترین قیمت برای مشتریان اهمیت داشت و پس از آن کم‌کم رضایت مردم مهم شد، چون بسیاری از کاربران برای اولین بار است که به صورت آنلاین خدمت می‌گیرند و کم‌کم توقعات آ‌نها افزایش می‌یابد. قبل از اینکه روبیکا وارد همکاری با تلویزیون شود موارد دیگری مانند رسانه اول بودند که وارد تلویزیون شدند اما موفق نبودند. ما نقش تصویر دوم تلویزیون را داریم که اهداف ما با برنامه‌ریزی محقق خواهد شد.»