نقشه‌ و مسیریاب بومی از چه راهی به موفقیت می‌رسد؟

تا همین دو سال قبل «گوگل مپس» و بعد از آن «ویز» بود که به عنوان مسیریاب و نقشه آنلاین در ایران شناخته می‌شد اما حالا شرکت‌های خصوصی ایرانی وارد این حوزه شده‌اند و به موفقیت‌هایی هم رسیده‌اند. در پنل «نقشه‌ها و مسیریاب‌های ایرانی» در رویداد «موبایل سامیت ایران»، پیشرفت مسیریاب‌های ایانی با حضور «میلاد چراغعلی خانی» مدیرعامل مسیریاب دال، «جواد عامل» مدیر مسیریاب نشان و «مهدی محبوبی» رئیس اداره تولید و توسعه سیستم‌های مکانی به معرفی سامانه‌های مکانی شهرداری تهران، بررسی شد.

محبوبی در مورد ضرورت راه اندازی مسیریاب‌های ایرانی عنوان کرد که شهرداری تهران احتمالا اولین بخش خصوصی و دولتی بود که وارد سرویس نقشه شد. به گفته او بسیاری معتقد بودند که گوگل مپس وجود دارد و نمی‌توان جایگزین آن شد:‌

«ما با اینکه می‌دانستیم جایگزین نمونه‌های خارجی‌ها نمی‌شویم و قصد رقابت هم نداشتیم اما این کار را آغاز کردیم. با این حال ما در سامانه نقشه شهرداری تهران به سرویس‌ها و جستجوهایی دسترسی داریم که سرویس‌های خارجی به آن دسترسی ندارند. آمار جالب اینکه در سال ۸۶ روزانه بالای ۲۵ هزار کاربر از این سرویس استفاده می‌کردند.»

او با تاکید بر اینکه شهرداری اطلاعات و نقشه‌های شهری را در اختیار دارد تاکید کرد که می‌توانن این اطلاعات را در اختیار سایر اپ‌های ایرانی قرار دهند که بخشی از آنها رایگان هستند. محبوبی همچنین در مورد نحوه به روزرسانی اطلاعات نقشه آنلاین تهران توضیح داد که بسیار از حوزه‌ها در وظایف و ذات شهرداری تهران است چنانکه این سازمان در سال ۸۴ می‌توانست نقشه دقیقی به جز حجم ترافیک معابر ارائه کند:

«ما دیتا مدلی با ساختاری قوی تولید کرده بودیم و برخی المان‌هایی که برای شهرداری است را خودمان به روز می‌کنیم اما برای سایر حوزه‌ها نتوانستیم این‌کار را کنیم چون سایرین با ما همکاری نکردند. متاسفانه هرجایی که قصد همکاری ندارند به اسم اطلاعات امنیتی، دیتا نمی‌دهند و در نتیجه ما نمی‌توانیم اپدیت کنیم. اما شهروندان همکاری خوبی داشتند و در مسیریاب رایا ۸۵ درصد فست فودها توسط مردم تهران اپدیت شد. با وجود این جزئیات می‌توان گفت که ما در نقشه تهران می‌توانیم با گوگل و ویز رقابت کنیم اما خارج در تهران خیر.»

محبوبی در توضیح به اینکه قانونی برای جمع‌آوری اطلاعات وجود ندارد، گفت که این موضوع در شورای عالی فضای مجازی مطرح شده و و در نتیجه همکاری سازمان‌ها با شرکت‌های فعال خصوصی در این حوزه بهتر شد.

جواد عامل، مدیرعامل نشان هم با اشاره به اینکه اطلاعات مسیریاب نشان مانند نمونه‌های موفق خارجی مثل گوگل و ویز، با تکیه بر گزارشات و مشارکت کاربران به‌روزرسانی می‌شود گفت ادیتورهای ویز در قیاس با تهران، در سایر شهرهای کشور حضور کمتری دارند و بیشتر ویرایش‌های نقشه بر اساس سوابق جی‌پی‌اس کاربران است که روی نقشه به ادیتور ارایه می‌شود. به عنوان نمونه در شهرهای بزرگ به جز تهران معابر یک‌طرفه‌ی زیادی است که رانندگان عمدتا خلاف جهت رانندگی می‌کنند و در ویز نیز جهت برعکس ثبت شده است.

او در پاسخ به سوالی در خصوص دقت دیتای نقشه‌ی بخش دولتی، گفت به استثنا شهرداری تهران و دو شهر دیگر، اطلاعات بروزی از نقشه‌ی معابر در اختیار سازمان‌ها نیست. وی همچنین با تاکید به استفاده از دیتای باز اوپن‌استریت‌مپ در نشان، اضافه کرد که نقشه‌ی چند شهر از جمله تهران توسط تیم شرکت بر اساس گزارشات کاربر به روز می‌شود:

«اطلاعات شهرداری‌ها در بخش‌های مربوط به ساخت‌ساز و طرح‌های جامع و تفصیلی و در کل سیستم شهرسازی به روز نگه‌داشته می‌شود. گرچه این اطلاعات در سرویس‌های عمومی نقشه کارایی زیادی ندارند. از سوی دیگر دیتای مکان‌ها مثل پمپ‌بنزین یا رستوران‌ها اغلب هر چندسال یک‌بار توسط سازمان‌ها به روز می‌شود که برای سرویس‌هایی مثل نشان قابل اتکا نیستند.»

وی همچنین اضافه کرد به منظور تشخیص سریع‌تر خطاهای نقشه بر اساس دیتای گزارشات کاربران، ابزارهایی جدید مبتنی بر یادگیری ماشین توسعه داده‌ایم.

چراغعلی خانی، مدیرعامل دال هم با اشاره به اینکه مسیریاب دال توسط بسیاری از رانندگان استفاده می‌شود، افزود پلتفرمی که هم اکنون در اختیار کاربران قرار دارد کاملا بومی‌ است اما در ابتدای کار برای لانچ سریعتر از سرویس‌های موجود در بازار استفاده کردیم: «اطلاعات ما نیز مانند سایرین توسط گروه دال و کاربران به روز می‌شود و ما می‌دانیم که با نقطه ایده‌آل فاصله زیادی داریم. به علاوه باید گفت که مسیریابی در میان مردم محبوب است که اطلاعات دقیق و کاربردی به آنها ارائه کند. روش دیگری که باعث ترویج و موفقیت یک پلتفرم می‌شود، ترویج آن توسط یک هلدینگ در میان نیروهای خودش است.»