چرا اعضای انجمن لیبرا یکی پس از دیگری فیسبوک را تنها می‌گذارند؟

زمانی که فیسبوک از پروژه بلندپروازانه رمزارز لیبرا رونمایی کرد، کمتر کسی می‌توانست روز‌های تیره و تار را برای آن متصور شود. فیسبوک از همان ابتدا قدم‌های خود را محکم برداشت و با نام‌های بزرگ بانکی مانند مستر کارت، ویزا، مرکادو پاگو و eBay انجمنی تحت نام انجمن لیبرا را راه‌اندازی کرد. لیبرا به عنوان ایده فیسبوک برای ابداع ارز جهانی جدید با همراهی و نظارت قدرت‌های اقتصادی، غیر قابل توقف به نظر می‌رسید. اما در عرض تنها چند روز، شاید سایه شکستی سنگین، روی لیبرا افتاده باشد.

اول از همه پی پل بود که روز دوازدهم مهر، بار خود را بسته و از انجمن لیبرا خارج شد. طولی نکشید که تا تنها یک هفته بعد و در تاریخ ۱۹ مهر، ویزا، مستر کارت، استرایپ و مرکادو پاگو نیز از این انجمن خارج شدند و به eBay پیسوتند تا فیسبوک بماند و حوضش. این بدان معنی بود که تمام شرکت‌های بزرگ بانکی آمریکا، از این انجمن خارج شده‌اند. البته شرکت PayU همچنان در این انجمن باقی مانده ولی در رابطه با رمزارز لیبرا، رویه سکوت را در پیش گرفته است.

این اتفاق شاید به نوعی رفتار توام با ترس تلقی شود، ولی به اندازه کافی زنگ خطری برای فیسبوک حساب می‌شود تا در رابطه با شرکای تجاریش تجدید نظر کند. البته شاید با خود فکر کنید چرا این چند کمپانی، همگی باهم اقدام به ترک انجمن لیبرا کرده‌اند؟ جواب آن در زمان‌بندی هوشمندانه است. قرار بود روز ۲۲ مهر تمام اعضای این انجمن در ژنو با یکدیگر ملاقاتی داشته باشند تا نقش و وظیفه هر عضو انجمن لیبرا تعیین شود.

با مشخص شدن این نقش‌ها، معلوم می‌شد که کدام کمپانی موظف است به دولت‌ها پاسخگو باشد و همچنین وظایف دیگری که دیوید مارکوس (David Marcus) رئیس بخش بلاک چین فیسبوک در بیانیه اولیه خود مشخص نکرده بود که به کدام عضو مربوط می‌شود. در صورتی که این نشست با تمام اعضا برگزار می‌شد، منشوری شکل می‌گرفت که امضای رسمی تمام اعضا، پای آن وجود داشت.

در صورتی که هر یک از اعضای این انجمن در رابطه با وظایف خود شک و تردید داشت، بهترین زمان ترک آن پیش از انجام این نشست بود؛ که خوب همین طور هم شد. با این حال هر کسی که به این پروژه ایمان نداشت، از آن جدا شد و کسانی که باقی‌ماندند احتمالا مشکلی با امضای این منشور نخواهند داشت.

اما چرا کمپانی‌ها نسبت به این پروژه دلسرد شدند؟ به جز eBay، تمام کمپانی‌‌های ذکر شده شرکت‌های بانکی قدرتمندی هستند که ملزم به رعایت قوانین جلوگیری از کلاه‌برداری، پول‌شویی و حمایت از تحریم‌های دولتی می‌شوند که بر اساس بررسی‌های دولت‌ها، رمزارز لیبرا نمی‌تواند با این قوانین سازگار باشد. همچنین به طور دقیق‌تر، پردازش‌های پرداختی لیبرا، با قانون‌های وضع شده در رابطه با رمزارزها، مغایرت‌های بسیاری داشته است.

در همین رابطه، سناتور شاتز (Schatz) و سناتور براون (Brown) خطاب به ۳ کمپانی از کمپانی‌های فوق‌الذکز نوشته‌اند:

ظاهرا فیسبوک مزایای فعالیت‌های اقتصادی را بدون پذیرفتن قانون‌های مرتبط با یک کمپانی ارائه‌دهنده خدمات بانکی می‌خواهد.

پیامد این امر کاملا واضح است: اگر رمزارز لیبرا کار را برای تروریست‌ها و پول‌شویان راحت کند، مستر کارت، ویزا و دیگران مسئول آن خواهند بود. به نوعی فیسبوک، هم خدا را می‌خواهد و هم خرما را؛ آن هم بدون این که در قبال چیزی پاسخگو باشد. در این شرایط، طبیعی است که شرکت های بانکی خود را از چنین بازی‌های پیچیده‌ای کنار بکشند.

این پدیده البته برای شرکت‌های بانکی کمی ترسناک است، زیرا یک شبه می‌توانند توسط سیاست‌ها و قانون‌گذاری‌های دولتی نابود شوند. اما دیگر شرکت‌ها که در زمینه‌های بانکی و اقتصادی فعالیتی ندارند، اوضاعشان بهتر است. در لیست اولیه انجمن لیبرا، نام شرکت‌های خیریه، سرمایه‌گذاری و ارائه‌دهندگان سرویس‌ها مانند لیفت و اوبر نیز به چشم می‌خورد. این شرکت ها تحت فشار کمتری از سوی قانون‌گذاری‌های دولتی قرار دارند.

با این حال سیستم تراکنش‌های رمزارز لیبرا، انگشت اشاره را به سمت اصل این ماجرا نشانه می‌گیرد. رمزارز‌های بر پایه تکنولوژی بلاک چین معمولا تنها در صورتی جواب می‌گیرند که در یک سیستم «خود پشتیبان» قرار بگیرند. در صورتی که این رمز‌ارز‌ها به هر دلیلی با سیستم‌های بانکی متداول پشتیبانی شوند، مشکلات بسیاری ظهور خواهد کرد.

این مشکل در روز‌های اولیه عرضه بیت کوین نیز پیش آمده بود. تراکنش‌های بیت کوین به دلیل نداشتن الزامات مربوط به قوانین ضد پول‌شویی، مورد بازخواست مراجع دولتی قرار می‌گرفتند؛ اتفاقی که برای بیشتر ارائه‌دهندگان رمزارز‌ها پیش آمده است. با این حال قانون‌گذاری و الزامات مربوط به آن یک طرف ماجراست، خود کمپانی فیسبوک طرف دیگر.

مشکلات اخیر این کمپانی با داده‌های خصوصی و نقض مکرر حریم خصوصی کاربران، این غول دره سیلیکون را جزو شرکای قابل اعتماد قرار نمی‌دهد. این کمپانی به تنهایی در چند مورد متهم به سوءاستفاده از داده‌های کاربران و فروش آن‌ها به دولت‌ها شده است، حال فرض کنید که اطلاعات پرداخت‌های مالی کاربران نیز به آن لیست اضافه شود. مطمئنا هیچ شرکتی دوست ندارد به همراه فیسبوک در دادگاه‌های دولتی در این رابطه پاسخگو باشد.

با این اوصاف، خروج کمپانی‌های بزرگ بانکی از انجمن لیبرا، می‌تواند پلی برای دیگر شرکت‌های عضو این انجمن باشد تا طی ۲ روز باقی‌مانده تا اولین نشست اعضای این انجمن در ژنو، خود را از دردسر‌های احتمالی رمزارز لیبرا مبرا کنند. البته این به معنای پایان کار لیبرا نیست، زیرا فیسبوک کمپانی بزرگی با پول زیاد است و احتمالا راهی برای به سرانجام رساندن رمزارز لیبرا پیدا خواهد کرد.