سیستم ایمنی بدن چگونه به سلول های خودی حمله نمی کند؟

سیستم ایمنی بدن انسان مثل نگهبانی خستگی ناپذیر، همواره در حال مراقبت از بدن است و از آن در برابر سرطان و بیماری های واگیردار محافظت می کند. اما سؤال این است که سلول های سیستم ایمنی بدن چگونه حین حمله به سلول های مهاجم، سلول های خودی را از بین نمی برند؟

محققان مرکز سرطان پیتر مک‌کلوم استرالیا (Peter MacCallum Cancer Centre) و کالج دانشگاهی لندن (UCL)، در پاسخ به سؤال فوق می گویند سلول های سیستم ایمنی غشایی مخصوص در اطراف خود تولید می کنند. این کشف می تواند به روش های درمانی جدید برای معالجه سرطان ها منجر شود.

لنفوسیت تی کشنده یا لنفوسیت T سمی (CTL)، نوعی سلول ایمنی است که سلول های سرطانی، عفونی و سلول های آسیب دیده را شکار می کند. زمانی که این سلول ها به سلول های هدف می چسبند، به کمک پروتئینی به نام «پرفورین» (Perforin) سوراخ هایی را در غشای بیرونی سلول مهاجم ایجاد می کنند. با از بین رفتن غشای محافظتی، مولکول های سمی می توانند وارد سلول مهاجم شده و آن را از بین ببرند.

فرایند فوق تا مدت ها برای دانشمندان سؤال بود. محققان هر طور که حساب می کردند، سلول های CTL قربانی حملات خود می شدند ولی با این وجود در نبرد با سلول های مهاجم به پیروزی می رسیدند.

پژوهشگران برای پاسخ به سؤال فوق مقاله جدیدی ترتیب دادند و در مطالعات خود فهمیدند پاسخ در غشای بیرونی سلول نهفته است. محققان دریافتند غشای بیرونی سلول های CTL از غشای سلول های هدف متراکم تر بوده و برخی از مولکول های لیپید یا چربی آنها بار منفی دارند. این خاصیت سبب می شود تا این سلول ها پروتئین های پرفورین را به دام انداخته و از آسیب رساندن آنها جلوگیری کنند.

«Ilia Voskoboinik»، نویسنده اصلی مقاله می گوید:

«تمام سلول های بدن ما توسط غشایی احاطه شده اند که از میلیون ها مولکول بسیار کوچک چربی تشکیل شده است. ما متوجه شدیم چربی موجود در غشای سلول های CTL متراکم تر از سلول های هدف است. هر چه چربی ها متراکم تر باشند، نفوذپذیری غشای سلول ها در برابر پرفورین کمتر خواهد شد.»

پژوهشگران در آزمایشات خود به شکل مصنوعی در چربی های غشای سلول های CTL اختلال ایجاد کردند. این کار سبب کاهش مقاومت آنها در برابر پروتئین پرفورین شد. محققان می گویند برخی از سلول های سرطانی برای دفاع از خود، غشای خود را سخت تر می کنند و خنثی سازی این روند می تواند به روش های جدید برای درمان سرطان ختم شود.

«Jesse Rudd-Schmidt»، از دیگر نویسندگان اصلی این مقاله نیز می افزاید:

«تأثیر رویکردهای فعلی ایمن درمانی (immunotherapy) بر توانایی سلول های CTL در کشتن سلول های تومور از طریق فعالیت پرفورین وابسته است. توانایی برخی از سلول های سرطانی در تغییر غشای بیرونی برای شبیه شدن به غشای سلول های CTL که متراکم تر بوده و بار منفی دارد، می تواند از آنها در برابر سیستم ایمنی بدن محافظت کند. همین موضوع می تواند توضیحی بر تغییرپذیری گسترده در واکنش بیماران به ایمن درمانی های سرطانی باشد.»

مقاله مورد بحث در ژورنال Nature Communications منتشر شده است.